Volgende week buigt het Europees Parlement zich opnieuw over de immuniteit van het Hongaarse Europarlementslid Béla Kovács. Het Hongaarse parket wil zijn parlementaire onschendbaarheid laten opheffen omdat het Kovács verdenkt van banden met Russische inlichtingendiensten. In België werd Kovács opgevolgd door de Staatsveiligheid.
Op 9 maart 2015 vond in Straatsburg een buitengewone vergadering plaats van de Commissie juridische zaken van het Europees Parlement. Laatste punt op de agenda was een discussie over de immuniteit van Béla Kovács (55), die sinds 2009 in het Europees Parlement zetelt namens de Hongaarse nationalistische partij Jobbik.
Boedapest, 15 mei 2014. Kovács ontkent op een persconferentie elke betrokkenheid bij Russische spionage.
© Laszlo Balogh / Reuters
‘Aangezien dit soort besprekingen achter gesloten deuren plaatsvinden, kan ik u enkel bevestigen dat een eerste gedachtewisseling over de immuniteit van de heer Kovács heeft plaatsgevonden’, laat rapporteur Tadeusz Zwiefka weten. ‘De Hongaarse procureur had ons een brief geschreven met daarin informatie over de hele zaak. De volgende stap is een hoorzitting met Kovács erbij in een van de volgende Commissie-zittingen. De eerstvolgende vinden op 23 en 24 maart plaats in Brussel.’
‘Na de hoorzitting zullen we een ontwerprapport ter stemming voorleggen in de Commissie juridische zaken. Vervolgens gaat dat rapport naar de plenaire zitting.’ Pas daarna zal duidelijk worden of Kovács in Hongarije ook echt vervolgd kan worden.
Propagandist
Het was de Hongaarse regeringsgezinde krant Magyar Nemzet die in mei 2014 onthulde dat Kovács verdacht wordt van inlichtingenwerk voor Rusland. Volgens de Hongaarse geheime dienst had Kovács Russische diplomaten ‘op conspiratieve manier’ ontmoet en zou hij werken als agent of influence. Dat is jargon voor een propagandist die de publieke opinie en het beleid probeert te beïnvloeden. Kovács zou onder meer een rol hebben gespeeld in de opmerkelijk pro-Russische koers van Jobbik, een partij die vroeger minder pro-Kremlin was. Sommige deskundigen menen dat de Russische president Vladimir Poetin gericht via contacten met extreemrechts in Europa de EU wil destabiliseren.
De inlichtingendiensten ontdekten onder meer opmerkelijke financiële transacties op Kovacs’ rekeningen.
Al sinds 2009 werd Kovács door westerse inlichtingendiensten opgevolgd. In België gebeurde dat door de Staatsveiligheid, vernam MO* uit goedgeïnformeerde bron. De Staatsveiligheid werkte in dit dossier bilateraal nauw samen met de Hongaarse inlichtingendiensten. De inlichtingendiensten ontdekten onder meer opmerkelijke financiële transacties op Kovacs’ rekeningen. Hij haalde naar verluidt opvallend grote sommen geld af. Of hij in Brussel een Russische handler had, werd tijdens het onderzoek echter niet duidelijk.
Betrekkingen met Japan
‘Je mag gerust pro-Russisch zijn in het Europees parlement’, klinkt het in westerse inlichtingenkringen. ‘Maar als je je drijfveren verbergt, dan zit je duidelijk in het schema van een agent of influence.’
‘Door zijn werk in de plenaire en in comités kan Kovács het Europese politieke beslissingsproces beïnvloeden.’
Een andere bron uit de Europese veiligheidswereld stelt: ‘Interessant is dat de Russische buitenlandse inlichtingendienst zowel rechtse als andere registers bespeelt in Europa. Terwijl ze in de Baltische staten anti-fascistische organisaties steunen en manifestaties organiseren tegen de herdenking van de Letse SS in Riga, nemen ze hier een uiterst rechtse politicus onder de arm. De Russen hebben Kovács waarschijnlijk niet gevraagd om geclassificeerde gegevens te bezorgen –daar heeft hij ook geen toegang toe. Maar door zijn werk in de plenaire en in comités kan hij het Europese politieke beslissingsproces beïnvloeden.’
In het Europees parlement zetelt Kovács momenteel in de commissie Industrie, Onderzoek en Energie. Hij is ook lid van de delegaties voor de Betrekkingen met Japan en de delegatie in de Parlementaire Vergadering Euronest. Bovendien is Kovács plaatsvervangend lid van de commissie Buitenlandse Zaken en van de delegatie in de parlementaire samenwerkingscommissies EU-Armenië, EU-Azerbeidzjan en EU-Georgië.
Het Europees Parlement heeft geen eigen afdeling contraspionage.
DiamondGeezerCCBYNCND20
‘Gerekruteerd via zijn vrouw’
Tijdens een persconferentie in mei 2014 ontkende Kovács alle beschuldigingen aan zijn adres. ‘Ik ben nooit medewerker geweest van een Hongaarse of eender welke buitenlandse inlichtingendienst. Ik heb nooit met hen samengewerkt en ze hebben mij nooit benaderd’, aldus het Europarlementslid.
Hij voegde er nog aan toe dat zijn Russische echtgenote Svetlana Istoshina nooit voor de KGB had gewerkt.
Toch roept zijn echtgenote vragen op, zo blijkt uit een artikel dat de Hongaarse onderzoeksjournalist Dezso Andras in september 2014 publiceerde op het nieuwsportaal index.hu. ‘De politicus is gekend door de KGB al bijna vanaf de dag dat hij geboren werd, en in de jaren tachtig rekruteerde de organisatie hem via zijn vrouw. Zijn politieke carrière die begin jaren 2000 begon, moet ook de Russen ten goede zijn gekomen’, aldus het artikel dat op de shortlist staat van de European Press Prize.
“KGBéla”
Onderzoeksjournalist Andras ontdekte dat Svetlana Istoshina, de Russische echtgenote van Kovács, nog twee keer getrouwd was. Eenmaal met een Japanse nucleaire wetenschapper en eenmaal met een Oostenrijkse crimineel.
‘Ik ben nooit medewerker geweest van een Hongaarse of eender welke buitenlandse inlichtingendienst.’
Ook over Kovács zelf volgden onthullingen: het Europarlementslid zou na zijn geboorte geadopteerd zijn door een Hongaars echtpaar, maar zijn biologische vader was een Russische militair die in een sovjetbasis was gestationeerd. De Hongaarse adoptievader Béla Kovács sr. werkte onder meer op de Hongaarse ambassade in Tokio (Japan). Daar was het dat een lid van de Hongaarse inlichtingendienst hem had ingelicht over het Russische liefje van zijn zoon, Svetlana Istoshina, die als KGB-boodschapper zou werken en de halve wereld afreisde, wat erg ongebruikelijk was voor een Sovjetburger in die tijd.
‘Toen ik met de vader van Béla Kovács sprak, zei de oude man dat zijn zoon veranderd was nadat hij Svetlana had ontmoet in Japan’, aldus journalist Andras. ‘Toen hij een aantal jaar later uit de Sovjetunie terugkeerde “was hij een compleet andere man, alsof hij binnenstebuiten was gedraaid”.’
Volgens Andras hing er altijd al een zweem van verdenking rond Kovács. Gezien de jaren die de politicus voorheen in Moskou had doorgebracht, zou hij binnen de Jobbik-partij zelfs ‘KGBéla’ worden genoemd.
MO* contacteerde Béla Kovács voor wederhoor maar kreeg geen reactie.
Jobbik werd meer en meer pro-Russisch.
LeighPhillipsCCBYNC20
Vals beschuldigd
In december 2014 berichtte Newsweek in het artikel Russian spies return to Europe in New Cold War dat nog een ander Europarlementslid ervan beschuldigd werd als agent of influence voor Rusland te werken: de Letse Tatjana Zdanoka. In het artikel ontkende Zdanoka echter alle beschuldigingen en noemde ze het een smerige operatie door haar tegenstanders in Letland. Het feit dat ze in haar thuisland niet vervolgd wordt, spreekt in ieder geval in haar voordeel.
Dat Zdanoka binnen de fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie een pro-Russisch standpunt inneemt, onder meer rond de Oekraïne-kwestie, hoeft niet te verbazen gezien haar achtergrond. Zdanoka, geboren in de Letse hoofdstad Riga, is een vertegenwoordiger van de belangrijke Russische minderheid in de Baltische Staat.