Elke dag plegen 18 Amerikaanse oorlogsveteranen zelfmoord (analyse)

De meeste waarnemers zijn het erover eens dat generaal Eric Shinseki op 20 januari, wanneer de Senaat hem aanduidt als het nieuwe hoofd van het Departement voor Veteranenzaken, een organisatie in crisis erft.
Er plegen meer Amerikaanse oorlogsveteranen zelfmoord dan er Amerikaanse soldaten sterven tijdens gevechtsopdrachten. En een op drie daklozen in de VS heeft zijn land gediend als soldaat.
De niet-partijgebonden Rand Corporation schat dat 300.000 veteranen uit de oorlogen in Irak en Afghanistan aan post-traumatic stress disorder of een zware depressie lijden en dat 320.000 anderen hersenschade hebben opgelopen, vaak als gevolg van bermbommen. Minder dan de helft daarvan krijgt bijstand van de regering die hen naar het slagveld stuurde. Gewonde veteranen moeten gemiddeld zes maanden tot twee jaar wachten alvorens ze weten of ze voor een uitkering in aanmerking komen en velen zijn afgewezen wanneer ze om medische verzorging vroegen.

Shh!

Veteranen hopen dat Shinseki’s goede reputatie tot een grondige verandering leidt. Onder de regering-Bush probeerde het departement de problemen te verdoezelen. Een berucht voorbeeld is dat van Ira Katz, hoofd van de afdeling geestelijke gezondheid bij Veteranenzaken. Hij had een woordvoerder van het agentschap opgedragen niet aan het CBS-journaal te zeggen dat maandelijks 1000 veteranen die in behandeling zijn bij Veteranenzaken, een zelfmoordpoging doen. Het onderwerpveld van Katz’s e-mail luidde: “Shh!”
Wie wel de aandacht op het probleem vestigde, werd gestraft. In 2006 verklaarde een andere topambtenaar bij Veteranenzaken, Frances Murphy, aan het medische tijdschrift Psychiatric News dat de wachtlijsten voor geestelijke gezondheidszorg zo lang waren dat de verzorging “virtueel ontoegankelijk” was. Enkele dagen later werd Murphy ontslagen.
Woensdag (14 januari), bij de senaatshoorzitting voor zijn aanduiding, beloofde Shinseki het departement grondig te hervormen, de lange wachttijden in te korten, “stiptheid en consistentie” in de behandeling van uitkeringsaanvragen te introduceren en het bureaucratisch proces transparanter te maken en meer een beroep te doen op nieuwe technologieën.

Zelf een gewonde veteraan

De bekrachtiging van Shinseki’s benoeming gebeurt op 20 januari, dezelfde dag dat Barack Obama wordt ingezworen als nieuwe president van de VS.
Shinseki, die een voet verloor in de Vietnamoorlog, staat hoog aangeschreven bij zowel Democraten als Republikeinen. “Als gewonde veteraan begrijpt hij de problemen van de veteranen zeer goed, niet alleen die wanneer ze terugkeren naar huis maar ook alledaagse problemen die de meeste burgers niet zouden begrijpen”, zegt Irakveteraan Ernesto Estrada van de organisatie Swords to Plowshares.
Shinseki lag zelf ook overhoop met de regering-Bush. Toen hij waarschuwde voor de langetermijngevolgen van de oorlogen in Irak en Afghanistan, sloeg de regering dat in de wind. In 2003, kort na de invasie in Irak, nam Shinseki ontslag uit het leger. Obama koos Shinseki naar eigen zeggen omdat die “het bij het rechte eind had” toen hij voor de gevaren van de oorlog in Irak waarschuwde.