Enige oppositiepartij uitgesloten van verkiezingsdeelname in Cambodja

Het Cambodjaanse Kiescomité heeft de Candlelight Party (CLP), de enige oppositiepartij in het land uitgesloten van de komende verkiezingen omdat de partij ‘niet de nodige documenten kon voorleggen’ (Op de foto: een campagnevoertuig van de Kaarslichtpartij tijdens de verkiezingen van 2008)

Bart Geesink / Flickr (CC BY-SA 2.0)

Alle 125 zitjes in het parlement worden bezet door de uittredende regeringspartij CPP (Cambodian People’s Party), verschillende oppositieleden en politieke activisten hebben celstraffen gekregen en de zoon van de premier zal tijdens de komende legislatuur zijn vader opvolgen. In die bedenkelijke democratische context gaan de Cambodjanen in juli naar de stembus.

‘Niet de nodige documenten’

Deze week raakte bovendien bekend dat de Kaarslichtpartij (Candlelight Party of CLP) ‘niet de nodige documenten kon voorleggen’ om door het kiescomité aanvaard te worden. De Kaarslichtpartij is de belangrijkste oppositiepartij en de erfgenaam van de Bevrijdingspartij die bij de vorige stembusgang al ontbonden werd.

Andere, kleinere, oppositiepartijen zullen wel op het stembiljet staan, maar CLP was de voornaamste tegenkandidaat voor eerste minister Hun Sen (70).

Die had CLP eerder al openlijk bedreigd. Tijdens een toespraak in januari zei hij dat de oppositie zich moet neerleggen bij gerechtelijke veroordelingen. ‘Er is de legale weg en er is de weg van de stok, welke van de twee verkies je?’, klonk het toen venijnig. Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) heeft die uitspraak in een mededeling veroordeeld.

Fysieke bedreiging

‘Het ontmantelen van oppositiepartijen en het diskwalificeren, aanvallen en arresteren van hun leden in aanloop naar de verkiezingen betekent dat er helemaal geen eerlijke verkiezingen zullen zijn’, aldus HRW.

Sinds de bewuste speech van de premier hebben verschillende CLP-leden melding gemaakt van fysiek geweld ‘door onbekenden’ en van agressie tegen hun persoon.

Machiavellistisch

Premier Hun Sen is al 38 jaar aan de macht en bestuurt het land met ijzeren hand. Een criticus noemt zijn stijl ‘Machiavellistisch’ en omschrijft zijn entourage, die het land bestuurt, als ‘criminele groepen’.

Toen de Bevrijdingspartij (Cambodia National Rescue Party of CNRP) het in 2017 goed deed in de peilingen, liet de premier zijn rivaal buitenspel zetten. De partij werd ontbonden en uitgesloten van verkiezingsdeelname. Leider Kem Sokha belandde in de gevangenis op beschuldiging van ‘verraad’.

Geloofwaardige oppositie

Begin dit jaar werd nog gesuggereerd dat de oppositieleider amnestie zou krijgen en zijn burgerrechten kon terugkrijgen om de premier aan een geloofwaardige oppositie te helpen. Maar in maart werd bekend dat Kem Sokha, na een twijfelachtig proces, voor 27 jaar de cel in moet.

Zijn voormalige CNRP-kompaan Sam Rainsy woont al bijna acht jaar in Frankrijk, om rechtszaken in Cambodja te ontlopen. Rainsy is de oprichter van de Kaarslichtpartij, die voor de komende stembusgang beschouwd werd als de opvolger van de CNRP. Maar ook die partij wordt dus nu monddood gemaakt.

Eerder liet eerste minister Hun Sen ook al Voice of Democracy (VoD) sluiten, één van de laatste onafhankelijke nieuwsmedia.

Kritische stemmen

Analisten denken dat de premier geschrokken is van de politieke situatie in buurland Thailand, waar de anti-establishmentpartij Move Forward Party (MFP) de recente verkiezingen heeft gewonnen.

Een dergelijk scenario wil hij in eigen land absoluut vermijden. Bedoeling is namelijk om het premierschap na de verkiezingen door te geven aan zijn zoon, al bestaan er volgens waarnemers ook binnen de eigen partij twijfels over die machtsoverdracht.

Maar elke vorm van kritiek, van binnenuit of van buitenaf, wordt door Hun Sen het zwijgen opgelegd. Verwacht wordt dat de verkiezingsdag erg rustig zal verlopen en dat CPP op zondagavond 23 juli een monsterscore kan aankondigen.