Mbeki kan niet meer uit onder aids-remmers voor borelingen
Farah Khan en Anthony Stoppard
14 maart 2002
Het Zuid-Afrikaanse Hooggerechtshof in
Pretoria heeft een arrest geveld waardoor de Zuid-Afrikaanse overheid
verplicht wordt om Nevirapine te verschaffen aan zwangere moeders met HIV.
Nevirapine is een medicijn dat de overdracht van het dodelijke virus van
moeder op kind kan verhinderen. Het Hooggerechtshof oordeelde in december al
dat de Zuid-Afrikaanse regering niet langer mag weigeren de aids-remmer te
verstrekken in de openbare ziekenhuizen, maar die was daartegen in beroep
gegaan. Het nieuwe arrest stelt een einde aan de vertragingsmanoeuvres van
de regering.
De rechtbank baseert zich op een voorziening in de Zuid-Afrikaanse
rechtssysteem die maakt dat een rechter de gewone beroepsprocedure kan
omzeilen als het algemeen belang schade oploopt door verder uitstel. Beroep
is nog steeds mogelijk, maar ondertussen moet de Zuid-Afrikaanse regering de
lagere uitspraak uitvoeren en Nevirapine verstrekken.
De overheid wilde het geneesmiddel enkel voor een proefperiode van twee jaar
ter beschikking stellen in 18 ziekenhuizen. De regering voert aan dat baby’s
ook na de geboorte besmet kunnen worden via borstvoeding. De aids-remmer zou
volgens president Thabo Mbeki enkel zin hebben als alle moeders een beroep
kunnen doen op poedermelk en gezond water, wat niet het geval is.
Cosatu, de grootste vakbond in Zuid-Afrika, steunt de jongste arrest van het
Hooggerechtshof en roept de regering op om op te schieten met de verdeling
van Nevirapine. Het verzet tegen het aids-beleid van Mbeki was al groot en
groeit nog aan. Sommige dokters trekken zich niets aan van de wet en
verstrekken al Nevirapine buiten de testziekenhuizen. Binnen het Afrikaans
Nationaal Congres (ANC) kent Mbeki ook heel wat tegenstanders. Ook
ex-president Nelson Mandela toonde zich de afgelopen maand een voorstander
van de verstrekking van anti-retrovirale geneesmiddelen aan toekomstige
moeders. Mandela lobbiet bij de minister van Volksgezondheid, Manto
Tshabalala-Misimang, en het uitvoerend comité van het ANC voor een
trendbreuk in het aids-beleid.
De Treatment Action Campaign (TAC), de belangengroep die de Zuid-Afrikaanse
regering voor de rechter sleepte en haar gelijk kreeg, toonde zich maandag
erg tevreden over de uitspraak. Vanaf vandaag is het de plicht van de
regering om Nevirapine te verstrekken. Als ze dat niet doet, toont ze
minachting voor het Hooggerechtshof, verklaarde TAC-secretaris Mark
Heywood.