Klimaatverandering brengt nu ook houtproductie in de problemen

Door het opwarmende klimaat worden landen als België, Groot-Brittannië en zelfs Denemarken steeds meer geschikt als regio om wijn te verbouwen. Dat lijkt goed nieuws, maar het verbergt een ontnuchterend patroon: de klimaatverandering verschuift de regio's van de wereld die geschikt zijn voor het verbouwen van gewassen, met mogelijk grote gevolgen.

Een nieuwe studie in het vakblad Nature Climate Change toont aan dat die verschuiving van landbouwgewassen richting het noorden in toenemende concurrentie komt met de regio’s waar momenteel hout wordt geproduceerd. Dat hout is essentieel als grondstof in de economie, van de productie van papier en karton tot meubels en gebouwen.

Grootte van India

In het meest pessimistische klimaatscenario, waarbij geen actie wordt ondernomen om de uitstoot terug te dringen, zal meer dan een kwart van het bestaande bosbouwareaal – een gebied ter grootte van India – tegen het einde van de eeuw geschikter geworden zijn voor de landbouw.

Met name tientallen miljoenen hectaren bosgebied in Rusland zullen meer geschikt worden voor de teelt van gewassen als aardappelen, soja en tarwe.

Zelfs in het beste geval, waarin de wereld netto nuluitstoot bereikt, zullen er grote veranderingen optreden in de regio's die geschikt zijn voor landbouw en houtproductie, stelt de studie.

Groeiende vraag

Daar komt nog bij dat de wereldwijde vraag naar voedsel naar verwachting zal verdubbelen tegen 2050, omdat de bevolking groeit en welvarender wordt. Ook de vraag naar hout zal naar verwachting verdubbelen, mede omdat hout een meer klimaatvriendelijk alternatief is voor beton en staal in de bouwsector.

‘Het grote probleem is dat we vijftig jaar vooruit moeten denken, want als we in de toekomst hout willen, moeten we nu al bomen planten’, zegt Cambridge-onderzoeker Chris Bousfield. ‘De bomen die tegen het einde van deze eeuw gekapt zullen worden, staan ​​al in de grond.’

Oerbossen onder druk

De wetenschappers waarschuwen ook dat de toenemende concurrentie tussen hout en voedsel een bijkomend risico oplevert voor waardevolle primaire bossen over de hele wereld.

‘Een groot milieurisico van die toenemende concurrentie om land is dat houtproductie zich zou verplaatsen naar resterende gebieden met primair bos in de tropen of boreale zones’, legt hoogleraar Plantenecologie David Edwards uit.

‘Dat zijn de epicentra van de resterende wereldwijde wildernis- ongerepte tropische bossen zijn de meest biodiverse plekken op aarde. Daar een verdere uitbreiding van de houtkap voorkomen is cruciaal.’

Sector in de penarie

De economische waarde van de houtproductie wereldwijd is ruim 1500 miljard dollar per jaar. Maar de sector kampt al in toenemende mate met hittegolven en bosbranden. De klimaatverandering helpt ook de verspreiding van plagen zoals de schorskever, die bomen aanvalt.

‘De klimaatverandering zorgt al voor uitdagingen voor de houtproductie’, zegt Bousfield. ‘Daar komt nog eens deze toegenomen druk van de landbouw bij, wat een perfecte storm van problemen kan creëren.’