De staat is sterk in Congo als het om corruptie gaat. Samuel Pheri van het Zambiaanse bouwbedrijf City Map Desmo and Construction illustreert dat. ‘We wilden investeren in Katanga. We hebben die plannen opgeborgen toen bleek dat gouverneur Moise Katumbi 10 procent van onze aandelen eiste, 10 procent op elke investering en een paar van zijn mannetjes in het bedrijf. In die omstandigheden willen we niet in Katanga werken.’
Het gerucht gaat dat Katumbi en andere politieke zwaargewichten aandelen hebben in de meeste mijnbedrijven en er dus eigenlijk belang bij hebben dat die zoveel mogelijk winst maken. Katumbi heeft ook verschillende transportbedrijven: een bedrijf dat daar niet mee werkt, kan problemen krijgen.
Verwevenheid van politiek en zaken
Alle grote mijnbedrijven sponsoren de voetbalclub TP Mazembe, waarvan Katumbi voorzitter is en Malta Forrest ondervoorzitter. Het draagt bij tot de verwevenheid van politiek en zakenwereld. Vakbonden hebben het gevoel dat ze gevangen zitten tussen de staat en de mijnbedrijven die in één bed liggen.
Zegt een vakbondsman die liever anoniem blijft: ‘De politici staan niet aan onze kant en dat is een probleem. Toen we bij KCC staakten voor een hoger loon, kreeg ik telefoontjes van de minister dat er nog meer mensen waren die ons werk konden doen.’
Zeven tv-stations
Katumbi heeft een provinciale belasting ingevoerd en daarmee de infrastructuur in Katanga sterk verbeterd. Daarmee steekt hij nog altijd positief af tegenover de meeste andere gouverneurs. Toch begint Katumbi steeds meer op de Berlusconi van Katanga te lijken. De man heeft minstens zeven tv-stations in zijn greep.
Een directe getuige: ‘Die komen elke morgen bij de persattaché van Katumbi en die vertelt hen wat de gouverneur die dag gaat doen en hoe ze dat het best in beeld brengen.’ Dat betekent sowieso dat het moeilijk is om bepaalde thema’s aan bod te laten komen in de media.