Inheemse volken cruciaal in strijd tegen klimaatverandering

Landen die maatregelen treffen tegen de klimaatverandering moeten volgens het klimaatakkoord van Parijs de rechten van inheemse gemeenschappen respecteren, benadrukt Victoria Tauli-Corpuz, speciaal rapporteur voor de Rechten van Inheemse Volken van de VN.

‘Tot nog toe hebben zeer weinig landen zich daartoe verbonden.’

Gevolgen van kolonisatie

Tauli-Corpuz herinnert aan de vele gewelddadige moorden op mensen die voor hun bossen en landrechten opkwamen. Vorig jaar was het dodelijkste jaar voor milieuactivisten sinds deze cijfers worden bijgehouden.

‘Het zijn harde tijden wat de rechten van inheemse volkeren betreft’

‘Het zijn harde tijden wat de rechten van inheemse volkeren betreft’, vertelde ze aan de deelnemers van de Commissie voor Bosbouw van de VN-Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO), die vorige week in Rome vergaderde.

‘Deze bevolkingsgroepen ondervinden over de hele wereld de gevolgen van historische kolonisatie en invasie van hun gebieden. Bovendien kampen ze met discriminatie vanwege hun bijzondere cultuur, identiteit en manier van leven’, aldus de speciaal rapporteur.

De FAO vindt dat regeringen veel meer moeten doen om het juiste kader te scheppen waarin inheemse volkeren, lokale gemeenschappen en kleine boeren gedegradeerde landschappen kunnen herstellen. Zo kunnen , en waardoor ze zich kunnen aanpassen aan en wapenen tegen de klimaatverandering.

De kwestie van inheemse landrechten is cruciaal voor het welslagen van klimaatinitiatieven, stelt deze VN-organisatie.

Beter bosbeheer door lokale gemeenschappen

Een derde van alle bossen wordt op de een of andere manier beheerd door families, kleine boeren, lokale gemeenschappen en inheemse volken. De bossen vormen een van de grootste opslagplaatsen van CO2 ter wereld.

Volgens de FAO houden officieel erkende gemeenschapsbossen alleen al zo’n 37,7 miljard ton CO2 vast die anders in de atmosfeer zou belanden.

‘Familieboerderijen, lokale gemeenschappen en inheemse volkeren hebben een belangrijke rol te spelen voor het behoud van deze opslagplaatsen door ontbossing te verminderen, bossen duurzaam te beheren en bebossing te herstellen als deel van rurale economieën’, klinkt het.

Bovendien komt naar schatting 1,5 miljard hectare land in aanmerking om kleinschalige landbouw te combineren met bomen.

Meer eigenaarschap

Na afloop vroegen deelnemers aan de vergadering in Rome de regeringen om het juiste klimaat te scheppen voor lokale gemeenschappen, inheemse volkeren en lokale producenten, zodat die grotere gebieden kunnen beheren.

Daarvoor zouden onder meer landrechten, stimuleringsmaatregelen en technische en financiële diensten nodig zijn.

Ze richtten zich ook tot globale financieringsmechanismen, regeringsprogramma’s en privé-investeerders die rechtstreeks kunnen investeren en ondersteuning kunnen bieden.

Tot slot willen ze dat klimaatinitiatieven meer eigenaarschap geven aan deze groepen, en hen betrekken bij onderzoek naar bossen en bomen op de boerderijen die ze beheren.

Bossen in drooglanden

Naar aanleiding van de vergadering in Rome bracht de FAO ook een nieuwe studie uit die meer duidelijkheid schept over de aanwezigheid en omvang van bossen en bomen in drooglanden.

In deze gebieden is de voedselzekerheid van miljoenen mensen al bedreigd en laat de klimaatverandering zich steeds meer voelen.

De studie suggereert dat er bomen aanwezig zijn op bijna een derde van 6,1 miljard hectare drooglanden in de wereld. Bijna 18 procent van dit gebied omvat bossen.

Naar schatting 2 miljard mensen leven in drooglanden, van wie 90 procent in ontwikkelingslanden. Recente studies tonen aan dat deze gebieden hersteld moeten worden, zodat ze de gevolgen van droogte, verwoestijning en landdegradatie kunnen opvangen.

Tot op vandaag is er weinig cijfermateriaal voorhanden over drooglandbomen, vooral over de exemplaren die buiten de bossen groeien. Nochtans zijn ze van vitaal belang voor mens en milieu, aldus de studie.