Hoe de haviken het pleit wonnen in Georgië
Zoltán Dujisin
13 augustus 2008
De beslissing van Georgië om het conflict met Rusland militair te beslechten is het resultaat van de catastrofale manier waarop Georgië jarenlang met Russische druk omging.
Rusland maakt het Georgië al jaren moeilijk met economische sancties en steun aan de separatistische regio’s Zuid-Ossetië en Abchazië. President Saakashvili heeft die druk steevast beantwoord met een nationalistisch discours en harde retoriek. Hij rekende daarbij sterk op steun uit het westen.
Tbilisi klaagt dat Rusland de separatistische regio’s gebruikt als hindernis voor de toetreding van Georgië tot de Navo. Rusland is fel tegen die toetreding gekant, maar veel Georgiërs zien er een broodnodige bevestiging in van hun overgang naar “democratie en westerse beschaving”.
De laatste maanden kregen de haviken in Georgië de bovenhand. Ondanks westerse waarschuwingen aan het Georgische adres om zich te onthouden van agressieve retoriek en militaire actie, maakten ze de militaire optie voor de publieke opinie steeds meer aanvaardbaar.
De “duiven” in de Georgische politiek zagen het met lede ogen aan. De Georgische minister voor Reïntegratie Temur Lakobashvili waarschuwde enkele weken geleden nog dat het “dwaas zou zijn om in Zuid-Ossetië een militair conflict te beginnen, omdat het hoe dan ook de burgers zou treffen.”
De harde lijn van de president was ook steeds meer voelbaar in de Georgische samenleving zelf. Net zoals Saakashvili’s nu beweert dat de Russische interventie erop gericht is om hem ten val te brengen, gebruikte hij in november dezelfde retoriek om zijn repressie tegen vreedzame betogers te verantwoorden.
Hij zei dat de oppositie samenzweerde om hem omver te werpen en beschuldigde zijn tegenstanders van banden met de Russische geheime dienst. De president kortwiekte de burgerlijke vrijheden, controleerde de media steeds strenger en begon de schatkist voor zijn eigen belangen te gebruiken.
Russische reactie
Rusland kon niet laten betijen, want een gedwongen hereniging van Georgië zou een nieuwe toestroom van vluchtelingen betekenen en de schijn wekken dat Rusland de eigen burgers niet kan verdedigen. De voorbije jaren had Rusland paspoorten uitgedeeld aan 80 procent van de bevolking in Zuid-Ossetië.
De twee vijanden hebben tijdens jaren van onderhandelingen geen vooruitgang geboekt, en Georgië heeft in tussentijd ook weinig gedaan om het imago in de afvallige gebieden te verbeteren. De inwoners van Zuid-Ossetië en Abchazië staan dan ook achter hun leiders en zijn in overgrote meerderheid tegen hereniging met Georgië.
Zuid-Ossetiërs neigen dan ook steeds nadrukkelijk naar een annexatie door Rusland, waar ze het relatief rijke Noord-Ossetië kunnen vervoegen. Rusland is iets minder enthousiast, omdat de regio een economische last zou betekenen voor de noorderbuur en omdat een annexatie internationale en lokale consequenties zou hebben.