Internationale vakbonden springen in de bres voor Kroatië
Emad Mekay
05 februari 2003
Het parlement in Zagreb vergadert deze week over een aantal amendementen die de arbeidswetgeving liberaliseren en die zijn geïnspireerd door een akkoord van Kroatië met het Internationaal Monetair Fonds (IMF). De vakbonden vrezen dat de wetswijzigingen de sociale verhoudingen in het door burgeroorlog geteisterde land op hun kop zetten. Als de amendementen
goedgekeurd worden, leggen ze met een algemene staking het land plat.
De Internationale Confederatie van Vrije Vakbonden (ICFTU) kondigde dinsdag
aan dat zij de Kroatische vakbonden steunt in hun oproep aan de Kroatische
regering om de amendementen te schrappen die de hele arbeidswetgeving in het
Balkanland zullen wijzigen. De amendementen zijn het gevolg van een akkoord dat Zagreb maandag gesloten heeft met het Internationaal
Monetair Fonds (IMF).
Het IMF keurde een lening van 146 miljoen euro goed. In ruil moet het land
“zijn arbeidsmarkt flexibeler maken” en “werk maken van privatisering”. De
afgevaardigde bestuurder van het IMF, Anne Krueger, vraagt ook dat het land
competitiever wordt, zijn werkgelegenheid vergroot en zijn productie afstemt
op de normen van de Europese Unie. Kroatië zou op 18 februari vragen of het
bij de EU mag aansluiten. Een rapport van “goed economisch gedrag” van het
IMF zou het land een eind op weg helpen.
Kroatië, een klein land met 4,5 miljoen inwoners, is herstellende van een
decennium oorlog in die het voormalige Joegoslavië uiteen deed vallen. In
2000 trad het land toe tot de Wereldhandelsorganisatie. De regering
beloofde toen de economie open te maken.
De vakbonden beschuldigen de multinationale financiële instellingen ervan
het land een sociaal-economisch programma op te leggen waar de armen
slechter en de natie onstabieler van worden. Het IMF ontkent dat en zegt dat
“het nieuwe economisch pad van Kroatië bestendige economische groei en
stabiliteit met zich mee zal brengen”.
Als de regering de amendementen goedkeurt, organiseren de vakbonden een
nationale staking. Ook daarna zouden de vakbonden actie blijven voeren,
gesteund door de ICFTU, die 157 miljoen werknemers uit 148 landen verenigt.
De vakbondsconfederatie, met zetel in Brussel, vreest dat wat het IMF in
Kroatië oplegt, het ook in andere landen kan doen. De ICFTU oordeelt dat de
amendementen de arbeidsrelaties liberaliseren, zonder dat is rekening
gehouden met de sociale zekerheid voor de werknemers die hun job zouden
verliezen. Zo zouden opzegtermijnen verkort en opzegvergoedingen verlaagd
worden – volgens de Kroatische Unie van onafhankelijke vakbonden tot
zeventig procent. Ook zouden de werkloosheidsuitkeringen krimpen en zouden
de werkgevers overschakelen van een systeem met vaste contracten naar
tijdelijk werk.