‘De politie verkracht ons’, schreeuwt feministische grafitti in Mexico
Glitterprotest tegen vrouwenmoorden en gendergeweld wordt harder en breder
Twee verkrachtingen door politieagenten haalden in augustus het nieuws in Mexico-Stad en brachten duizenden vrouwen op straat. Een feministische protestgolf kleurt er de straten roze en paars. De Mexicaanse vrouwen hebben genoeg van het geweld.
Na een groepsverkrachting van een tienermeisje door vier politieagenten in augustus kwam in Mexico-Stad een feministische golf van glitterprotest op gang.
© María Ruiz / Pie de Página
Honderden vrouwen kwamen in augustus in Mexico-Stad de straat op, als reactie op twee verkrachtingen door de politie. Met de leuze: ‘niet de politie maar onze vriendinnen beschermen ons’.
De secretaris van Veiligheid van Mexico-Stad Jesús Orta Martínez kreeg op 12 augustus een roze glitterregen over zich heen. Dat een gerespecteerd man belaagd werd met glitter, lokte grote verontwaardiging uit. Het feministische hek was van de dam.
De aanleiding van de protesten was de groepsverkrachting van een tienermeisje door vier politieagenten op 3 augustus. Toen enkele dagen later een tweede verkrachtingszaak van een zestienjarig meisje door een politieman aan het licht kwam, in het district Azcapotzalco, kwam er reactie van de steeds beter georganiseerde feministische beweging. De Mexicaanse hoofdstad kleurde roze en paars, en ook enkele auto’s en bushokjes sneuvelden door de woede van de manifestanten.
Vandalisme? Of gerechtvaardigde woede om het aanhoudende en diepgewortelde geweld tegen vrouwen in de Mexicaanse maatschappij? De spagaat tussen de gevestigde inkt van de grote Mexicaanse media en geëngageerde online media was nooit zo groot.
In Mexico zijn gemiddeld iedere dag 312 vrouwen het slachtoffer van geweldpleging. Gemiddeld 10 vrouwen worden dagelijks vermoord. Het aantal vermoorde vrouwen gaat sinds 2015 in stijgende lijn en gaat hand in hand met straffeloosheid. Genoeg om een strijd voor te leveren.
Machomedia
De Mexicaanse krantenkoppen leggen een sterke nadruk op het vandalisme tijdens de manifestaties. De reden waarom vrouwen zo boos de straat op komen, die verschuift naar een enkele paragraaf. ‘Ze protesteren tegen geweld, en gaan hun grenzen te buiten tijdens de betoging’, kopt de krant La Razón.
Bij feministische protesten in Mexico-Stad sneuvelden enkele auto’s en bushokjes. Een uiting van woede om het aanhoudende en diepgewortelde geweld tegen vrouwen in Mexico.
© María Ruiz / Pie de Página
Op sociale media doen Mexicaanse vrouwen hun versie van het verhaal. Vooral een publicatie van toegetakelde auto’s naast beelden van gewelddadig vermoorde vrouwenlichamen maakt verschrikkelijk pijnlijk hun punt.
Vrouwen en meisjes beschrijven op blogs de kracht van glitter als protestmiddel, maar ook hoe het geweld en vandalisme tijdens de protesten een punt van ya no más in de dagdagelijkse geweldbeleving tegen vrouwen betekent. Wie de institutionele weg om gendergeweld aan te klagen volgt, krijgt als antwoord straffeloosheid en het falen van de Mexicaanse justitie.
Vrouwenprotest over de grenzen heen
De feministische beweging in Latijns-Amerika komt niet alleen op voor een sociale agenda die veel breder is dan hun eigen veiligheid en gelijke rechten. Ze staat ook sterk over de landsgrenzen heen.
Naar aanleiding van de strijd van de Argentijnse vrouwenbeweging tegen gendergeweld herleeft sinds 2015 het feminisme in heel de regio. Vorig jaar legden Argentijnse vrouwen gehuld in groen de legalisatie van abortus op de politieke tafel. Latijns-Amerikaanse vrouwen volgden en bekennen vandaag kleur en pro-abortuskeuze met hun groene sjaal.
Net zoals de groene sjaals symbool staan voor de Argentijnse vrouwenbeweging, staat roze glitter (of diamantina) sinds de gebeurtenissen van augustus symbool voor de Mexicaanse feministische strijd. De Mexicaanse Glitterrevolutie is begrip en feit. Het is is poëtisch, persoonlijk, politiek en feministisch activisme.
In Mexico zijn gemiddeld iedere dag 312 vrouwen het slachtoffer van geweldpleging. Gemiddeld 10 vrouwen worden dagelijks vermoord. De Mexicaanse vrouwen pikken het niet meer.
© María Ruiz / Pie de Página
De Glitterrevolutie ontrolt zich ook op sociale media. Feministen in Latijns-Amerika tonen zich solidair met hun Mexicaanse medeactivistes. De online profielfoto’s van Mexicaanse en andere vrouwen (en een enkele man) kregen een roze glitterstraat als uiting van online solidariteit.
Op blogs is te lezen hoe je ecologische glitter maakt met suiker en zout. Zo krijgt het vredevolle glitterprotest ook een ecologisch kantje.
Ook familietafels en de commentaarsectie onder roze gekleurde profielfoto’s zijn in Mexico het strijdtoneel van het maatschappelijk debat over geweld tegen vrouwen.
Feministische engel
De aanzet voor een tweede protestdag op 16 augustus was genomen toen de eerste vrouwelijke verkozen burgemeester van Mexico-Stad, Claudia Sheinbaum, de feministische protesten van 12 augustus ‘een provocatie’ noemde. De Engel van de Onafhankelijkheid, het symbool van de Mexicaanse onafhankelijkheid, moest eraan geloven.
‘De politie verkracht ons’ en ‘Leven in Mexico is moorddadig’: niemand in Mexico die zich met zulke graffitileuzen nog kan afvragen waar het om gaat.
Het voetstuk van de Engel werd bespoten met feministische strijdkreten tegen gendergeweld. ‘Mexico feminicide(-land)’, staat te lezen op de plaat waar voorheen een hulde aan de Mexicaanse onafhankelijkheidsstrijders stond. De Engel bevindt zich op een rondpunt op de Paseo de la Reforma, een van de drukste lanen van het centrum van de stad. Zo kwam de feministische strijd letterlijk in het centrum van stad en debat terecht.
Graffiti op de Engel van de Onafhankelijkheid: ‘Mexico, feminicide-land’, ‘De politie verkracht ons’ en ‘In Mexico leven is moorddadig’.
© María Ruiz / Pie de Página
Moest iemand in Mexico zich nog afvragen waar het om gaat, op een van de grootste verkeersaders van de stad staat het zonder omwegen te lezen: ‘De politie verkracht ons’ en ‘In Mexico leven is moorddadig’.
De graffiti bracht een breder gesprek over het historische geheugen van Mexico op gang. De groep Restaurateurs met Glitter, een collectief van vrouwen gespecialiseerd in het herstel van cultureel erfgoed, kwam samen naar aanleiding van de Glitterrevolutie. Ze kaartten aan dat de graffiti op de Engel niet verwijderd mag worden voor er iets wezenlijks verandert aan het geweld tegen vrouwen.
Het collectief stelt dat de graffiti-strijdkreten op de Engel gedocumenteerd moeten worden om het collectieve geheugen over de gebeurtenissen levend te houden.
De Engel van de Onafhankelijkheid viert deze week de Mexicaanse Onafhankelijkheidsdag in een feministisch jasje. Het symbool van de onafhankelijkheid van Spanje, en later van de Mexicaanse Revolutie, heeft er nieuwe vrijheidsstrijdsters bij: de Mexicaanse glitterfeministen.
Na een groepsverkrachting van een tienermeisje door vier politieagenten in augustus in Mexico-Stad, kwam in de Mexicaanse hoofdstad een feministische protestgolf op gang.
© María Ruiz / Pie de Página