Lgbtq+-organisaties vrezen meer homofobie door Europese uitbraak apenpokken

De gevallen van apenpokken doen zich voor op het moment dat er in Europa zo’n 750 Pride-optochten georganiseerd worden in de zomer. Dat zorgt voor discussies over hoe de besmettingen gestopt kunnen worden, zonder anti-lgbtq+-gevoelens aan te wakkeren.

Pavlína Matašovská / Pixabay

Toen de 29-jarige homoseksuele Louis* besefte dat hij iets ‘vies’ had opgelopen, dacht de dokter aanvankelijk dat het herpes was. Zijn eerste symptomen waren uitslag, gevolgd door koorts en blaren op zijn gezicht.

‘Ik waarschuwde alle mannen waar ik contact mee had gehad: “Wees voorzichtig, er is iets vreemds met me aan de hand”’, vertelt Louis, een Fransman die in Berlijn woont en liever niet met zijn echte naam wilde getuigen. ‘Ik belde opnieuw naar de dokter en toen zei hij dat het apenpokken waren.’

Grootschalige uitbraak buiten Afrika

Louis is een van de meer dan 1500 mensen in 25 Europese landen die getroffen worden door de eerste grootschalige uitbraak van de virusziekte buiten West- en Centraal-Afrika.

Volgens de WHO zijn de meeste getroffenen tot nu toe homo- en biseksuele mannen.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zijn de meeste getroffenen tot nu toe homo- en biseksuele mannen. Tegelijk werd benadrukt dat iedereen het virus kan oplopen, via langdurig en nauw contact of via partikels op bijvoorbeeld beddengoed of handdoeken.

Bij een aantal gevallen in Italië werden ook sporen van het virus aangetroffen in sperma. Wetenschappers onderzoeken nu of het virus kan doorgegeven worden door seksueel contact.

Condoom uit voorzorg

Uit voorzorg raadt de WHO patiënten met apenpokken aan om tot twaalf weken na hun herstel een condoom te gebruiken.

In Engeland bleek uit een bevraging van 152 patiënten met apenpokken dat 99 procent van hen mannen waren die seks hadden met mannen, meldde het Britse gezondheidsagentschap UKHSA.

Louis vertelt dat hij het virus opliep nadat hij seks had gehad op een privéfeestje in Berlijn.

Het sterftepercentage bij het apenpokkenvirus ligt laag. Maar dat de ziekte tot nu toe vooral homo- en biseksuele mannen treft, roept bij de lgbtq+-gemeenschap herinneringen op aan de hiv-epidemie in de jaren 80 van vorige eeuw. Hun vrees is dat hun gemeenschap gestigmatiseerd kan worden door de uitbraak.

De Pride

De gevallen van apenpokken doen zich voor op het moment dat er in Europa zo’n 750 Pride-optochten georganiseerd worden in de zomer. Dat zorgt voor discussies over hoe de besmettingen gestopt kunnen worden, zonder anti-lgbtq+-gevoelens aan te wakkeren.

Toen een WHO-adviseur suggereerde dat een aantal van de eerste gevallen van apenpokken mogelijk gelinkt konden worden aan een groot Pride-evenement in een resort op de Canarische eilanden, haalde dat zowel de nationale als internationale krantenkoppen.

Een lokale krant erkende dat de besmettingen tot homofobe reacties dreigden te leiden, maar noemde de organisatoren ook ‘onverantwoordelijk’ omdat ze niet meteen na het bekend raken van de uitbraak een verklaring naar buiten brachten.

Sensibiliseren op festivals

In Letland probeerden tien parlementsleden de Riga Pride in de hoofdstad te laten annuleren, maar hun parlementaire voorstel stootte op een njet nadat de ombudsman het een ‘discriminerend initiatief’ had genoemd.

‘De apenpokken zijn geen reden om evenementen te annuleren, maar een kans om ze te gebruiken, om onze inzet te vergroten.’
- Hans Kluge (WHO)

De WHO heeft al herhaaldelijk gezegd dat het weinig waarschijnlijk is dat Pride-evenementen het risico op een virusverspreiding verhogen.

Hans Kluge, Europees directeur van de WHO, verklaarde tijdens een persconferentie afgelopen woensdag dat het virus ‘op zichzelf niet verbonden is aan een specifieke groep’. ‘De apenpokken zijn geen reden om evenementen te annuleren, maar een kans om ze te gebruiken, om onze inzet te vergroten’, zei hij, eraan toevoegend dat festivals een mogelijkheid bieden om jonge mensen te sensibiliseren over hun seksuele gezondheid.

Epicentrum

Europa is momenteel het epicentrum van de uitbraak van het apenpokkenvirus, goed voor 85 procent van alle gevallen wereldwijd, zei Kluge.

Binnen Europa telt het Verenigd Koninkrijk de meeste bevestigde besmettingen, met volgens de officiële cijfers meer dan 470 gevallen sinds 12 juni. Daarna volgen Spanje, Portugal en Duitsland.

De organisatoren van Pride-optochten in steden zoals Londen, Berlijn, Lissabon, Amsterdam, Malta en Stockholm lieten weten niet van plan te zijn hun plannen te wijzigen. De vertegenwoordigers van Prides in een tiental andere Europese steden reageerden niet op de vraag om een reactie.

In Groot-Brittannië lanceerde de actiegroep LGB Alliance het voorstel om seksclubs zoals massagesalons en sauna’s te sluiten, ongeacht de geaardheid van hun klanten. Dit werd echter afgewezen door zowel wetenschappers als andere lgbtq+-groeperingen, die zoiets onnodig achten.

Poetsrichtlijnen

Toch publiceerde het Britse UKHSA nieuwe poetsrichtlijnen voor zulke clubs, met aanvullende maatregelen die ze kunnen nemen.

‘De gemeenschap heeft vele, vele jaren moeten vechten tegen het stigma van hiv en het duurt heel lang om hier weer overheen te komen.’

De mislukte poging om de Pride te verbieden in Riga, illustreert volgens Kristine Garina, voorzitster van de European Pride Organisers Association, hoe politici anti-lgbtq+-retoriek gebruiken om stemmen te ronselen in de aanloop naar de parlementsverkiezingen in oktober. ‘Het was gewoon een aanleiding om hun homohaat nog eens kenbaar te maken omdat de verkiezingen eraan komen in oktober. Ze gebruiken (apenpokken) om kiezers eraan te herinneren dat ze nog altijd anti-lgbt zijn’, aldus Garina.

Een van de parlementsleden die het voorstel steunde, Aldis Gobzems van de rechtse partij Voor Iedereen, zelf homoseksueel, verdedigde het voorstel. Hij vergeleek het met de gezondheidsmaatregelen die genomen werden om het coronavirus te stoppen.

In Berlijn zei een van de organisatoren van de CSD Pride, Ulli Pridat, dat de voorbereidingen verdergezet worden zoals gepland. Hij merkte wel op dat de uitbraak van het apenpokkenvirus de stigmatisering van lgbtq+’ers in Duitsland in de hand kan werken.

Hij verwees daarbij naar het verbod voor homo- en biseksuele mannen om bloed te geven in Duitsland. Dat heeft de afgelopen jaren geleid tot een toename van haatmisdrijven tegen lgbtq+’ers. ‘De gemeenschap heeft vele, vele jaren moeten vechten tegen het stigma van hiv en het duurt heel lang om hier weer overheen te komen’, zei Pridat.

Dit artikel is eerder verschenen bij IPS-partner Thomson Reuters News Foundation