IEA-baas: ‘Verbruik fossiele brandstoffen zal nog voor 2030 beginnen te dalen’

Fatih Birol, topman van het Internationaal Energieagentschap (IEA).

World Economic Forum / Jakob Polacsek (CC BY-NC-SA 2.0)

De wereldwijde vraag naar fossiele brandstoffen zal nog voor 2030 beginnen dalen. Dat zegt Fatih Birol, topman van het Internationaal Energieagentschap (IEA).

Al bijna twee eeuwen lang groeit de vraag naar steenkool, olie en gas, maar daar komt nog voor het einde van dit decennium verandering in, voorspelt Birol in een bijdrage in de Britse zakenkrant Financial Times. Daarin geeft hij een voorsmaakje van het toonaangevende World Energy Outlook-rapport van het IEA, dat volgende maand verschijnt.

‘Het rapport van dit jaar laat zien dat de wereld aan de vooravond van een historisch keerpunt staat’, schrijft Birol. ‘Alleen al op basis van de huidige beleidsinstellingen van regeringen over de hele wereld – zelfs zonder nieuw klimaatbeleid – zal de vraag naar elk van de drie fossiele brandstoffen de komende jaren een piek bereiken.’

Schone energie

De belangrijkste redenen voor die veranderingen zijn de spectaculaire groei van schone energietechnologieën, verschuivingen in de Chinese economie en de gevolgen van de mondiale energiecrisis, stelt de IEA-topman.

De snelle wereldwijde opmars van elektrische auto’s en bussen, maar ook van elektrische fietsen en steps, betekent dat de vraag naar olie vóór 2030 zal beginnen dalen.

De wereldwijde vraag naar steenkool is de afgelopen tien jaar ‘hardnekkig’ hoog gebleven, maar de komende jaren zullen de investeringen in grote delen van de wereld opdrogen omdat vooral zonne- en windenergie gebruikt zullen worden voor stroomproductie. Zelfs China, de grootste steenkoolverbruiker ter wereld, zal de vraag zien dalen door de indrukwekkende groei van hernieuwbare energie en kernenergie, terwijl de economie vertraagt.

Een gelijkaardig verhaal voor olie: de snelle wereldwijde opmars van elektrische auto’s en bussen, maar ook van elektrische fietsen en steps, betekent dat de vraag naar olie vóór 2030 zal beginnen dalen.

Zelfs de hoogdagen van gas zijn stilaan voorbij. Het IEA verwacht dat de vraag in industrielanden later dit decennium zal krimpen door het succes van hernieuwbare energie voor de stroomproductie, de opkomst van warmtepompen en de versnelde verschuiving in Europa weg van (Russisch) gas.

Niet snel genoeg

De gevolgen van die kentering kunnen nauwelijks onderschat worden, zowel voor de mondiale energiesector als voor de strijd tegen de klimaatverandering.

‘Maar er zijn enkele belangrijke kanttekeningen daarbij’, zegt Birol. ‘Om te beginnen zijn de verwachte dalingen in de vraag op basis van de huidige beleidsinstellingen lang niet steil genoeg om de wereld op weg te helpen naar beperking van de opwarming onder de 1,5 graden Celsius.’ Daarvoor zijn veel sterkere en snellere beleidsacties van regeringen nodig.

Bovendien ziet het IEA aanzienlijke variatie tussen regio’s. De daling in de geavanceerde economieën zal gedeeltelijk gecompenseerd worden door aanhoudende groei in een groei- en ontwikkelingslanden, met name voor wat gas betreft.

‘Maar de mondiale trends zijn duidelijk: elektriciteit en brandstoffen met een lage uitstoot, evenals verbeteringen in de energie-efficiëntie, staan steeds meer in voor de stijgende energiebehoeften van de wereld.’