Om de angst voor de ziekte te bestrijden, moet meer gedaan worden, zeggen experts
Komst ebolamedicijn stuit nog op wantrouwen in Congo
IPS
22 augustus 2019
In de Democratische Republiek Congo (DRC) dringt slechts langzaam door dat wetenschappers twee medicijnen hebben ontwikkeld waarmee ebola behandeld kan worden. Om de angst voor de ziekte te bestrijden, moet meer gedaan worden, zeggen experts.
World Bank / Vincent Tremeau (CC BY-NC-ND 2.0)
Na maanden intensief onderzoek, is gebleken dat twee medicijnen tijdens klinische testen werkten tegen ebola. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en officiële Congolese gezondheidsinstanties maakten het nieuws vorige week wereldkundig. Ebola eiste sinds augustus vorig jaar 1800 levens in DRC.
De hernieuwde uitbraak van het dodelijke virus in DRC heeft in de afgelopen maanden veel angst veroorzaakt bij de bevolking. De epicentra liggen vooral in oorlogsgebied en mensen daar zijn angstig en staan wantrouwig tegenover hulpverleners. Vaak vinden ze ook de screening op ebola intimiderend.
Op 13 augustus gingen inwoners van Goma, de hoofdstad van Noord-Kivu de straat op nadat het nieuws was verspreid dat twee ebola-patiënten genezen waren en uit de behandelcentra ontslagen waren.
Verkeerd begrepen
“Dat nieuws werd verkeerd begrepen. Mensen dachten dat er zieke patiënten naar huis gestuurd waren en dat het een samenzwering was van de regering en blanke mensen om iedereen met ebola te infecteren”, zegt Christian Kasereka, een handelaar. “Pas later die dag kregen we te horen dat deze mensen mochten gaan en staan waar ze willen, omdat ze behandeld waren met een nieuw medicijn.”
Eerder verklaarde Marixie Mercado, woordvoerder van het VN-kinderfonds Unicef dat “de ebola-uitbraak zich voordoet in een zeer complexe operationele omgeving waarin rekening gehouden moet worden met politieke, sociaalculturele- en veiligheidsuitdagingen”
Unicef doet volgens Mercado continu onderzoek naar de plaatselijke behoeften, angsten en zorgen en probeert de hulpverlening daarop af te stemmen.
Zorginfrastructuur
De protesten in Goma laten zien hoe belangrijk dat is. De nieuwe medicijnen vergroten de kans op overleving bij patiënten, zegt Esther Sterk, adviseur Tropische Ziekten bij Artsen zonder Grenzen. “Maar het is nog steeds dringende noodzaak een manier te vinden om overdracht tegen te gaan. Dat betekent dat er prioriteit gegeven moet worden aan preventie vanuit de getroffen gemeenschappen zelf en dat we ons moeten bezinnen op de vraag waarom de huidige strategieën falen.”
“Hoe gaan we overdracht tegen, verbeteren we de follow-upcontacten en moedigen we mensen aan om zich zo snel mogelijk te melden met symptomen?”
“We verwachten dat gebruik van de twee meest succesvolle medicijnen zal leiden tot betere resultaten bij patiënten. Maar de uitdagingen blijven. Hoe gaan we overdracht tegen, verbeteren we de follow-upcontacten en moedigen we mensen aan om zich zo snel mogelijk te melden met symptomen? En hoe houden we de zorginfrastructuur in de regio in stand, zodat de toegang tot de zorg gegarandeerd is in deze moeilijke tijd.”
Uitstelgedrag
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) duurt het gemiddeld vijf tot zes dagen voordat mensen zich melden voor behandeling. Euloge Ishime van het Internationale Rode Kruis zegt dat mensen met symptomen vaak uitstelgedrag vertonen of helemaal niet naar een gezondheidscentrum gaan. Dat brengt grote risico’s met zich mee voor hun gezin en omgeving.
“Dat heeft ook gevolgen voor ons werk. Als mensen betrokken zijn, de behandeling begrijpen en zien dat meer mensen overleven, zullen ze waarschijnlijk eerder geneigd zijn tijdig hulp te zoeken”, zegt Ishimwe.
Niet meer bang
Jean-Jacques Muyembe, directeur van het National Institute for Biomedical Research (INRB) in DRC en mede-ontdekker van ebola in 1976, zegt dat in de stad Goma het gevaar nu geweken is. Tweehonderd mensen en verdachte gevallen zijn geïdentificeerd. “We wachten op de laatste resultaten en de controles bij de invalswegen naar de stad zijn versterkt.”
De ebola-uitbraak is echter nog lang niet voorbij, zegt Ishimwe. “Het betekent niet dat ebola over is. Er moet nog veel werk verzet worden. We moeten koers houden tot de laatste patiënt is behandeld en de regio ebolavrij is verklaard.”
Anita Masudi, een inwoner van Butembo in Noord-Kivu, een van de epicentra van de ebola-uitbraak, is nu al opgelucht. “We zijn heel blij met wat er nu gebeurt. Maar ik weet niet zeker of de spanning nu weg is bij iedereen omdat er hoop is op een einde aan ebola in Noord-Kivu. Hoe dan ook, ik ben niet meer bang.”