Groeiend ruimtetoerisme veroorzaakt ‘enorme klimaatschade’

Een onderzoeksteam ontdekte dat zwarte koolstofdeeltjes – ofwel roet – die door raketten worden uitgestoten, bijna 500 keer meer warmte vasthouden in de atmosfeer dan alle andere bronnen van roet samen, wat resulteert in een versterkt klimaateffect.

SpaceX (CC0)

Onderzoekers van twee Britse universiteiten en het Massachusetts Institute of Technology (MIT) hebben de impact van raketlanceringen en -landingen onderzocht. Ook berekenden ze de impact van verschillende scenario’s voor ruimtetoerisme, in het licht van de recente ruimterace onder miljardairs.

Roet in de ruimte

Het team ontdekte dat zwarte koolstofdeeltjes – roet – die door raketten worden uitgestoten, bijna 500 keer meer warmte vasthouden in de atmosfeer dan alle andere bronnen van roet samen, wat resulteert in een versterkt klimaateffect.

Raketten stoten chemicaliën rechtstreeks in de bovenste atmosfeer uit, waardoor ze een veel groter effect op het klimaat hebben dan andere roetbronnen.

En hoewel de studie aantoont dat het huidige ozonverlies door raketten klein is, kunnen de groeiende trends rond ruimtetoerisme in de toekomst wel leiden tot uitputting van de ozonlaag. Vervuilende stoffen van raketten en de warmte van terugkerende ruimtevaartuigen zijn namelijk bijzonder schadelijk voor ozon in de stratosfeer.

Het onderzoek is deze week gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Earth’s Future.

Klimaateffect veel groter dan luchtvaart

Coauteur Eloise Marais: ‘Raketlanceringen worden meestal vergeleken met de uitstoot van broeikasgassen en vervuilende stoffen door de luchtvaartindustrie, maar die vergelijking gaat mank, zo tonen we in dit onderzoek aan.’ Dit komt doordat raketten, in tegenstelling tot andere bronnen van vervuiling, chemicaliën (waaronder roetdeeltjes) rechtstreeks in de bovenste atmosfeer uitstoten, waardoor ze een veel groter effect op het klimaat hebben dan andere roetbronnen.

Roetdeeltjes van raketlanceringen hebben daardoor een veel groter klimaateffect dan vliegtuigen en andere aardgebonden bronnen. Veel minder raketlanceringen hebben daardoor al een vergelijkbare impact als internationaal vliegverkeer, zegt Marais. ‘We moeten nu starten met de discussie onder experts over de beste strategie om deze snelgroeiende industrie te reguleren.’

Herstel van de ozonlaag

Voor de berekeningen verzamelden de onderzoekers informatie over de chemicaliën van alle wereldwijde raketlanceringen in 2019, evenals gegevens over raketten en ruimteafval. Ze legden die naast de recente activiteit en plannen van ruimtetoerisme-ondernemers Virgin Galactic, Blue Origin en SpaceX. Met scenario’s voor dagelijkse lanceringen door Virgin Galactic konden de wetenschappers de uitstoot construeren van een toekomstige ruimtetoerisme-industrie.

Deze gegevens werden vervolgens verwerkt in een 3D-model om de impact op het klimaat en de ozonlaag te onderzoeken. Het team laat zien dat de opwarming door roet meer dan verdubbeld is na slechts drie jaar extra uitstoot door lanceringen van ruimtetoerisme.

‘We hadden niet verwacht zo’n grote bedreiging te ontdekken voor het verdere herstel van ozon.’

Het team ontdekte ook dat, in een scenario van dagelijkse of wekelijkse raketlanceringen, de impact ervan op de stratosferische ozonlaag eerder herstel – na de implementatie van het Montrealprotocol in 1987 – ongedaan dreigt te maken.

Het Montrealprotocol omvat een wereldwijd verbod op stoffen die de ozonlaag afbreken en wordt beschouwd als een van de meest succesvolle internationale milieubeleidsmaatregelen ooit.

Coauteur Robert Ryan: ‘Juist de bovenste stratosfeer vertoont, als enige deel van de atmosfeer, een sterk herstel van de ozonlaag na het Protocol van Montreal. En dat is precies waar de impact van raketemissies het grootst zal zijn. We hadden niet verwacht zo’n grote bedreiging te ontdekken voor het verdere herstel van ozon.’

Regulering

De onderzoekers benadrukken dat er nog veel onbekend is over de invloed van raketemissies op de atmosfeer, die afhangt van de toekomstige omvang van de industrie en de soorten nieuwe brandstoffen zoals vloeibaar methaan andere brandstoffen.

‘Deze studie stelt ons in staat om alert voor de mogelijke gevolgen dit nieuwe tijdperk van ruimtetoerisme in te gaan. Het gesprek over de regulering van de ruimtevaartindustrie moet nú beginnen, zodat we de schade aan de ozonlaag en het klimaat tot een minimum kunnen beperken.’