Sterkere band met natuur tijdens de lockdown is bevorderlijk voor het mentale welzijn van kinderen

‘De hoeveelheid tijd opkrikken die kinderen in de natuur kunnen doorbrengen, of de afstand verruimen die kinderen mogen reizen om toegang te krijgen tot de natuur, kan gunstige effecten hebben op hun mentale gezondheid’, zegt Elian Fink, docent psychologie aan de universiteit van Sussex.

Seattle Municipal Archivers / Wikimedia (CC BY 2.0)

De resultaten versterken het idee dat natuur een belangrijke rol kan spelen in de mentale gezondheidszorg voor kinderen.

Uit de studie, van de Universiteiten van Cambridge en Sussex, bleek ook dat kinderen uit welvarende gezinnen hun band met de natuur tijdens de pandemie meer konden versterken dan minder welvarende leeftijdsgenoten. Voor kinderen uit armere gezinnen, die vaker een minder sterke band met de natuur ervoeren, was de corona-lockdown mentaal waarschijnlijk een grotere uitdaging. Een derde van de kinderen van wie de band met de natuur afnam, vertoonde meer tekenen van verdriet, angst of ‘anti-sociaal gedrag’.

De resultaten versterken het idee dat natuur een belangrijke rol kan spelen in de mentale gezondheidszorg voor kinderen, zeggen de onderzoekers. Ze pleiten voor meer inspanningen, zowel thuis als op school, om kinderen te ondersteunen bij de verbinding met de natuur. Dat kan bijvoorbeeld door meer tijd vrij te maken om in de buitenlucht door te brengen, door meer (moes)tuinprojecten te organiseren op scholen, en betere financiële ondersteuning voor natuur-gerichte projecten, met name voor scholen in armere gebieden.

Volgende lockdowns

De studie, uitgevoerd onder Britse kinderen en gepubliceerd in het tijdschrift People and Nature, biedt ook relevante richtlijnen voor eventuele toekomstige lockdowns.

‘Door de lockdowns hadden kinderen niet langer hun normale schoolactiviteiten, routines en sociale interacties’, zegt Samantha Friedman, onderzoeker aan de Universiteit van Cambridge en hoofdauteur van de studie. ‘Dat deze barrières wegvielen, gaf ons een nieuwe context om te bekijken hoe veranderingen in de connectie met de natuur de geestelijke gezondheid beïnvloeden.’

‘Verbinding maken met de natuur kan een effectieve manier zijn om het welzijn van kinderen te ondersteunen.’

‘We weten dat toegang tot en betrokkenheid bij de natuur wordt gelinkt aan tal van voordelen voor kinderen en volwassenen Zo kunnen gevoelens van angst en depressie verlaagd worden en kan stress gereduceerd worden.’

De bevindingen kunnen landen helpen als ze in de toekomst opnieuw lockdown-regels moeten opleggen, zegt Elian Fink, universitair docent Psychologie aan de Universiteit van Sussex, en ook betrokken bij het onderzoek. Dat is volgens haar met name van belang voor landen waar de lockdown-beperkingen ervoor zorgden dat kinderen helemaal geen toegang tot de natuur meer hadden.

‘De hoeveelheid tijd opkrikken die kinderen in de natuur kunnen doorbrengen, of de afstand verruimen die kinderen mogen reizen om toegang te krijgen tot de natuur, kan gunstige effecten hebben op hun mentale gezondheid’, zegt Fink. ‘Verbinding maken met de natuur kan een effectieve manier zijn om het welzijn van kinderen te ondersteunen.’

Gelijke kansen

Sterkere verbondenheid met de natuur zagen de onderzoekers bijvoorbeeld terug in meldingen van kinderen die meer tijd besteedden aan tuinieren, spelen in de tuin of lichamelijke activiteiten buitenshuis. Dit was vaak gekoppeld aan de extra tijd die kinderen daarvoor hadden tijdens de lockdown. En aan de andere kant, zo gaven de ouders aan, werd een lagere verbondenheid met de natuur verklaard doordat er minder toegang was tot sommige natuurlijke ruimtes door reisbeperkingen die op dat moment golden.

‘Het lijkt erop dat meer verbondenheid met de natuur sommige Britse kinderen beschermd heeft tegen de effecten van de afzondering’, zegt Friedman. ‘Maar, we zagen ook dat kinderen uit minder welvarende gezinnen minder kans hadden om hun band met de natuur te versterken.’

De contrasten kunnen tussen de verschillende sociaaleconomische groepen zijn mogelijk nog groter dan uit de studie blijkt, omdat de respondenten van de enquête vooral afkomstig waren uit meer welvarende maatschappelijke groepen.

Een wandeling in de buurt

‘Psychische problemen kunnen zich bij verschillende kinderen op verschillende manieren manifesteren’, zegt Fink. ‘In het algemeen zagen we dat een grotere verbondenheid met de natuur geassocieerd was met vermindering van zowel emotionele als gedragsproblemen.’

‘Het kan zo simpel zijn als een wandeling in de buurt of tien minuten per dag buiten zitten.’

De studie gebruikte tussen april en juli 2020 een online-enquête onder 376 gezinnen in het VK met kinderen tussen drie en zeven jaar oud. Bijna twee derde van de ouders meldde dat de band van hun kind met de natuur tijdens de lockdown was veranderd. Meer dan de helft van de gezinnen meldde dat de band van hun kind met de natuur tijdens de lockdown toenam. De ouders van kinderen wier band met de natuur in deze periode afnam of gelijk bleef, meldden dat hun kinderen meer welzijnsproblemen ondervonden.

Tot slot, stelt Friedman, laat de studie een breed scala aan mogelijkheden zien waarop ouders kinderen kunnen helpen meer verbonden te raken met de natuur. ‘Dat hoeft echt niet per se kamperen in het bos te zijn en zelf voedsel zoeken – het kan zo simpel zijn als een wandeling in de buurt of tien minuten per dag buiten zitten.’