‘Al stopt de uitstoot van broeikasgassen, de temperatuur en het zeeniveau stijgen verder’

Klimaatopwarming kan ernstige gevolgen hebben voor de lokale bevolking.

Link

Lees het rapport van de ADB en PIK

Klimaatopwarming kan ernstige gevolgen hebben voor de bevolking van Azië en de regio rond de Stille Oceaan. Dat blijkt uit een rapport van de Asian Development Bank (ADB) en het Potsdam Institute for Climate Impact Research (PIK). De conclusies kunnen ADB helpen om de regio veerkrachtiger te maken tegenover de dreigende gevolgen van klimaatverandering.

In sommige landen zoals Afghanistan, Pakistan, Tajikistan en het noordwesten van China, dreigt de stijging zelfs op te lopen tot 8 graden.

In het rapport maken de onderzoekers een onderscheid tussen het business-as-usual scenario, waarbij geen maatregelen getroffen worden en alles blijft zoals het is, en het Parijsakkoord-scenario, waarbij men ernaar streeft de opwarming van de aarde onder de 2 graden of zelfs 1,5 graad te houden.

In beide scenario’s zal de bevolking de impact van een veranderend klimaat ongetwijfeld voelen, in het eerste geval weegt het effect zwaarder door.

In een business-as-usual-scenario staat Azië tegen het einde van de eeuw een temperatuurstijging van zes graden te wachten. In sommige landen zoals Afghanistan, Pakistan, Tajikistan en het noordwesten van China, dreigt de stijging zelfs op te lopen tot acht graden.

Zelfs als de wereld het Parijsakkoord wel ter harte neemt, zal klimaatopwarming nog steeds sommige bodems, ecosystemen en socio-economische sectoren in Azië en de regio rond de Stille Zee aantasten.

Traag klimaatsysteem

Ook Sara Vicca, onderzoekster klimaatopwarming aan de Universiteit Antwerpen, licht toe dat zelfs de nagestreefde norm van 2 graden zich zal laten voelen.

‘Al zouden we nu stoppen met het uitstoten van broeikasgassen, dan zouden de temperatuur en het zeeniveau alsnog even verder blijven stijgen’

‘zelfs als we erin slagen de opwarming te beperken tot 2 graden zullen er ernstige gevolgen zijn. Wel zou die norm de ergste klimaatverandering en vooral het zelfversterkende effect ervan voorkomen. De 2 graden norm is echter berekend op basis van modellen en biedt dus geen garantie.’

Vicca wijst erop dat de impact van klimaatverandering nu al voelbaar is. ‘Er zijn al gevolgen te zien zoals meer frequente en intense hittegolven, droogtes en veranderingen in neerslagpatronen. Nochtans is de globale opwarming nog maar 1 graad.’

Bovendien zullen de effecten van de huidige opwarming nog ver in de toekomst hun doorslag hebben. ‘Al zouden we nu stoppen met het uitstoten van broeikasgassen, dan zouden de temperatuur en het zeeniveau alsnog even verder blijven stijgen vanwege de traagheid van het klimaatsysteem.’

Volgens ADB moeten beleidsmakers en investeerders volop inzetten op aanpassingsmaatregelen, maatregelen waarbij het systeem wordt aangepast aan de gevolgen van klimaatopwarming. In een business-as-usual scenario zijn de adaptatiemogelijkheden echter beperkt.

Menselijke impact

De gevolgen van klimaatopwarming kunnen een grote impact hebben op het leven van de mensen ter plaatse. Het verval van Aziatische watertorens, langdurige hittegolven, de stijging van de zeespiegel, veranderingen in neerslagpatronen en de toename van tropische cyclonen kunnen dan ook een weerslag hebben op gezondheid, migratie en conflict. Toch is hierover nog aanvullend onderzoek nodig.

Landbouw en voedselzekerheid in de regio onder druk te staan, hoewel de ernst wel varieert naar gelang de regio.

Vicca legt uit dat de klimaatverandering bijvoorbeeld een impact kan hebben op het weerfenomeen El Niño. ‘El Niño is een natuurlijk verschijnsel, maar we verwachten dat dit door klimaatopwarming wel extremer gaat worden.

Het fenomeen zorgt bijvoorbeeld voor een sterke afname van moessonregens in India, waardoor het land met een groeiende droogte te kampen heeft.’

Volgens het rapport komen ook de landbouw en voedselzekerheid in de regio onder druk te staan, hoewel de ernst wel varieert naar gelang de regio. In sommige landen van Zuidoost-Azië kunnen de rijstoogsten met 50 procent verminderen tegen 2100 als er geen maatregelen worden getroffen.

CIJFERS
De rijstoogsten in Indonesië, de Filipijnen, Thailand en Vietnam kunnen met 50 procent afnemen wanneer niet wordt ingegrepen bij klimaatopwarming.
Jaarlijks zullen 26.000 kinderen (onder vijf jaar) sterven door ondervoeding veroorzaakt door klimaatopwarming.
Er zullen 10 keer meer hete dagen voorkomen in snelgroeiende steden in Azië en de regio rond de Stille Oceaan tegen het einde van de 21ste eeuw.

Ook de koraalriffen verbleken, wat dan weer een bedreiging vormt voor vissers en professionelen van de toeristische sector. In het ergste scenario lopen zelfs alle koraalriffen gevaar te verbleken.

Klimaatopwarming kan ook conflicten doen ontstaan of verergeren, aangezien energiebronnen, natuurlijke rijkdommen en armoede drie zaken zijn die hier een rol bij spelen én klimaatafhankelijk zijn.

Zo blijft bijvoorbeeld het risico op energieonzekerheid groot, door onder andere de blijvende afhankelijkheid van niet-duurzame fossiele brandstoffen, de wisselende prestaties van de waterkrachtcentrales en de verminderde capaciteiten voor warmtekrachtcentrales doordat het koelwater schaars wordt.

Water als wapen

Vicca ziet vooral watervoorziening als een belangrijk element in conflictvorming. ‘Syrië is een duidelijk voorbeeld van hoe klimaatopwarming conflicten in de hand kan werken. Het land werd enkele jaren geteisterd door grote droogte, waardoor heel wat boeren van het platteland naar de stad trokken. Het onstabiele regime bestond al langer, maar de gevolgen van klimaatopwarming hebben de onrust daar heel erg versterkt.

Het was ook een voedingsbodem voor IS, dat bijvoorbeeld strategische plaatsen voor de watervoorziening inneemt. Water werd dus eigenlijk gebruikt als strijdmiddel.’

De WHO schat dat er jaarlijks ongeveer 16.000 kinderen onder vijf jaar sterven door ondervoeding gelinkt aan klimaatopwarming.

Ook migratie kan beïnvloed worden. Nu al zorgen stijgende temperaturen, een verminderde beschikbaarheid van water en meer frequente en ernstigere rampen ervoor dat mensen op de vlucht slaan. Deze trend zal wellicht versterkt worden door de klimaatopwarming.

Ten slotte zal klimaatopwarming zich ook gevolgen hebben voor de gezondheid. Heel wat verwezenlijkingen in de gezondheidszorg van de voorbije decennia zullen teniet gedaan worden. De WHO schat dat er jaarlijks ongeveer 16.000 kinderen onder vijf jaar sterven door ondervoeding gelinkt aan klimaatopwarming.

Ook sterven er meer senioren door de extreme hitte. Daarenboven zullen ziektes zoals malaria en dengue in de toekomst ook meer dodelijke slachtoffers eisen.

Parijsakkoord

Het rapport stelt ook actiepunten voor. Om de impact van klimaatopwarming te mitigeren, door minder broeikasgassen uit te stoten, benadrukt het rapport dat de maatregelen van het Parijsakkoord moeten nageleefd worden.

Dit kunnen zowel publieke als private investeringen zijn om de Aziatische economie zo snel mogelijk te ontkolen, maar ook adaptatiemaatregelen om de meest kwetsbare groepen uit de regio te beschermen.

‘De 2 gradennorm is waarschijnlijk politiek en technologisch het “laagst” haalbare, tenzij we negatieve emissies creëren en dus CO2 uit de atmosfeer halen’

Hans Joachim Schnellnuber, directeur van het PIK licht de voorstellen toe. ‘De uitdaging is tweeledig. Enerzijds moeten we de Aziatische uitstoot zo verminderen dat de opwarming wereldwijd onder de 2 graden gehouden kan worden, zoals ook in Parijs 2015 werd vastgelegd.

Anderzijds moeten Aziatische landen manieren vinden om toch welvaart en veiligheid te garanderen binnen globale ontwikkeling.’

Volgens Vicca zal de 2 gradennorm met de huidige inspanningen die landen aangeven in hun Nationally Determined Contributions niet gehaald worden.

‘Wetenschappelijk gezien zou het veel beter zijn moest die norm nog lager liggen, maar 2 graden opwarming is waarschijnlijk politiek en technologisch het “laagst” haalbare, tenzij we erin slagen om negatieve emissies te creëren en dus CO2 uit de atmosfeer te halen.’

ADB zelf had voor 2016 een klimaatfinanciering van 3,7 miljard dollar voorzien en stemt ertoe in haar investeringen te verhogen naar 6 miljard dollar tegen 2020. Dat geld zullen ze onder andere investeren in klimaatmitigatie om bijvoorbeeld hernieuwbare energie in de regio te stimuleren.