Geen enkel land biedt kinderen veilige toekomst

“Naar schatting lopen 250 miljoen kinderen jonger dan vijf jaar uit laag- en middeninkomenlanden het risico op een ontwikkelingsachterstand als gevolg van armoede en groeiachterstand”, zegt Helen Clark, voormalig premier van Nieuw-Zeeland.

Bioversity International / T. Wolday (CC BY-NC-ND 2.0)

Geen enkel land in de wereld beschermt kinderen voldoende tegen ecologische achteruitgang, klimaatverandering, ongezonde voeding en alcohol- en tabaksgebruik.

België en Nederland behoren echter wel tot de 10 (van 180) landen die het beste presteren op het gebied van gezondheid, voeding en onderwijs (de ontplooiingsindex), staat in het rapport dat is uitgebracht door een commissie met vertegenwoordigers van Unicef, de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en The Lancet.

Zij stelden ook een duurzaamheidsindex op, op basis van de CO2-uitstoot per hoofd van de bevolking. Bij die index bestaat de top 10 volledig uit Afrikaanse landen.

Ontwikkelingsachterstand

De excessieve CO2-uitstoot bedreigt kinderen wereldwijd – en disproportioneel in de rijke landen.

“Ondanks verbeteringen in de gezondheid van kinderen en jongeren in de afgelopen twintig jaar, stagneert de vooruitgang nu en dient zich een achteruitgang aan” zei Helen Clark, voormalig premier van Nieuw-Zeeland en medevoorzitter van de commissie, bij de presentatie van het rapport.

“Naar schatting lopen 250 miljoen kinderen jonger dan vijf jaar uit laag- en middeninkomenlanden het risico op een ontwikkelingsachterstand als gevolg van armoede en groeiachterstand. Van nog grotere zorg is dat elk kind wereldwijd te maken heeft met existentiële dreigingen door klimaatverandering, reclame en commercie.”

Top 10

Van de landen die het beste presteren op de ontplooiingsindex voert Noorwegen de lijst aan, gevolgd door Zuid-Korea, Nederland, Frankrijk, Ierland, Denemarken, Japan, België, IJsland en het Verenigd Koninkrijk.

De tien landen die het laagst op de index geëindigd zijn, zijn respectievelijk de Centraal-Afrikaanse Republiek, Tsjaad, Somalië, Niger, Mali, Guinee, Nigeria, Zuid-Soedan, Sierra Leone en Afghanistan.

Ondervoeding en ziekten

Waar de armste landen meer moeten doen om kinderen gezond te laten opgroeien, bedreigt excessieve CO2-uitstoot kinderen wereldwijd – en disproportioneel in de rijke landen. “Als de wereldwijde opwarming de 4 graden Celsius overstijgt in 2100, wat de huidige projecties voorspellen, bedreigt dat alle kinderen”, zeggen de auteurs van het rapport.

“Dat zou verwoestende gezondheidsconsequenties hebben als gevolg van een stijgende zeespiegel, hittegolven, ondervoeding en uitbreiding van ziekten als malaria en dengue.”

Burundi

Op de duurzaamheidsindex bevinden België en Nederland zich respectievelijk op een 158ste en 160ste plaats. De algehele conclusie uit de rankings is dat landen die goed presteren op de ontplooiingsindex, dat niet doen op de duurzaamheidsindex en vice versa.

Burundi bijvoorbeeld, staat op de eerste plaats op de duurzaamheidsindex, maar op de 156ste plaats op de ontplooiingsindex.

Schadelijke reclame

Het rapport wijst ook op schadelijke marketing en reclame voor kinderen. Onderzoeken wijzen erop dat kinderen in sommige landen in een jaar tijd 30.000 reclames op tv zien. De blootstelling van jongeren aan reclames voor e-sigaretten nam met meer dan 250 procent toe in twee jaar tijd in de Verenigde Staten.

“Kinderen van nu hebben te maken met bedreigingen die enkele generaties geleden ondenkbaar waren.”

“De zelfregulering in de industrie faalt”, constateert Anthony Costello, een van de commissieleden. “En dan hebben we nog niet eens feiten en cijfers over de expansie van reclame op sociale media, gericht op kinderen, meegerekend.”

Marketing van junk food en frisdranken wordt geassocieerd met een toename van overgewicht en obesitas. Het aantal obese kinderen en jongeren groeide van 11 miljoen in 1975 naar 124 miljoen in 2016.

“Van de klimaatcrisis tot obesitas en schadelijke reclames, kinderen van nu hebben te maken met bedreigingen die enkele generaties geleden ondenkbaar waren”, zegt Henrietta Fore, directeur bij Unicef. “Het is tijd om opnieuw na te denken over kindergezondheid en dit onderwerp bovenaan op de ontwikkelingsagenda te zetten van elke regering.”