Onbeperkte opsluiting dreigt voor immigranten Griekenland

Onlangs kondigden de Griekse autoriteiten aan dat migranten voortaan onbeperkt vastgehouden mogen worden, in afwachting van hun uitzetting. Dit mag ook worden uitgevoerd als uitzetting niet mogelijk is. Het besluit werd genomen op basis van een oordeel van de Raad van State in Griekenland.

Het beleid gaat echter in tegen nationaal en Europees recht, besloot een Griekse rechtbank deze week, die wil dat de maatregel wordt teruggedraaid. De autoriteiten moeten nog met een reactie komen.

Bescherming

Administratieve detentie werd al massaal toegepast in Griekenland. Vooral sinds de zomer van 2012, toen de politie Operatie Xenios Zeus begon, een breed offensief tegen migranten zonder papieren. Migranten worden sindsdien vaak vastgehouden tot het maximum van 18 maanden.

De Raad van State beschouwt nu de onbeperkte verlenging van deze termijn niet als ‘detentie’ maar als restrictieve maatregel ter bescherming van de immigrant, die door vrijlating in gevaar zou kunnen komen.

Verschillende internationale organisaties vinden detentie van migranten zonder papieren ineffectief en inhumaan. Artsen zonder Grenzen beschouwt de maatregel als “afschuwelijk teken van Griekenlands harde behandeling van migranten”. In een recent rapport waarschuwde de organisatie dat “verlengde en systematische detentie leidt tot verwoestende gevolgen voor de gezondheid en waardigheid van migranten en asielzoekers in Griekenland.”

Europa

Ondanks de harde kritiek toont de regering geen bereidheid om de maatregelen te versoepelen. Integendeel, de beweging naar een steeds strenger beleid lijkt volledig in overeenstemming te zijn met wat de Europese Commissie wil.

In september 2012 al werden de Europese regels voor het zogenaamde Terugkeerfonds versoepeld, zodat Griekenland het geld, bedoeld voor immigratiebeleid in Europa, ook mocht gebruiken voor infrastructurele projecten, zoals het renoveren, herinrichten of zelfs bouwen van detentiefaciliteiten.

Afgelopen jaar wijzigde de Commissie bovendien het bedrag dat lidstaten zelf moeten betalen voor onder meer de projecten voor immigratiebeleid. De EU gaat daardoor niet zozeer meer betalen, maar wel daalt de verplichte eigen bijdrage van Griekenland van 25 naar 5 procent.

Het Griekse beleid is niet los te zien van de Europese steun, zegt Danai Angeli, een onderzoeker van ELIAMEP. Deze Griekse denktank onderzoekt op dit moment de kosteneffectiviteit van immigratiebeleid en komt later dit jaar met een conclusie. “De praktijk van systematische detentie was niet mogelijk geweest zonder de steun van Europese fondsen”, zegt Angeli. “Zonder deze middelen zou Griekenland zich waarschijnlijk hebben moeten richten op alternatieve oplossingen, die veel kosteneffectiever zouden zijn. Detentie zou dan nooit een politieke prioriteit zijn geworden.”

Militarisering

Volgens Martin Lemberg-Pedersen, migratiedeskundige aan de Universiteit van Kopenhagen, valt het beleid van massadetentie samen met een agenda van militarisering en privatisering van het grensbeleid. Dat bestaat uit het megaproject Eurosur, een permanente, technologische surveillance van het hele Middellandse Zeegebied, maar ook uit het inhuren van bedrijven om de grenzen te bewaken.

“Ondanks een publieke veroordeling van de ramp die zich aan de buitengrenzen afspeelt, verandert er in werkelijkheid niets aan de steun van de EU voor meer en strengere controles rond de zuidoostelijke grenzen”, aldus Pedersen. “Met deze dubbele standaard wil de EU zichzelf neerzetten als relevante beleidsmaker, met het oog op alle anti-immigratiepartijen die overal zo veel zetels winnen.”