Grote bedrijven spenderen steeds meer aan beïnvloeding Europees beleid

Uit de cijfers van het officiële transparantieregister van de EU blijkt dat grote bedrijven de voorbije jaren hun lobbybudget flink opgekrikt hebben. Dit jaar hebben bedrijven al 120 miljoen euro uitgegeven aan beleidsbeïnvloeding, een stijging met een derde in vergelijking met 2015.

European Union 2015 - European Parliament / Flickr (CC BY-NC-ND 2.0)

Op zijn website LobbyFacts.eu heeft Corporate Europe Observatory (CEO), in samenwerking met het Duitse Lobbycontrol een nieuwe analyse gemaakt van organisaties die de besluitvorming en het beleid van de EU-instellingen proberen te beïnvloeden. Dat gebeurt op basis van gegevens van het officiële transparantieregister van de EU.

Budget opgekrikt

Uit de cijfers blijkt dat grote bedrijven de voorbije jaren hun lobbybudget flink opgekrikt hebben. In heel 2015 hadden de vijftig bedrijven met het grootste aangegeven lobbybudget samen ongeveer 90 miljoen euro uitgegeven aan beleidsbeïnvloeding. Dit jaar is de kaap van 120 miljoen euro al gerond, een stijging met een derde.

Waar energiebedrijven de top 10 van ondernemingen met de hoogste lobby-uitgaven in 2015 domineerden, hebben techbedrijven die fakkel in 2022 overgenomen.

Dit gaat voor alle duidelijkheid om lobby-inspanningen die de bedrijven zelf aangeven. Volgens CEO liggen de reële bedragen dus waarschijnlijk nog een pak hoger.

Die vijftig bedrijven beschikken gezamenlijk over een leger van 360 lobbyisten, actief in de wandelgangen van de EU-instellingen. In 2015 waren dat er nog 300.

Big Tech versus Big Oil

De Duitse chemiereus Bayer AG spant de kroon met een slordige 6,5 miljoen euro wat betreft aangegeven uitgaven aan lobby-inspanningen. De producent van het controversiële onkruidbestrijdingsmiddel Roundup wordt op de hielen gevolgd door vijf grote techbedrijven, respectievelijk Apple met eveneens 6,5 miljoen euro, Google met 6 miljoen euro, Meta (het moederbedrijf van Facebook) met 6 miljoen euro, Microsoft met 5,5 miljoen euro en chipmaker Qualcomm met 4 miljoen euro.

Waar energiebedrijven de top 10 van ondernemingen met de hoogste lobby-uitgaven in 2015 domineerden, hebben techbedrijven die fakkel in 2022 overgenomen. Volgens onderzoekers van CEO willen ze recente strengere EU-wetgeving voor internetregulering, zoals de Digital Services Act, counteren.

De onderzoekers geven aan dat energiebedrijven niet minder zijn gaan lobbyen. Hun aangegeven lobbyuitgaven zijn gelijk gebleven of slechts licht gedaald. Maar in vergelijking met de enorme bedragen die Big Tech recentelijk uitgeeft, lijkt het alsof Big Oil minder actief is.

Ngo’s versus bedrijfswereld

Verder is het opvallend dat het maatschappelijk middenveld nog steeds veel minder toegang heeft tot EU-beleidsmakers dan het bedrijfsleven. Vertegenwoordigers van de vijftig bedrijven met het grootste aangegeven lobbybudget sinds december 2015 al 3266 lobbybijeenkomsten gehad met Europese commissarissen, hun kabinetten of de directoraten-generaal. De vijftig grootste ngo’s hebben in die periode slechts 1867 zulke vergaderingen kunnen houden.

De aangegeven lobby-uitgaven van de ngo’s zijn meer dan verdubbeld tot bijna 74 miljoen euro. Ngo’s zetten dus duidelijk meer in op het beïnvloeden van het beleid, maar spenderen er nog steeds 40 procent minder aan dan de bedrijfswereld.