Goedkope vliegmaatschapijen vervuilen meer dan ooit

Ryanair stootte vorig jaar 15 miljoen ton CO2 uit – 23 procent meer dan het niveau voor de pandemie en vergelijkbaar met die van zeven miljoen auto’s in een jaar.

Rob Hodgkins (CC BY-SA 2.0 DEED)

Europese lagekostenmaatschappijen als Ryanair en Wizz Air vervuilden in 2023 meer dan ooit. Ze stoten nu aanzienlijk meer uit dan tijdens de piek voor de coronapandemie. Ryanair is voor het derde jaar op rij de meest vervuilende luchtvaartmaatschappij van Europa, blijkt uit cijfers van de groene denktank Transport & Environment (T&E). Lufthansa en British Airways zijn de tweede en derde grootste vervuilers, maar ze zitten nog steeds onder hun maximum van vóór de coronacrisis.

De lagekostenmaatschappijen hebben zich inmiddels ruim hersteld van de pandemie en stoten nu veel meer uit dan tijdens de piek in 2019. Ryanair stootte vorig jaar 15 miljoen ton CO2 uit – 23 procent meer dan het niveau voor de pandemie en vergelijkbaar met die van zeven miljoen auto’s in een jaar. De uitstoot van Wizz Air steeg met bijna 40 procent.

De budgetmaatschappijen Easyjet, Ryanair en Wizz Air zijn nu goed voor een kwart van de vluchten in Europa, blijkt uit de analyse. In 2019 was dat nog één op de vijf.

‘Het goedkope bedrijfsmodel leidt tot een niet-duurzame groei in de sector’, zegt Jo Dardenne, hoofd Luchtvaart bij T&E. ‘We lieten ons verleiden tot de gedachte dat luchtvaartmaatschappijen zich na covid groener zouden herstellen, maar met deze exorbitante toename van de vervuiling zal er nooit sprake zijn van “groene” luchtvaart. De ontwikkeling van schone technologieën zoals duurzame vliegtuigbrandstoffen kan de groei van Ryanair, Wizz Air en anderen nooit bijhouden.’

Meer traditionele luchtvaartmaatschappijen als Air France, Lufthansa, KLM en British Airways hebben sinds covid marktaandeel verloren en hun uitstoot is met 14 tot 26 procent gedaald. Maar ze blijven wel verantwoordelijk voor een groot deel van de Europese luchtvaartemissies (42,2 procent) omdat ze vaak langere afstanden vliegen.

Emissiehandel

Vliegverkeer valt sinds meer dan tien jaar onder het Europese systeem van emissiehandel (ETS), maar betaalt maar een klein deel van de werkelijke uitstoot. Dat komt door de beperkingen in het systeem en de gratis emissierechten die aan luchtvaartmaatschappijen worden gegeven. Zonder de vrijstellingen zou Lufthansa vorig jaar bijvoorbeeld ruim 800 miljoen euro hebben betaald voor zijn CO2-uitstoot, berekende T&E, maar in werkelijkheid was dat maar 130 miljoen - of 13 euro per uitgestoten ton.

Voor budgetluchtvaartmaatschappijen ligt dat percentage hoger omdat ze meer routes binnen Europa vliegen en dus voor een groter deel van hun uitstoot moeten betalen. Maar dankzij de gratis rechten betalen ze volgens de berekening ook maar voor de helft van hun uitstoot.

‘Vliegen is veel te goedkoop’, zegt Dardenne. ‘Of we het nu hebben over traditionele luchtvaartmaatschappijen of budgetmaatschappijen, de luchtvaartsector betaalt niet genoeg voor zijn CO2-uitstoot. Ruim tien jaar nadat de koolstofmarkt voor de luchtvaart werd geïntroduceerd, schiet het systeem nog steeds tekort.’