Geen staatshoofden op cruciale milieuconferentie in Canada

na vier jaar onderhandelen krijgt de confrerentie rond biodiversiteit nog altijd relatief weinig aandacht van wereldleiders.

NTB Scanpix (CC BY-NC 2.0)

De conferentie – COP15 – is het beste te vergelijken met een klimaattop, maar dan rond biodiversiteit. Landen van over de hele wereld moeten het er eens worden over een wereldwijd kader om de vernietiging van de natuur een ​​halt toe te roepen tegen 2030. De ambitie is om op de top van 7 tot 19 december in het Canadese Montreal een akkoord te sluiten dat vergelijkbaar is met het Klimaatakkoord van Parijs.

Maar na vier jaar onderhandelen krijgt de kwestie nog altijd relatief weinig aandacht van wereldleiders. De pandemie, de Russische invasie van Oekraïne en de stijgende inflatie duwen milieubescherming naar beneden op de politieke agenda.

Nu heeft China, dat de gesprekken voorzit, ook geen politieke leiders uitgenodigd om de conferentie bij te wonen. De kans is ook klein dat de Chinese President Xi Jinping komt opdagen, want de relaties met gastland Canada zijn flink verzuurd.

‘Zoals het er nu naar uitziet zullen we misschien geen staatshoofden of regeringsleiders zien’, zegt Elizabeth Maruma Mrema, uitvoerend secretaris van VN-Biodiversiteit. Ze voegt er wel aan toe dat de druk ‘van alle kanten’ stijgt op China en Canada om hun standpunt te herzien.

Campagnevoerders vrezen dat zonder politiek leiderschap de besprekingen zonder akkoord dreigen te eindigen.

De huidige ontwerptekst schetst 21 doelstellingen, maar bijna alles daarin blijft omstreden. De laatst bekende versie van 26 juni heeft meer dan negenhonderd bepalingen tussen haakjes – wat betekent dat daar nog geen consensus over bestaat.

Verzuurde relaties

China zou aanvankelijk gastland zijn, maar droeg de organisatie over aan Canada vanwege het zero-covid-beleid. China blijft wel voorzitter en is dus officieel verantwoordelijk voor de uitnodigingen.

‘Biodiversiteit mag geen bijzaak of lage prioriteit zijn. De natuur vormt de basis van onze economie, ons voedsel en onze overleving.’
Brian O’Donnell, Campaign for Nature

Maar de betrekkingen tussen de twee landen kwamen onder spanning sinds de Canadese overheid Huawei-topvrouw Meng Wanzhou arresteerde in 2018 op verzoek van de VS, wegens vermeende schending van sancties tegen Iran.

Enkele dagen later daarop arresteerde China twee Canadezen op beschuldiging van spionage. De gedetineerden aan beide kanten mochten in september 2021 naar huis terugkeren, maar de relaties blijven gespannen.

Een woordvoerder van de Canadese regering ging niet in op de vraag of wereldleiders alsnog zouden worden uitgenodigd. Ook het Chinese voorzitterschap van COP15 heeft niet gereageerd op een verzoek om commentaar.

Ogen op Trudeau

Milieuorganisaties dringen er bij de Canadese premier Justin Trudeau op aan om leiders aan de zijlijn van de top te verzamelen, ongeacht wat China beslist.

‘Trudeau kan en mag een wereldwijde politieke mislukking van deze onderhandelingen niet toestaan, in zijn eigen land en onder zijn supervisie’, zegt Oscar Soria, campagneleider van Avaaz. ‘Op dit moment is de conferentie nog nauwelijks bekend in sommige diplomatieke kringen en ondanks enkele geïsoleerde aankondigingen in de laatste algemene vergadering van de VN, ontbreekt de dynamiek in het algehele proces’.

Deelname op hoog niveau is van vitaal belang om een haalbaar biodiversiteitskader veilig te stellen.’
Elizabeth Maruma Mrema, Uitvoerend secretaris VN-Biodiversiteit

Zonder de hoogste politieke aandacht dreigt de top verder te worden overschaduwd door de oorlog in Oekraïne en zelfs het WK voetbal, vreest hij.

‘Biodiversiteit mag geen bijzaak of lage prioriteit zijn’, zegt ook Brian O’Donnell, directeur van Campaign for Nature. ‘De natuur vormt de basis van onze economie, ons voedsel en onze overleving.’

Als staatshoofden de COP15 bijwonen, ‘vergroten ze de kans aanzienlijk dat een ambitieus wereldwijd akkoord kan worden bereikt’, zegt hij.

O’Donnell roept ook VN-secretaris-generaal António Guterres op om de gesprekken bij te wonen.

Ministers

De Chinese regering nodigde vorige maand wel ministers uit om het einde van de top bij te wonen, van 15 tot 17 december.

Bij dergelijke onderhandelingen op hoog niveau zijn het vaak onderhandelaars die de technische basis leggen, maar is het een politiek akkoord tussen de hoofdsteden dat een finaal akkoord over de streep kan halen.

In een nota aan de regeringen heeft Mrema daarom laten weten dat deelname op hoog niveau ‘van vitaal belang is om een ​​ambitieus en haalbaar mondiaal biodiversiteitskader voor de periode na 2020 veilig te stellen’. Ze dringt er bij de ministers op aan persoonlijk aanwezig te zijn.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen bij IPS-partner Climate Home News.