VN waarschuwen voor escalerend geweld en humanitaire catastrofe in Syrië

In een nieuw rapport waarschuwt de VN-onderzoekscommissie voor Syrië dat de humanitaire situatie voor Syrische burgers opnieuw in een neerwaartse spiraal zit.

European Union / Peter Biro (CC BY-NC-ND 2.0)

In een nieuw rapport waarschuwt de VN-onderzoekscommissie voor Syrië dat de humanitaire situatie voor Syrische burgers opnieuw in een neerwaartse spiraal zit. De drie commissieleden monitoren de mensenrechtensituatie in Syrië al sinds het begin van de burgeroorlog in 2011.

Meer dan tien jaar geweld heeft maar liefst 90 procent van de bevolking in de armoede gestort, en 14,6 miljoen mensen zijn afhankelijk van noodhulp om te overleven.

‘Honderdduizenden zijn omgekomen en meer dan de helft van de vooroorlogse bevolking - zo’n 22 miljoen mensen - is ontheemd. Meer dan honderdduizend Syriërs worden vermist of zijn met door middel van geweld verdwenen. De steden en infrastructuur van Syrië zijn verwoest’, zegt commissievoorzitter Paulo Pinheiro.

Burgers geviseerd

Volgens Pinheiro heerst er bovendien de perceptie dat het conflict in Syrië grotendeels afgerond is, terwijl in werkelijkheid het geweld het voorbije jaar opnieuw is toegenomen. ‘Vergis je niet dat het geweld tegen burgers voortduurt in het hele land, van bombardementen in het noorden van het land tot gerichte moorden, onwettige detentie en marteling… Dat zijn de wreedheden waarmee het Syrische volk nog steeds wordt geconfronteerd.’

Volgens het rapport was er in de periode juli tot december 2021 een stijging van het aantal bombardementen in het noordwesten van het land en van schermutselingen tussen het door Turkije gesteunde Syrische Nationale Leger (SNA) en de Syrische Democratische Strijdkrachten in het noordoosten.

De Commissie documenteerde ‘ernstige schendingen van de fundamentele mensenrechten en het internationaal humanitair recht door partijen bij het conflict, waaronder oorlogsmisdaden en aanhoudende patronen van misdaden tegen de menselijkheid’.

Ook burgers worden nog steeds geviseerd, door verschillende partijen in het conflict.

Ook burgers worden nog steeds geviseerd, door verschillende partijen in het conflict.

‘In Idlib en het westen van Aleppo in het noordwesten werden woonwijken ook lukraak vanaf de grond beschoten door pro-regeringstroepen’, staat te lezen in het rapport.

‘Een bruid werd samen met vier jonge zussen vermoord op haar huwelijk, een vluchtelingenkamp voor weduwen en hun kinderen werd doelbewust geviseerd, kinderen werden beschoten op weg naar school… Dat zijn maar enkele van de vele incidenten die we hebben onderzocht’, zegt commissielid Hanny Megally.

Verantwoording afleggen

De Commissie geeft in haar rapport ook de VN-veiligheidsraad een veeg uit de pan, die volgens haar weigert om ‘gezamenlijk actie’ te ondernemen om Syriërs te helpen, en de verantwoordelijken voor mensenrechtenschendingen tot de orde te roepen. Zo verwierp de door de VS geleide coalitie aanvankelijk ‘honderden meldingen van burgerslachtoffers’, aldus de onderzoekers.

Commissielid Megally vindt dat ‘alle vormen van verantwoording moeten worden versterkt’ om slachtoffers van misdaden tegen de menselijkheid zoals gedwongen verdwijning te beschermen. In het rapport pleit de commissie voor de oprichting van een onafhankelijk, internationaal mandaat om claims van vermisten en ontvoerden te onderzoeken.

Volgens mensenrechtenorganisaties zijn er meer dan honderdduizend Syriërs vermist sinds het begin van de burgeroorlog.

Het Syrische regime, en andere partijen in het conflict, zwijgen namelijk niet alleen in alle talen over het lot van gedetineerden. Wanneer familieleden op zoek gaan naar vermiste dierbaren worden ze vaak zelf geïntimideerd of gearresteerd. Volgens mensenrechtenorganisaties zijn er meer dan honderdduizend Syriërs vermist sinds het begin van de burgeroorlog, waarvan een groot deel in de staatsgevangenissen zijn verdwenen.

Inflatie en rantsoenen

Naast de verslechterde veiligheidssituatie wijst het rapport ook op de uitzichtloosheid van de economische omstandigheden in Syrië. Door onder meer het geweld en de ergste droogte in decennia stond de inflatie in Syrië in het begin van het jaar al op 140 procent. ‘En sindsdien is het alleen maar gestegen’, aldus Megally. De waarnemers vrezen de impact van de Oekraïnecrisis op de graanprijzen. Oekraïne en Rusland zijn de belangrijkste graanleveranciers van Syrië, maar het conflict tussen beide doet de graanprijzen enorm stijgen.

‘We zien dat het regime al begint te rantsoeneren. We zien de prijzen van grondstoffen, basisgoederen en brandstof stijgen… We zijn erg bezorgd dat de oorlog in Oekraïne een slechte impact zal hebben op Syrië,’ aldus Megally.