Kinderarbeid in cacaosector neemt eerder toe dan af

Cacao in Ivoorkust.

Etty Fidele/Unsplash (CC0)​

Dat de problematiek is toegenomen, is een gevolg van een snelle daling van de cacaoprijs. Met name in cacaoproducerende gemeenschappen in West-Afrika is sprake van armoede, kinderarbeid en ontbossing die verergerd zijn door de daling van de cacaoprijs. Van beloften van de cacao-industrie om kinderarbeid aan te pakken, het leven van de boeren te verbeteren en aan het milieu te denken, is volgens de Cacaobarometer tot nu toe weinig terecht gekomen.

De Cacaobarometer van het Europese VOICE-netwerk, een coalitie van ngo’s en vakbonden, verschijnt eens in de twee jaar.

Ontbossing en kinderarbeid

Kleine cacaoboeren in Ivoorkust, wereldwijd de belangrijkste producent van cacao, zagen hun inkomen in een jaar tijd met 36 procent dalen. Dat komt doordat de wereldcacaoprijs tussen september 2016 en februari 2017 een scherpe daling liet zien. Er zijn geen mechanismen in de industrie of bij regeringen om de impact van dergelijke inkomensschokken voor de boeren te verzachten.

‘De daling van de prijs is een gevolg van overproductie in de afgelopen jaren, die ten koste is gegaan van inheemse bossen’

‘De daling van de prijs is een gevolg van overproductie in de afgelopen jaren, die ten koste is gegaan van inheemse bossen’, zeggen de auteurs. Een dergelijke ontwikkeling wijst op gebrek aan interesse in de cacao-industrie om daadwerkelijk de situatie te verbeteren, zeggen ze. Daarnaast is de overheid vrijwel afwezig als het gaat om het beschermen van kostbare natuurgebieden.

Een gemiddelde cacaoboer in Ivoorkust verdient ongeveer een derde van nodig is om van te kunnen leven, stelt VICE. Meer dan 90 procent van de oorspronkelijke bossen van West-Afrika is verdwenen en kinderarbeid is nog steeds erg hoog in de sector. Naar schatting werken alleen al in Ivoorkust en Ghana 2,1 miljoen kinderen op de cacaovelden.

‘Boeren hebben geen invloed op de markt en de huidige programma’s zijn vooral gericht op technische oplossingen voor het verbeteren van de landbouwpraktijken’, zegt VICE. ‘De onderliggende problematiek die te maken heeft met machtspolitiek, gebrek aan onderhandelingskracht bij de boeren, marktconcentratie van multinationals en een gebrek aan transparantie, wordt daarmee niet aangepakt.’

België

De Belgische Oxfam-Wereldwinkels zeggen in een reactie dat België als chocoladeland een belangrijke rol kan spelen, maar dat dan wel sprake moet zijn van serieus engagement.

‘Zonder gecoördineerde internationale inspanningen en zonder focus op een leefbaar inkomen voor de boer, zal de problematische kinderarbeid nooit verdwijnen en zal ontbossing zich verderzetten.’

‘De chocoladesector is een extreem geconcentreerde markt waarin enkele traders zoals Barry Callebaut, Olam en Cargill het leeuwendeel van de cacao van de boeren opkoopt. In een volgende verwerkingsfase wordt die doorverkocht aan de grote chocolademerken zoals Mars, Mondelez, Nestlé en Ferrero. Samen met de supermarkten zijn het deze spelers die de grootste meerwaarde in de chocoladeketen opstrijken.’

Om vooruit te komen is een geïntegreerde aanpak nodig, zeggen de Wereldwinkels, waarin alle belangrijke spelers een duidelijke verantwoordelijkheid opnemen. ‘Zonder gecoördineerde internationale inspanningen en zonder focus op een leefbaar inkomen voor de boer, zal de problematische kinderarbeid nooit verdwijnen en zal ontbossing zich verderzetten.’

België voert wereldwijd 10 procent van de wereldwijde cacaoproductie in, zegt Oxfam, maar is vrijwel afwezig in de internationale dialoog. ‘Op wetgevend vlak is nog geen initiatief genomen en tot op vandaag blijft het ook wachten op de opstart van een multistakeholdersplatform rond chocolade.’

In Berlijn wordt van 22 tot 24 april de Wereldcacaoconferentie gehouden voor vertegenwoordigers van de cacao- en chocoladesector.