Innovatieve ontwikkelingen moeten Burkina Faso betere toekomst geven

De winnaar van het nationale wetenschapsforum: De agropiramide stelt boeren in staat om zichzelf in één klap van voedsel te voorzien én gewassen te verbouwen.

© amée Zoutberg

Dit jaar beleefde het Forum nationale de la Recherche Scientifique et des Innovations Technologiques (FRSIT) in Burkina Faso tussen 20 en 25 oktober haar twaalfde editie. In een volhardende poging om grotere economische onafhankelijkheid en een sterkere binnenlandse markt te creëeren wordt er sinds 1994 deze tweejaarlijkse Wetenschapsbeurs georganiseerd. Via het evenement wil de organisatie in samenwerking met de Burkinese overheid 100% lokale initiatieven steunen. Hieronder volgt een selectie van vijf vooruitstrevende innovaties die hopen bij te dragen aan een betere toekomst voor Burkina Faso.

Zelf produceren, niet importeren

Dr. Aoua Carole, directrice van FRSIT, weet hoe belangrijk duurzame innovatie is in de strijd om onafhankelijkheid. “We willen zelfvoorzienend zijn,” benadrukt ze. “Burkina Faso moet het initiatief nemen. We zijn klaar met het wachten op buitenstaanders.” Het doel van de beurs is om de economie op zoveel mogelijk vlakken op eigen kracht uit te breiden.

‘Pas wanneer we iets niet zelf kunnen produceren, zouden we moeten importeren.’

Naast innovaties in de landbouw, energiesector en veehouderij is er ook een focus op lokale voedselproducten. Niet alleen de producenten maar ook de consumenten moeten onafhankelijker kunnen bestaan. “Lokale consumptie is erg belangrijk,” voegt dr. Carole toe. “Pas wanneer we iets niet zelf kunnen produceren, zouden we moeten importeren.”

Één van de voornaamste selectiecriteria voor deelnemers stelt dat er geen externe invloed is. Uitvindingen zijn bedacht en ontwikkeld met lokale bronnen. Daarnaast moet er onder andere ondersteunend universitair onderzoek zijn uitgevoerd. In totaal zijn er bijna 20 onderscheidingen uitgedeeld. De winnaars ontvangen materiaal, connecties, leningen en beurzen die kunnen oplopen tot 2.5 miljoen CFA (ongeveer 3800 euro).

De highlights van de Wetenschapsbeurs

Drie-in-één agropiramide

De winnaar van de hoofdprijs op de Wetenschapsbeurs 2018 is Kévin Doamba. Zijn ‘agropiramide’ stelt boeren in staat om zichzelf in één klap van voedsel te voorzien én gewassen te verbouwen. De piramide bestaat uit drie lagen. Aan de top van de piramide staat een aquarium waarin vissen worden gekweekt. Gefilterd water uit het aquarium voedt de planten in de tweede laag. Aan de basis staat een kippenhok. De kippen kunnen gevoerd worden met vis- en plantenafval. De vissen kunnen volgens de uitvinder leven op kippenmest, en zo is de cirkel rond. Een zonnepaneel spant de kroon en stuurt het geheel aan. De piramide kan op grotere schaal gebouwd en ingezet worden.

Multifunctionele koelcel op zonne-energie

De daaropvolgende hoofdprijs in de categorie Innovatie/Uitvindingen is uitgereikt aan Silvere Salga. Veel gebieden in Burkina Faso zijn niet aangesloten op het elektriciteitsnetwerk. Om de voedselkwaliteit op een duurzame manier te verhogen presenteert Salga de multifunctionele koelcel op zonne-energie. Kleine gemeenschappen kunnen eten langer en beter opslaan. Daarnaast kunnen er batterijen en elektrische apparaten worden opgeladen met het overschot aan opgewekte energie. Een bijkomend voordeel: de zon schijnt in Burkina Faso nagenoeg altijd.

De tweede hoofdprijs in de categorie Innovatie/Uitvindingen is uitgereikt aan Silvere Salga. Hij ontwikkelde een multifunctionele koelcel op zonne-energie.

© amée Zoutberg

Twee duurzame alternatieven voor GMO-technologie

Het eerste initiatief wil “bedrijven als Monsanto voor zijn”, volgens Dr. Adama Neya. Zij ontwikkelen producten tegen de giftige, veelvoorkomende schimmelsoort alfatoxines in onder andere maïs. Hierdoor sterven er minder mensen, wordt er minder geïmporteerd en stijgt de voedselkwaliteit voor de bevolking. Daarnaast is er hierdoor minder interesse voor GMO-zaden die wel resistent zijn tegen de schimmel. Zo zullen boeren minder snel wurgcontracten afsluiten met sommige internationale bedrijven.

Onder leiding van Dr. Adama Neya. worden producten ontwikkeld tegen de giftige, veelvoorkomende schimmelsoort alfatoxines in onder andere maïs.

© amée Zoutberg

Het tweede voorstel wil de productiviteit van viskwekers verhogen. Prof. Aboubacar Poguyeni brengt met haar programma meer “lastige” tilapia en karpers groot.

Prof. Aboubacar Poguyeni brengt met haar programma meer ‘lastige’ tilapia en karpers groot. De kweek gebeurt op een duurzame manier en is een alternatief voor GMO en hormoontherapie.

© amée Zoutberg

Beiden vissoorten vertonen groeiproblemen. De kweek gebeurt op een duurzame manier en is een alternatief voor GMO en hormoontherapie. De toegepaste ‘bioengineering’-technieken worden zonder extra kosten bijgebracht aan de viskwekers zelf. Zo kunnen zij Burkina Faso in de toekomst van meer en vooral versere vis voorzien.

Van exportafval naar betaalbaar veevoer

Een laatste innovatie zoekt een oplossing voor afvalproductie in de exportindustrie van mango’s. Dr. Timbilfou Kierdrebeogo maakt van dit probleem een zegen. De mango’s die niet mooi genoeg zijn voor export naar het Westen of simpelweg te vroeg van de boom vallen, worden samen met pitten en schillen vermalen tot veevoer. Op deze manier krijgt het afval nut voor kleine en grote lokale boeren. Het mango-veevoer wordt bewust verkocht voor een lage prijs: slechts 100 tot 150 CFA (0,15-0,23 cent) per kilo, in plaats van de standaardprijs van 250 tot 275 CFA (0,38-0,45 cent).