Jaguarhuiden gaan online vlot van de hand, maar overheden grijpen niet in

De tanden en de huid van de jaguar worden vaak illegaal verhandeld. Overheden treden nauwelijks op.

Charles J. Sharp / Wikimedia Commons (CC BY-SA 4.0)

Wie op zoek is naar een tand of de huid van een jaguar, hoeft niet meteen de meest duistere hoeken van de zwarte markt op te zoeken. Dat leert een snelle Google-zoekopdracht of een bezoekje aan online marktplaatsen. Overheden kijken liever de andere kant op in plaats van iets te doen tegen deze illegale praktijken, blijkt uit een nieuw rapport.

Het rapport van de Wildlife Conservation Society (WCS) analyseert hoe gemakkelijk het is om online delen van een jaguar te kopen en te verkopen. De studie onthult dat de meeste activiteiten plaatsvinden in Latijns-Amerika en stelt dat er weinig tot niet wordt ingegrepen door overheden of politie.

‘De kopers zijn makkelijk te vinden op het internet of op sociale media’, zegt Kurt Duchez, medeauteur van het rapport en WCS-medewerker voor Midden-Amerika. ‘Het ligt er allemaal voor het grijpen - je hoeft er niet ver voor te zoeken.’

Jaguar te koop

Duchez en andere onderzoekers doken in online archieven van populaire sociale media en online marktplaatsen, op zoek naar berichten over de verkoop van jaguars tussen 2009 en 2019. Er werd gezocht in zeven talen (Engels, Nederlands, Frans, Spaans, Portugees, Chinees en Vietnamees) en in negentien landen.

‘De kopers zijn makkelijk te vinden op het internet of op sociale media.’

Het team ontdekte 230 online berichten over de koop of verkoop van illegale jaguaronderdelen, geplaatst op 31 platforms. Er verschenen 579 afbeeldingen van jaguars (Panthera onca), sommige foto’s van het hele dier, andere van lichaamsdelen die te koop werden aangeboden.

De zoekopdrachten in het Spaans leverden de meeste resultaten op: meer dan de helft van alle berichten. Ook het Portugees bleek een populaire taal - vanwege de aanwezigheid van de jaguar in Brazilië. Berichten in het Chinees waren ook talrijk, omdat China een topbestemming is voor bepaalde delen van de jaguar, die er onder meer worden gebruikt voor decoratie, als sieraden en voor gebruik in medicijnen.

Tanden meest populair

De tanden van de jaguar werden volgens het rapport het vaakst verhandeld. De onderzoekers vonden 156 berichten waarin in totaal 367 tanden werden aangeboden. De meeste posts kwamen uit Mexico, China, Bolivia en Brazilië.

Op de tweede plaats van de meest verhandelde delen van de jaguar, met 37 online posts, staat diens huid. De onderzoekers bevestigden de echtheid van 23 jaguarhuiden. De rest was nep of het waren vellen van andere dieren.

Duchez en zijn team zeggen verrast te zijn door de prominente rol die Mexico speelt in de online handel in jaguars. Het land heeft weliswaar een gezonde jaguarpopulatie in enkele zuidelijke staten, maar die is veel kleiner dan de populaties in andere Latijns-Amerikaanse staten.

‘We hadden niet verwacht om Mexico zo vaak te zien opduiken’, zegt Duchez. ‘Dat was echt heel opvallend.’

Mexico wordt door sommigen dan ook de ‘springplank’ genoemd voor smokkelwaar, drugs en illegaal verhandelde flora en fauna. Naast de jaguar zijn talrijke planten en dieren het doelwit van smokkelaars in Mexico, waaronder brulapen, zeekomkommers en de totoaba (een vissensoort).

Heropleving van de handel

De internationale jaguarhandel was een bloeiende business tot 1975, toen de soort werd opgenomen in Appendix I van de Overeenkomst inzake de Internationale Handel in Bedreigde Dieren en Planten (CITES). Deze overeenkomst leidde ertoe dat landen verplicht werden om het toezicht op de handel op te voeren.

‘Alle overheidsfunctionarissen hebben TikTok en een Facebook-pagina. Als ze een kwartier van hun tijd nemen om op internet te zoeken, vinden ze het.’

Nadien nam de illegale handel even af maar sinds 2010 is er een duidelijke heropleving zichtbaar, vooral online.

Toch gebeurt het grootste deel van de huidige jaguarhandel niet enkel online. Volgens Andrea Crosta, uitvoerend directeur en medeoprichter van Earth League International, dat onderzoek doet naar de handel in fauna en flora, opereren geraffineerde verkopers uit China volledig offline. Bovendien kopen en verkopen ze zo’n enorme hoeveelheden dat er voor miljoenen dollars moet worden witgewassen, stelt hij.

‘Het is alsof je het verkopen van pillen vergelijkt met drugshandelaren’, zegt Crosta om de vergelijking te maken tussen de online markt versus de georganiseerde misdaad.

Online berichten worden meestal geplaatst door kleinschalige verkopers, vooral in Mexico. Maar zelfs als ze minder vaak voorkomen dan er nog verkocht wordt door georganiseerde misdaadgroepen, is het nog steeds een gemiste kans als overheden deze illegale activiteiten die relatief gemakkelijk te traceren zijn, niet aanpakken.

‘Alle overheidsfunctionarissen hebben TikTok en een Facebook-pagina’, zegt Duchez. ‘Als ze een kwartier van hun tijd nemen om op internet te zoeken, vinden ze het.’

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen bij IPS-partner Mongabay.