Europa in greep van extreme weersomstandigheden

Maandag werd een deel van Hamburg onder water gezet, tot het station toe, waardoor het regionale treinverkeer tot stilstand kwam. Ook de luchthaven moest enkele uren dicht als gevolg van regen, wind en bliksem. In Bonn kwam een dertienjarig meisje om toen een muur het begaf als gevolg van de felle regen. In een dierentuin in Messernich werden dertig herten neergebliksemd.
In de deelstaat Hessen viel zondag meer dan 100 liter per vierkante meter, bijna het dubbele van het maandgemiddelde.

Ook in Frankrijk hield noodweer lelijk huis zondag. In het zuidwestelijke departement Vaucluse vernielde hagel grote oppervlaktes landbouwgewassen, een “apocalyptische situatie”, volgens André Bernard, voorzitter van de regionale landbouwersfederatie. “De storm heeft twee derde van de gewassen in de Vaucluse schade toegebracht. De verliezen lopen in de honderden miljoenen euro’s.”

Stormen van dit type zijn een rechtstreeks gevolg van de klimaatwijziging, verzekeren verschillende deskundigen. “We moeten leren leven met extreme gebeurtenissen want de klimaatverandering verscherpt”, zegt Friedrich Wilhelm Gestengarbe, adjunct-directeur van het Onderzoeksinstituut voor Klimaatimpact in het Duitse Potsdam. “Er zullen twee of drie keer zoveel zware stormen en overstromingen zijn als voordien.”
De storm die tot nog toe de meeste schade berokkende in Europa, was Kyrill, in januari 2007. De economische schade werd toen geschat op 2,4 miljard euro.

Droogte

Ook de droogte eist zijn tol. Nog nooit sinds het begin van de metingen in 1893 viel er in de lente zo weinig regen in Duitsland als nu, zegt Uwe Kirsche, woordvoerder van de Duitse meteorologische dienst DWD.

In sommige streken, onder meer in Wiesbaden in het zuiden, viel gemiddeld 33 liter per vierkante meter in de lente. “Dat is minder dan 18 procent van het gemiddelde”, zegt Kirsche. “Het was ook de warmste lente, na die van 1881.” De landbouwgewassen rijpten vroeg maar de oogst was klein, aldus de DWD-woordvoerder.

In Frankrijk trof de droogte 54 van de 96 departementen. De prefectuur van het departement Meuse, in het noordoosten van het land, nam op 25 mei draconische noodmaatregelen om het waterverbruik te beperken. Ze waarschuwde dat de waterreserves bijna uitgeput waren.

De Franse landbouwers zeggen dat de droogte een voorbode is van nog zwaardere rampen. Christian Schwalbach, landbouwer in het departement Lorraine, bij de Belgische grens, ziet dezelfde klimaatsignalen als in het “desastreuze jaar 2003”, toen minstens twintigduizend mensen omkwamen als gevolg van extreme lente- en zomertemperaturen.

Kerncentrales stilleggen

Ook het waterpeil in de rivieren daalde, een risico voor de 44 Franse kerncentrales die langs rivieroevers zijn gebouwd. Het ministerie van Energie zette in mei een eenheid op die erop moet toezien dat er voldoende water door de rivieren stroomt voor de afkoeling van de centrales.

Frankrijk telt 58 kerncentrales die samen meer dan 80 procent van de Franse elektriciteit produceren. Volgens minister van Energie Éric Besson betekenen de hoge lentetemperaturen “geen probleem voor de veiligheid van onze nucleaire installaties. De eventuele waterschaarste in de rivieren doet zich niet plotseling voor, het is iets wat men kan voorzien.”

“De centrales hebben weinig nodig voor de afkoeling wanneer het systeem niet functioneert”, zei de minister ook. Hij suggereerde daarmee dat de Franse overheid overweegt om de centrales stil te leggen als de situatie aanhoudt.

Afhankelijkheid van kernenergie

Het toont de absurde afhankelijkheid van kernenergie, zegt het Nucleair Observatorium, een organisatie die voor de afschaffing van kernenergie pleit. “Onze regering houdt vol dat de kerncentrales ons beschermen tegen de klimaatwijziging, omdat ze ogenschijnlijk geen broeikasgassen uitstoten”, zegt Stéphane Lhomme, coördinator van het Nucleair Observatorium.

“In werkelijkheid brengen de klimaatwijziging en de extreme omstandigheden die ze veroorzaakt, het milieu en de elektriciteitsbevoorrading, die erg van kernenergie afhangt, in gevaar.” In 2003, 2005 en 2006 moest Frankrijk al diverse kerncentrales stilleggen als gevolgen van de extreme warmte en droogte, zegt Lhomme.