Kan de klimaattop in Glasgow doorgaan zonder vaccinatie van alle gezanten?

‘Een klimaattop zonder de stem van degenen die het meest worden getroffen door klimaatverandering, mist zijn doel.’

CC0

Verschillende afgevaardigden uit ontwikkelingslanden, die in november de klimaattop in Glasgow willen bijwonen, zijn nog niet gevaccineerd tegen COVID-19. De Britse regering beloofde hen tijdig een vaccin, maar met nog twee maanden te gaan geraakt de tijd stilaan op. Verliezen klimaatactivisten uit het Zuiden straks hun plek op de COP26 in Glasgow?

Het Verenigd Koninkrijk had aangeboden om afgevaardigden die in hun thuisland nog geen vaccin kregen, in te enten zodat ze veilig kunnen deelnemen aan de COP26-klimaatconferentie. Die vindt plaats van 31 oktober tot en met 12 november in Schotland.

Maar die beloofde vaccins moeten nog worden toegediend. En er resten nog maar twee maanden om dat rond te krijgen. Als gevolg van de onzekerheid overwegen sommige afgevaardigden nu om zich af te melden van de belangrijke klimaatonderhandelingen.

Meer dan 1000 ngo’s willen dat klimaattop wordt uitgesteld

‘We riskeren de bestaande ongelijkheden in de klimaatcrisis nog meer uit te vergroten door de plaats van zij die er het hardst door getroffen worden te ontnemen’, benadrukt 11.11.11-directeur Els Hertogen. De ongelijke vaccinatiegraad dreigt een groot deel van vertegenwoordigers uit het Globale Zuiden uit te sluiten van de bijeenkomst in Glasgow.

Daarom roepen meer dan 1000 organisaties op om de klimaattop uit te stellen naar het voorjaar. ‘We doen deze oproep niet lichtvaardig’, benadrukt Hertogen. ‘Deze klimaatconferentie is erg belangrijk: de overstromingen en andere klimaatrampen maar ook het nieuwe IPCC-rapport maken dat eens te meer duidelijk. Net daarom is het cruciaal dat landen die het zwaarst getroffen worden door de klimaatcrisis, vertegenwoordigd zijn in deze klimaattop.’

(MO*redactie)

AstraZeneca

‘Er zijn mensen die zich registreerden voor het vaccin, maar het beloofde Britse vaccinatieproces is nog niet eens begonnen’, zegt Lidy Nacpil, coördinator van de Asian Peoples’ Movement on Debt and Development in het Filipijnse Manilla, een organisatie die klimaatrechtvaardigheid bepleit.

De Britse regering reageerde op 1 september nog op de bezorgdheden en verklaarde dat er contact wordt opgenomen met alle afgevaardigden om een afspraak te maken voor vaccinatie. Er zouden AstraZeneca-vaccins uit Groot-Brittannië worden gestuurd naar degenen die ze nodig hebben.

Volgens de verklaring van de overheid zou de eerste dosis van het vaccin medio september worden toegediend. De tweede dosis volgt half oktober. Twee weken later zou het vaccin dan volledig beschermen, net op tijd om veilig de COP26-conferentie te kunnen bijwonen.

‘We liggen op schema om wie zich voorafgaand aan de top heeft geregistreerd voor vaccinatie te ondersteunen. Dit houdt in dat er vanaf volgende week eerste doses AstraZeneca worden toegediend’, aldus een woordvoerder van het COP26-team van de Britse regering.

Geen tijd te verliezen

Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse klimaatactivisten reageerden ongerust op de krappe timing. Als er rekening moet worden gehouden met de twee weken tijd die nodig zijn na de laatste prik om volledig beschermd te zijn, wil dat zeggen dat er nu geen tijd meer te verliezen is, stellen ze.

Rekening houdend met de twee weken om volledig beschermd te zijn, wil dat zeggen dat er nu geen tijd meer te verliezen is.

Vaccinatie is niet verplicht voor deelnemers aan de conferentie, maar het blijft onduidelijk wat de Britse overheid dan wel plant om de veiligheid van alle deelnemers te garanderen, als blijkt dat niet iedereen ingeënt is.

Keniaans klimaatexpert Mohamed Adow, die geen enkele VN-klimaattop heeft gemist sinds 2009, wijst op de zogeheten “rode lijst-landen”, waaronder Kenia, waar momenteel nog erg veel besmettingen worden geteld. Hij benadrukt dat deelnemers uit deze landen in quarantaine zouden moeten gaan in hotels, of ze nu gevaccineerd zijn of niet.

Rode lijst

Veel ontwikkelingslanden staan - voor Engeland en Schotland - op die rode lijst: onder meer de Filipijnen, Indonesië, Bangladesh, Costa Rica, Argentinië, Brazilië en Chili.

Vorige maand zei de Britse overheid dat het de reisbeperkingen minder streng zou maken voor deelnemers aan de COP26. Zo willen ze de standaard quarantaineperiode halveren tot vijf dagen voor deelnemers die gevaccineerd zijn maar afreizen uit landen die op de rode lijst staan.

‘De kosten die gepaard gaan met de quarantaine zijn vaak moeilijk op te brengen voor overheden van ontwikkelingslanden of kleinere organisaties’, zegt Adow die voor de denktank Power Shift Africa werkt. Hij roept de Britse regering op om de kosten van deze verplichte quarantaine op zich te nemen.

Onzekerheid

Activisten zeggen dat er veel onzekerheid is over de logistieke regelingen voor COP26 – de conferentie die wordt aangekondigd als ‘de laatste kans om actie te stimuleren die nodig is om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden Celsius’. Die onzekerheid dreigt de reis- en verblijfskosten de hoogte in te duwen.

‘We hebben nog geen tijd gehad om echt na te denken over de kwesties die we gaan bepleiten, omdat we zelfs nog niet zeker zijn of we wel gaan.’

Adrián Martinez, oprichter en directeur van de Costa Ricaanse organisatie La Ruta del Clima, zegt dat het voor maatschappelijke organisaties onder deze omstandigheden moeilijk is om te beslissen wie van het personeel de COP26 kan bijwonen. Die onzekerheid is ‘psychologisch… erg moeilijk’, zegt hij. Hij dringt erop aan dat Groot-Brittannië zo snel mogelijk duidelijkheid schept over de noodzakelijke regelingen voor de conferentie.

‘We hebben nog geen tijd gehad om echt na te denken over de kwesties die we gaan bepleiten, omdat we zelfs nog niet zeker zijn of we wel gaan’, zegt hij.

Cancelen

Volgens de Filipijnse Nacpil, die al sinds 2007 de klimaatgesprekken als waarnemer bijwoont, overwegen verschillende klimaatgroepen in ontwikkelingslanden om de conferentie volledig te cancelen omdat het gezondheidsrisico te groot is en de kosten te hoog oplopen. ‘De meest kwetsbare landen voor de klimaatverandering hebben onrechtmatig veel te maken met problemen om de conferentie bij te wonen’, zegt ze.

Nochtans stelt de Britse overheid COP26 voor als “inclusief” en wil ze erop toezien dat er met name werk wordt gemaakt om arme landen te helpen tegen de impact van klimaatverandering, inclusief van manieren om zich eraan aan te passen en de financiering die daarvoor vereist is.

Afrika-kenner Adow vreest dat, zoals het er nu naar uitziet, enkel overheden en burgerorganisaties van rijke landen in groten getale zullen afreizen naar Glasgow. ‘Dit druist in tegen de principes van de VN’, zegt hij. ‘Een klimaattop zonder de stem van degenen die het meest worden getroffen door klimaatverandering, mist zijn doel.’