Obama bracht geen verandering voor Latijns-Amerika

De omstandigheden waren dan ook verre van optimaal: de president werd helemaal in beslag genomen door de economische crisis, een aanhoudende parlementaire veldslag rond de hervorming van de gezondheidszorg en de twee oorlogen die hij van zijn voorganger erfde. Er bleef dus weinig tijd over voor de buren in het zuiden.
Het hielp ook niet dat zijn twee belangrijkste benoemingen, Arturo Valenzuela als assistent-minister van Buitenlandse Zaken voor het Westelijk Halfrond en Thomas Shannon als ambassadeur voor Brazilië, maandenlang werden tegengehouden door de Republikeinen.
Toch heeft de regering-Obama ook beslissingen genomen die velen desillusioneren en ingaan tegen haar belofte om “engagement op basis van wederzijds respect” na te streven. Zo trok ze onlangs nog haar eis in dat de verbannen Hondurese president Zelaya opnieuw aan de macht moest zijn voor er nieuwe verkiezingen gehouden zouden worden in het land. De VS vergaten ook te overleggen met andere landen in de regio over een nieuw tienjarig contract met Colombia, waardoor Washington toegang krijgt tot zeven militaire basissen in het land.
“De bocht over Honduras heeft vooral te maken met druk van Republikeinen in de Senaat”, zegt Cynthia Arnson van het Woodrow Wilson International Center for Scholars. “De wrevel rond Colombia heeft meer te maken met een haperend proces van consulatie met regionale bondgenoten.”
In de beide zaken zag Washington zich geïsoleerd van de rest van het halfrond, met name van de Braziliaanse president Luiz Inacio Lula da Silva. Zelaya blijft voorlopig in de Braziliaanse ambassade in Tegucigalpa.
Obama maakte Lula op de G20-top in Londen nog het hof met woorden als “mijn man” en “de meest populaire politicus op aarde”. Maar Lula beschuldigde de Amerikaanse president er prompt van “Latijns-Amerika te negeren” en zijn beloftes niet na te komen.
“Obama begon het jaar met de hoop op een echt strategisch partnerschap met Brazilië”, zegt Geoff Thale van het Washington Office on Latin America (WOLA). “Maar de fouten in Honduras en Colombia hebben voor serieuze wrijvingen gezorgd in de bilaterale relaties”.

Cuba

Obama slaagde er ook niet in om enkele oude problemen in Latijns-Amerika aan te pakken. Hoewel hij verzoenende taal aansloeg ten opzichte van Cuba, ging hij veel minder ver dan veel van zijn kiezers en mensen in de regio gehoopt hadden.
“Hoewel Obama afwijkt van het beleid van zijn voorganger George W. Bush, heeft hij veel van de Koudeoorlogslogica overgehouden, net als elke president sinds Eisenhouwer”, zegt Sarah Stephens van het Center for Democracy in the Americas. “Hoewel Cuba strategisch niet erg belangrijk is voor de VS, heeft het een enorme symboolwaarde in Latijns-Amerika”, zegt Thale. “Veel mensen in de regio verwachten dat Obama belangrijke stappen zet om het embargo te beëindigen. Maar wat we tot nu toe gezien hebben, is erg weinig en zeer beperkt. In de regio is de boodschap dan ook dat er weinig veranderd is sinds Bush.”
Hetzelfde geldt voor de Amerikaanse houding ten opzichte van Colombia en ten opzichte van de drugsoorlog in Latijns-Amerika. Net na zijn aantreden als president had Obama gezegd dat vooral de vraag in de VS sterk aangepakt moest worden, woorden die in Colombia, Mexico en Brazilië veel weerklank vonden.
En tot slot is ook de hervorming van de immigratiewetten, die de relaties met Latijns-Amerika al lang onder druk zetten, op de lange baan geschoven.
“De regering-Obama heeft dus nog geen stempel kunnen drukken op de relaties met Latijns-Amerika, simpelweg omdat ze overweldigd is door andere prioriteiten”, zegt Arnson, die er tegelijk op wijst dat er wel een “diepgaande  verandering is in de diplomatieke toon en stijl, die meer gericht zijn op samenwerking”