India’s waterbronnen raken snel op

De Indische bevolking heeft te kampen met een tekort aan waterbronnen.

Saad Akhtar (cc: BY 2.0)​

De zomer is nog maar net begonnen, maar Zuid-India kreunt nu al onder een brandende zon en terugkerende hittegolven. De overheid verwacht dit jaar droogte in minstens acht staten: een potentiële ramp in een land waar landbouw bijna de helft van de bevolking van een inkomen voorziet.

Overal in India staan moerassen, meren en reservoirs onder druk na decennia van verwaarlozing en vervuiling. Dat was vroeger heel anders: India werkt al meer dan tweeduizend jaar aan het gestaag vergroten van de watervoorziening in het land.

Niet meer houdbaar

Voor de “groene revolutie” in de jaren zestig, toen de focus werd verlegd naar commerciële gewassen, had India meer dan genoeg water. Gezinnen, boeren en de industrie konden naar believen grondwater oppompen en afval in de waterlopen lozen.

Maar dergelijke praktijken zijn niet langer houdbaar in het snelgroeiende land. De hoeveelheid beschikbaar water per inwoner is al meer dan tien jaar gestaag aan het dalen, van 1816 kubieke meter per persoon in 2001 tot 1545 kubieke meter in 2011.

Al bijna vijftig jaar zuigt een gebrekkig grondwaterbeleid het land leeg: in sommige delen van het Indusbekken daalt het grondwaterpeil elke drie jaar met 1 meter.

En die daling zet zich ook in de komende jaren door, naarmate de bevolking blijft groeien. De huidige bevolking van 1,3 miljard mensen zal China in 2022 inhalen en groeien tot 1,7 miljard in 2050.

Maar de waterschaarste wordt ook in de hand gewerkt door waterintensieve industrieën, onder meer in de stroomproductie en mijnbouw. Toch hebben de voorbije regeringen vaak te weinig aandacht gehad voor de dalende watervoorraden.

Al bijna vijftig jaar zuigt een gebrekkig grondwaterbeleid het land leeg: in sommige delen van het Indusbekken daalt het grondwaterpeil elke drie jaar met 1 meter. Het is volgens de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA de tweede meest overbevraagde grondwaterlaag ter wereld.

In bijna het hele land schiet ook de afvalwaterverwerking te kort. Volgens het Third World Centre for Water Management wordt amper een tiende van het afvalwater in India opgevangen en verwerkt zoals het hoort. Het resultaat: alle waterzones rond stedelijke centra zijn ernstig vervuild.

Besparing

Tegelijk blijven de Indiase steden bijzonder dorstig. De gemiddelde inwoner van New Delhi of Calcutta verbruikt vandaag tweemaal zoveel water als iemand in Singapore, Leipzig of Barcelona, blijkt uit gegevens van het Third World Research Centre.

Dat is voor een deel te wijten aan desinteresse: burgers zijn het niet gewend om spaarzaam om te gaan met water na jaren van overvloed. Lekken en waterdiefstal vormen een bijkomend probleem: Indiase steden verliezen 40 tot 50 procent van hun drinkwatervoorziening aan lekken en illegale aftappingen.

De enige mogelijkheid voor India is een beter beheer van de vraag en een spaarzamere aanpak van het waterverbruik.

De enige mogelijkheid voor India is een beter beheer van de vraag en een spaarzamere aanpak van het waterverbruik. Dat heeft ook de overheid in New Delhi begrepen: in 2016 werd een Waterbeleidskader aangenomen dat de nadruk legt op waterbesparing en efficiënter gebruik.

Maar onder de Indiase grondwet zijn het de staten die verantwoordelijk zijn voor het waterbeheer, en dus hebben de beslissingen in de hoofdstad relatief weinig impact. Dat bleek ook al bij eerdere beleidsplannen in 1987 en 2012.

En na millennia van focus op uitbreiding van het aanbod is het idee van waterbesparing en hergebruik een erg vreemd concept voor veel Indiërs.

Wateroorlog

Maar die focus op de aanbodzijde leidt ook tot concurrentie tussen de staten onderling als het op waterbronnen aankomt.

Rond de rivier Kaveri heerst bijvoorbeeld al decennia een conflict tussen Andhra Pradesh, Tamil Nadu en Karnataka, drie grote staten in het zuiden van het land. De staten eisen elk steeds meer water, en de rivier kan de vraag niet bijbenen.

In Karnataka, waar het landbouwbeleid sterk gericht is op dorstige commerciële gewassen zoals suikerriet, gaan zowel het oppervlaktewater als de grondwaterlagen er gestaag op achteruit. Toch blijft de staat een steeds groter deel van de koek eisen.

Het watertekort in Karnataka wordt nog erger gemaakt door een gebrek aan aandacht voor de waterkwaliteit. De rivieren worden er verstikt door giftige vervuiling terwijl de meren rond de hoofdstad Bengaluru branden door de enorme olievervuiling.

Bron van rijkdom

In het noorden van het land wordt dan weer gestreden om de Ravi-Beas River, door de staten Punjab en Haryana.

In die Indiase wateroorlogen worden de rivieren gezien als een bron van rijkdom die maximaal geëxploiteerd moet worden. Er is heel weinig aandacht voor de bescherming van de bestaande waterbronnen. En geen enkele van de onderhandelingen tussen de staten stelt een goed waterbeheer of de strijd tegen de vervuiling voorop.

In de Indiase wateroorlogen worden de rivieren gezien als een bron van rijkdom die maximaal geëxploiteerd moet worden.

Zelfs de nationale overheid, die aandacht zegt te hebben voor waterbesparing en beheersing van de vraag, blijft zich vooral richten op de aanbodzijde. Grote infrastructuurprojecten richten de focus op grootschalige watertransfers tussen verschillende rivierbekkens, opnieuw om eerder het aanbod op te krikken dan de vraag te drukken of water te besparen.

India kijkt onder meer naar Berlijn, Singapore en Californië ter inspiratie. Daar heeft de overheid wel ingezet op de vraagzijde, met aandacht voor de publieke opinie, waterrecyclage, maatregelen tegen diefstal en een beter beheer van stormwater.

Terwijl het drinkwater snel opraakt, de vervuiling aanhoudt en de bevolking steeds dorstiger wordt, kijkt India aan tegen een watercrisis die geen enkele van de vorige generaties heeft meegemaakt. Als het land niet snel en drastisch water begint te besparen, zal er binnenkort geen water meer uit de kranen komen. Er is simpelweg geen water meer om te verspillen.

Bron: The Conversation