Miljoenen Indiase kinderen werken elke dag

De elfjarige Chottu werkt twaalf uur per dag in de buurt van het busstation in New Delhi. Wanneer groepen vermoeide en hongerige passagiers uitstappen, moet de jongen zich door de massa wurmen met zijn koopwaar – zakjes chips, koekjes en hete thee, die hij in kleine plastic bekertjes giet.

‘Vaak verbrand ik mijn handen bij het uitschenken, vanwege van de drukte. Maar ik heb geen keuze, want de concurrentie is groot. Als ik weinig verdien, kan ik die dag niet eten’, legt hij uit. De jongen werkt sinds zijn moeder gestorven is en zijn alcoholverslaafde vader hem achterliet, nu twee jaar geleden.

Vuurwerkfabrieken

India telt vandaag het grootste aantal kindarbeiders ter wereld.

Van de chique huizen in Delhi tot Monsanto’s katoenvelden in de zuidelijke deelstaat Andhra Pradesh, van de zandsteengroeven van Rajasthan tot de vuurwerkfabrieken in Sivakasi in het zuidelijk gelegen Tamil Nadu, zwoegen miljoenen kinderen als Chottu in restaurants, op velden, in fabrieken en in de bouw in heel India.

De kleinsten onder hen verkopen eten, repareren fietsen en banden, poetsen schoenen, wassen auto’s of bedelen. De kleine fabrieken en ondernemingen die deze kinderen in dienst nemen, beroven hen eigenlijk van hun jeugd, vrijheid en onderwijs. Ze worden meestal slecht betaald, zijn ondervoed en worden dikwijls geslagen, blijkt uit studies.

India telt vandaag het grootste aantal kindarbeiders ter wereld. Bij de volkstelling in 2011 ging het om 4,35 miljoenen werkende kinderen in de leeftijdscategorie tussen 5 en 14 jaar. Niet verwonderlijk als je weet dat bijna een vierde van de 1,2 miljard inwoners overleeft met minder dan 1 euro per dag.

De Internationale Arbeidsorganisatie noemt kinderarbeid ‘een schending van de mensenrechten’, een bedreiging voor de ontwikkeling van kinderen, met potentieel levenslange fysieke of psychologische schade.

Volgens een jaarlijks rapport van het ministerie van Werk worden Indiase kinderen op de ergst denkbare manieren uitgebuit. In de landbouw bijvoorbeeld moeten ze zware ladingen dragen en schadelijke pesticiden op de gewassen spuiten.

‘Mislukte’ kinderen

Kailash Satyarthi, een Indiase kinderrechtenactivist die in 2014 de Nobelprijs voor de Vrede kreeg, eist een volledig verbod op kinderarbeid voor kinderen jonger dan 14 jaar. Hij vindt dat de staat en samenleving ‘mislukte’ kinderen voortbrengen. ‘Kinderslavernij is een misdaad tegen de menselijkheid’, aldus Satyarthi.

Zijn organisatie Bachpan Bachao Andolan (BBA) helpt ouders met subsidieaanvragen, opdat ze zich niet gedwongen zouden voelen om hun kinderen te laten werken in plaats van ze naar school te sturen. BBA heeft ook honderden ‘kindvriendelijke’ dorpen opgericht, met kinderen die bevrijd werden van uitbuiting en nu op school zijn ingeschreven.

Sommige experts bestempelen kinderarbeid niet uitsluitend als een sociaal probleem, en wijzen op de gevolgen voor de nationale economie. Studies suggereren een sterke link tussen huiselijke armoede en kinderarbeid. Kinderen uit arme gezinnen die werken in plaats van naar school te gaan, verkleinen hun kansen om hoger op de sociale ladder te klimmen. Zo creëert kinderarbeid armoede over de generaties heen.

Het verlies van menselijk kapitaal in dit systeem zou een rem zetten op economische groei en sociale ontwikkeling.

Verbod op kinderarbeid

Gratis en verplicht onderwijs voor kinderen tussen zes en veertien jaar werd al opgenomen in de Indiase grondwet, maar activisten vinden dat de regering strenger moet toezien op de naleving ervan.

Veel Indiase ngo’s hebben de handschoen opgenomen tegen kinderarbeid, maar ze geven toe dat er weinig aan de situatie zal veranderen zolang de regering het voortouw niet neemt. Die verbood kinderarbeid in 2012, maar er schort duidelijk iets aan de implementatie van het verbod. Daarom zetten activisten druk op regeringen om de wetgeving te versterken.

Satyarthi bijvoorbeeld schaart zich achter een wetsvoorstel dat het tewerkstellen kinderen onder de 14 jaar, in welke functie dan ook, illegaal maakt. ‘De goedkeuring van dit voorstel zou een enorme opsteker zijn voor de kinderrechten’, vindt ook Ranjana Kumari, directeur van het Center for Social Research in New Delhi.

‘Maar kinderarbeid kan niet succesvol worden uitgeroeid zonder een focus op de sociaaleconomische omstandigheden waarin de families van de kinderen leven. Zij worden gedwongen om hun kinderen uit werken te sturen’, verklaart ze.

Experts pleiten voor een veelzijdige aanpak met verschillende belanghebbenden. ‘Armoedebestrijding, gratis en verplicht onderwijs, degelijke toepassing van de arbeidswetten en het afschaffen van kinderhandel kunnen helpen om dit probleem echt op te lossen’, stelt Vinita Shroff, gasthoogleraar sociologie aan de Delhi-universiteit.

Gratis en verplicht onderwijs voor kinderen tussen zes en veertien jaar werd al opgenomen in de Indiase grondwet, maar activisten vinden dat de regering strenger moet toezien op de naleving ervan.