Landen plannen twee keer zoveel steenkool, olie en gas als klimaatakkoord toelaat

Acht jaar na het Klimaatakkoord van Parijs blijkt de uitstoot van fossiele brandstoffen hoger dan ooit. En die uitstoot zal blijven groeien, bleek woensdag uit een nieuw VN-rapport dat de energieplannen onderzoekt van de twintig grootste landen die fossiele brandstoffen produceren.

Gerry Machen (CC BY-ND 2.0 DEED)

Op een decemberdag in 2015 kwamen 151 regeringen in Parijs overeen om hun uitstoot sterk te verminderen om de klimaatverandering onder de 2 graden te houden en maximaal te streven naar 1,5 graden. Een doorbraak: de wereld hield zo de hoop levend om de ergste gevolgen van de klimaatverandering te vermijden.

Maar acht jaar later blijkt de uitstoot van fossiele brandstoffen hoger dan ooit. En die uitstoot zal blijven groeien, blijkt uit een recent VN-rapport dat de energieplannen onderzoekt van de twintig grootste landen die fossiele brandstoffen produceren.

‘We merken dat veel regeringen aardgas promoten als een essentiële “transitiebrandstof”, maar zonder duidelijke plannen om er later van af te stappen.’

Dubbel

Want zeventien van die landen hebben via het Klimaatakkoord van Parijs wel formeel beloofd om hun uitstoot op termijn naar nul te herleiden, maar geen enkel land heeft concrete plannen om zijn productie van steenkool, olie of gas in lijn te brengen met het Klimaatakkoord van Parijs. Integendeel: uit het Production Gap Report 2023 blijkt dat ze de productie van fossiele brandstoffen volop blijven steunen. Ze plannen 110% meer te produceren dan wat maximaal mogelijk is om de klimaatverandering te beperken tot 1,5 graad.

Een van de opvallendste stijgers is aardgas. ‘We merken dat veel regeringen aardgas promoten als een essentiële ‘transitiebrandstof, maar zonder duidelijke plannen om er later van af te stappen’, zegt Ploy Achakulwisut, hoofdauteur van het rapport.

‘Maar de wetenschap zegt dat we nu moeten beginnen met de vermindering van de productie en het gebruik van steenkool, olie en gas - en de productie van schone energie tegelijk moeten opschalen en methaanemissies uit alle bronnen moeten verminderen om het doel van 1,5 graad Celsius in leven te houden.’

Taboe in klimaatgesprekken

De productie van fossiele brandstoffen is altijd al een taboe geweest op de VN-klimaattoppen, ook in Parijs. Pas op de Klimaattop in Glasgow in 2021 hebben regeringen zich voor het verbonden tot een ‘geleidelijke afbouw van de energie uit steenkool en de geleidelijke afschaffing van inefficiënte subsidies voor fossiele brandstoffen’. Maar een echte vermindering van alle fossiele brandstoffen bleef buiten schot.

‘Overheden verdubbelen letterlijk hun steun de productie van fossiele brandstoffen, en daarmee de problemen voor mens en planeet’, zegt VN-secretaris-generaal António Guterres in een reactie op het rapport. ‘We kunnen de klimaatcatastrofe niet aanpakken zonder de hoofdoorzaak ervan aan te pakken: onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen.’

‘Landen die zichzelf opwerpen als klimaatkampioen verraden de geest van het Klimaatakkoord van Parijs en zwengelen de klimaatcrisis aan met een verhoogde productie van steenkool, olie en gas.’

Hypocrisie

Volgens milieu- en klimaatkoepel Climate Action Network (CAN) legt het nieuwe rapport de ‘flagrante hypocrisie’ bloot in het hart van de klimaatinspanningen. ‘Landen die zichzelf opwerpen als klimaatkampioen verraden de geest van Klimaatakkoord van Parijs en zwengelen de klimaatcrisis aan met een verhoogde productie van steenkool, olie en gas’, zegt Harjeet Singh van CAN.

‘Er is dringend nood aan een bindend internationaal akkoord om die productie terug te dringen en nieuwe boringen naar olie en gas te verbieden. Het is tijd om de loze woorden te mijden, onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen af te bouwen, een rechtvaardige transitie in gang te zetten en de vervuilers verantwoordelijk te houden.’