‘Jongeren sterven liever als martelaar dan langzaam weg te kwijnen in Gaza’

Er is dringend nood aan medische hulp in Gaza (2012)

Gigi Ibrahim (CC BY 2.0)​

De toestand in Gaza wordt met de dag uitzichtlozer. Maandag doodden Israëlische soldaten bij protesten aan de zwaarbewaakte grenshekken 58 ongewapende demonstranten. De symbolische lont werd in het kruitvat gestoken toen de Amerikaanse ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem werd verhuisd. Israël vierde daarmee 70 jaar onafhankelijkheid, de Palestijnen herdenken vandaag de zeventigste verjaardag van de verdrijving van hun land.

MO* sprak met Elena Dikomitis. Ze is actief in Oost-Jerusalem bij een internationale NGO maar benadrukt in eigen naam te spreken.  ‘Ik heb heel wat vrienden en collega’s in Gaza, iedereen is momenteel totaal verbijsterd’, vertelt ze. ‘We zijn enorm geschrokken en laat het duidelijk zijn dat wat gisteren gebeurd is volledig disproportioneel is.’ Maakt ze zich zorgen dat het geweld overslaat naar de Westelijke Jordaanoever? ‘De Palestijnse Autoriteit kondigde al een algemene staking aan, maar op wat kleine relletjes na is het hier relatief rustig.’

Geweld als symptoom van de radeloosheid

‘80 percent van de Gazanen is afhankelijk van humanitaire hulp’

Dat de opgestapelde radeloosheid gisteren leidde tot een uitbarsting van wanhoop, is symptomatisch voor de algemene toestand in de enclave aan de Middellandse Zee. ‘Je moet weten dat 44 percent van de Gazanen werkloos is, bij de jongeren loopt dat op tot 62 percent, 80 percent van de bevolking is afhankelijk van humanitaire hulp’, aldus Dikomitis.

Het zit diep bij de Palestijnen. ‘Bij veel jongeren leeft echt het gevoel dat ze niets te verliezen hebben’, aldus Dikomitis. ‘Ze zien geen enkele uitweg en voelen zich dermate in de steek gelaten dat ze liever sterven als martelaar dan langzaam weg te kwijnen in Gaza’. Sinds de blokkade, die er kwam in 2007 nadat de radicaal-islamistische partij Hamas aan de macht kwam na democratische verkiezingen, is de Gazastrook volledig geïsoleerd van de buitenwereld.

Breed gedragen protesten

‘De protesten zijn enorm breed gedragen en in essentie vreedzaam’

‘De inwoners van Gaza hebben slechts twee uur elektriciteit per dag’, aldus Dikomitis. ‘Naast de psychologische impact daarvan zijn ook de gevolgen voor water- en sanitaire voorzieningen desastreus.’ Het gaat om humanitaire basisvoorzieningen die de bevolking ontzegd worden. Israël legitimeerde het brutale optreden aan de grenshekken door te stellen dat alle demonstranten gelinkt zijn aan Hamas. Dikomitis is het daar niet mee eens: ‘Wat we de voorbije weken niet genoeg in de pers zagen, is dat de protesten enorm breed gedragen zijn en in essentie vreedzaam zijn’. ‘

‘Er werden allerlei activiteiten georganiseerd, van kookactiviteiten tot in groep verhalen vertellen, in de media zie je echter alleen de spectaculaire beelden van grote zwarte rookpluimen.’ De grote mars van de terugkeer, zoals de Palestijnen de protesten van de afgelopen weken noemen, is volgens Dikomitis een uit de basis ontstaan initiatief, waar ook heel wat families aan deelnamen. ‘Natuurlijk zijn er enkele relschoppers, maar dat legitimeert op geen enkele manier het buitensporig geweld.’ Dat het geweld buiten alle proportie is, dat zeggen ook 17 Israëlische middenveldorganisaties in een gemeenschappelijke verklaring: ‘We roepen Israël op onmiddellijk te stoppen met het gebruik van dodelijk geweld tegen ongewapende burgers’, zeggen onder meer Amnesty International, Gisha en B’Tselem.

Acute nood aan medische hulp

‘De generatoren van de publieke ziekenhuizen hebben nog brandstof voor één week, daarna valt de elektriciteit uit’

‘De kogels waarmee de Israëli’s schieten, maken wanneer ze het lichaam verlaten een wonde ter grootte van een vuist’, zegt Dikomitis. Door de gesloten grensovergangen raken de gewonden niet op tijd in goed uitgeruste ziekenhuizen. ‘De generatoren van de publieke ziekenhuizen hebben nog brandstof voor één week, daarna valt de elektriciteit uit. Bij de private ziekenhuizen zou het om slechts drie dagen gaan.’ Naast een tekort aan brandstof hebben de Palestijnen vaak ook niet de middelen of de expertise om dit soort schotwonden te behandelen.

‘Het gevolg is dat er heel wat onnodige amputaties worden verricht’, vertelt Dikomitis. Mensen verliezen ledematen omdat ze niet op tijd Gaza kunnen verlaten.  Zijn dit soort kogels, die extra schade aanrichten, niet verboden door het internationaal recht? ‘Schieten op ongewapende betogers is dat ook, en toch gebeurt het.’ ‘Waarschijnlijk wordt er straks weer opgeroepen de wandaden te onderzoeken - in essentie is dat goed, maar het verandert niks aan de realiteit op het terrein.’