Litouwen wil uit Verdrag inzake Clustermunitie: ‘Gevaarlijk precedent’

De regering van Litouwen heeft zich geschaard achter een voorstel van het Ministerie van Defensie om zich terug te trekken uit het verdrag. Donderdag is daarover een wetsvoorstel ingediend bij het parlement. Litouwen overwoog vorig jaar al om zich terug te trekken uit het verdrag, nadat de Verenigde Staten in juli 2023 waren gestart met de levering van clustermunitie aan Oekraïne.

‘Geen enkel land trok zich ooit terug uit het Verdrag inzake Clustermunitie.’

Clustermunitie kan vanaf de grond worden afgevuurd of worden gedropt door vliegtuigen. In de lucht opent de munitie zich en verspreidt zo meerdere bommetjes over een groot gebied, zonder onderscheid te maken tussen burgers en militairen, of tussen burgergebouwen of militaire infrastructuur. Bovendien ontploft tot 40 procent van de submunitie niet meteen bij impact. Daardoor blijven er oorlogsresten achter die, net als landmijnen, nog jarenlang mensen kunnen verwonden en doden.

Grote stap terug

Handicap International is niet te spreken over de Litouwse plannen en spreekt van een ‘grote stap terug’ voor de Conventie. Sinds de aanname van het verdrag op 30 mei 2008 in Dublin heeft geen enkele ondertekenaar zich teruggetrokken. Het besluit van Litouwen zou een schadelijk precedent scheppen voor het verdrag en voor het internationaal humanitair recht in het algemeen.

‘Geen enkel land trok zich ooit terug uit het Verdrag inzake Clustermunitie’, zegt Anne Héry van Handicap International. ‘De terugtrekking van Litouwen schept een gevaarlijk precedent en zal verstrekkende gevolgen hebben die de rechtsstaat en de normen tegen deze niet-onderscheidende wapens verder ondermijnen.’

Handicap International herinnert eraan dat maar liefst 95 procent van de slachtoffers van clustermunitie burgers zijn. ‘Deze beslissing moet gezien worden in het licht van de geleidelijke afbrokkeling van internationale standaarden in de afgelopen jaren, zoals de beslissing die de Verenigde Staten een jaar geleden namen om clustermunitie te leveren aan Oekraïne’, klinkt het. ‘Verboden wapens zoals landmijnen en clustermunitie worden in de huidige conflicten op grote schaal gebruikt en burgers worden steeds vaker het slachtoffer van willekeurig geweld in gewapende conflicten.’

De ngo roept alle andere verdragsstaten op om de beslissing van Litouwen sterk te veroordelen en het land aan te manen om het Verdrag te blijven onderschrijven.