Volgt na de Klimaatzaak de Pesticidenzaak voor Vlaamse regering?

Vijf natuur- en milieuorganisaties stellen de Vlaamse regering in gebreke omdat de Vlaamse pesticidenreglementering al meer dan tien jaar de Europese habitat- en pesticidenrichtlijn schendt.

CC0

Vijf natuur- en milieuorganisaties stellen de Vlaamse regering in gebreke omdat de Vlaamse pesticidenreglementering al meer dan tien jaar de Europese habitat- en pesticidenrichtlijn schendt. De organisaties geven de Vlaamse regering een maand om de Vlaamse regels in lijn te brengen met de Europese regelgeving.

Bond Beter Leefmilieu, Natuurpunt, WWF, Velt en Dryade stellen de Vlaamse regering in gebreke. In belang van de volksgezondheid en het milieu moeten er dringend bufferzones voor pesticiden komen rond huizen, scholen, crèches en natuur- en waterwingebieden, zeggen ze. In de praktijk zou op die manier 35% van Vlaanderen pesticidenvrij moeten worden.

De afgelopen jaren verscheen meer en meer onderzoek over de ruime verspreiding van pesticiden en de nefaste invloed daarvan op natuur en de menselijke gezondheid. ‘Recent stelde onderzoek van VITO hoge waarden van pesticiden vast bij Vlaamse kinderen’, zegt Jos Ramaekers van Natuurpunt. ‘En onderzoek in Duitse en Nederlandse natuurgebieden toont aan dat het aantal insecten op 27 jaar tijd met 75% is verminderd. Overmatig pesticidengebruik blijkt één van de hoofdoorzaken.’

Drie eisen

De natuur- en milieuverenigingen hebben drie eisen voor de Vlaamse regering. In de eerste plaats vragen ze een effectenbeoordeling voor pesticidengebruik in of nabij habitatrichtlijngebieden. Zo’n beoordeling houdt in dat pesticiden enkel gebruikt mogen worden op voorwaarde dat de natuur er niet onder lijdt. Europa eist al sinds 2004 zo’n beoordeling voor alle activiteiten die mogelijk een impact hebben op de kwaliteit van die natuurgebieden.

Daarnaast legt de Europese pesticidenrichtlijn maatregelen op om het pesticidengebruik te verbieden of verminderen in Natura 2000-gebieden en waterwingebieden. Dit is essentieel om de waterkwaliteit en de natuur te beschermen, zeggen de organisaties.

De verplichting bestaat sinds 2011 maar de Vlaamse regering liet na het nodige te doen. In Frankrijk verplichtte de Raad van State de overheid vorig jaar om die maatregelen te nemen. De organisaties eisen dezelfde stappen van de Vlaamse regering.

‘Onderzoek in Duitse en Nederlandse natuurgebieden toont aan dat het aantal insecten op 27 jaar tijd met 75% is verminderd.’

En tot slot moeten er ruimere bufferzones komen om de effecten op waterleven, mens en natuur te minimaliseren, zeggen de eisers. Die zones zijn nu 1 tot 10 meter breed, en dat is ruim onvoldoende.

Recent onderzoek toont volgens de organisaties aan dat pesticiden verspreid worden tot 2 à 3 kilometer. Ook hier werd Frankrijk door de Raad van State gedwongen om ruimere bufferzones in te stellen.

’Rekening houdend met de oppervlakte van natuur- en waterwingebieden en de ruimtelijke versnippering in Vlaanderen, mikken we op minstens 35% van het Vlaamse grondgebied pesticidenvrij’, zegt Heleen De Smet van Bond Beter Leefmilieu.

De ingebrekestelling ging vorige week op de post. De organisaties geven de Vlaamse regering een maand om de nodige stappen te nemen. Anders volgt een Pesticidenzaak voor de rechtbank. De jarenlange en flagrante inbreuk op de Europese richtlijnen en de rechtspraak voor de Franse Raad van State sterken de organisaties in hun overtuiging dat ze een solide zaak hebben.

Klimaatzaak

Milieu- en consumentenorganisaties stappen steeds vaker naar de rechter om overheden te dwingen het milieu of de gezondheid te beschermen. De pesticidenzaak doet denken aan de Klimaatzaak tegen de Belgische overheden en gelijkaardige processen in andere landen.

De rechtbank van eerste aanleg van Brussel veroordeelde vorig jaar de Belgische overheden collectief voor hun nalatige klimaatbeleid. Ook in Nederland moest de overheid na een lange juridische slag de duimen leggen en met een meer ambitieus klimaatbeleid komen.