Fox haalt diplomatieke doorn uit oog van VS
Diego Cevallos
24 november 2003
Het abrupte ontslag van Adolfo Aguilar, de Mexicaanse ambassadeur bij de VN, gomt de laatste linkse invloed weg uit de regering van Vicente Fox. Met Aguilar vertrekt de belangrijkste vertegenwoordiger van de relatief eigenzinnige Mexicaanse politiek tegenover de VS.
Met het ontslag van Aguilar is de laatste rebelse stem verdwenen uit de regering van Fox’ Nationale Actiepartij (PAN). De enige andere sleutelfiguur met een voorgeschiedenis van activisme en verzet was Buitenlandminister Jorge Castañeda, die ontslag nam in januari. Aguilar en Castañeda maakten deel uit van het politieke team dat Fox in juli 2000 naar het presidentschap stuwde. De twee waren de hoofdarchitecten van de internationale politiek van de nieuwe bewindsploeg, de eerste niet PRI-regering in zeventig jaar. Mexico gedroeg zich erg eigengereid ten opzichte van de VS, opmerkelijk omdat Mexico in economisch opzicht volledig afhankelijk is van de VS.
De 54-jarige VN-ambassadeur sloeg eind vorige week zelf de deur dicht. Door ontslag te nemen was hij het Mexicaanse ministerie van Buitenlandse Zaken voor, dat zijn ontslag voor december had aangekondigd. De reden van zijn ontslag: in een toespraak op een Mexicaanse universiteit twee weken geleden had Aguilar gezegd dat de politieke en intellectuele klasse in de Verenigde Staten Mexico ziet als een achtertuin van de VS.
De Amerikaanse Buitenlandminister Colin Powell was niet gediend met die uitspraak. We zouden Mexico nooit of te nimmer behandelen als een achtertuin of als tweederangs natie, verklaarde Powell vanuit Washington. Ook Fox vond de oprisping van Aguilar een belediging voor het Mexicaanse volk. De relatie met de VS is er één tussen partners en vrienden, benadrukte Fox. Dat Aguilar zelf een politieke bondgenoot is van Fox, mocht niet baten.
Jorge Chabat, politiek analist bij het Centrum voor Economisch Onderzoek en Onderwijs, denkt dat de regering-Fox elke spanning met de VS wil gladstrijken omdat het langverwachte migratieverdrag anders helemaal verloren dreigt te gaan. De Mexicaanse regering heeft op 12 november nieuwe gesprekken aangeknoopt met Washington na een lange periode van kille diplomatieke relaties. De bekoelde betrekkingen vonden hun oorsprong in de stringente maatregelen na elf september 2001 en bereikten het vriespunt met de Amerikaanse aanval op Irak, waar Mexico zich consequent is blijven tegen verzetten.
Aguilar was een parlementslid voor de oppositiepartij PRD van 1994 tot 1997 en een onafhankelijke senator van 1997 tot 2000. Hij werkte aan de universiteit als professor internationale relaties en buitenlands beleid.