Vorm van zika opgedoken in Angola
Onderzoekers treffen Aziatische zika-variant aan in Afrika
IPS
11 oktober 2019
Een vorm van zika die een relatie heeft met Azië en abnormaal kleine hoofden (microcefalie) veroorzaakt bij pasgeborenen, is aangetroffen in het Afrikaanse land Angola.
Het zikavirus verspreidt zich via de Aedes-mug.
CDC Global/www.cdc.gov/zika (CC BY 2.0)
De afgelopen week gepubliceerde studie in The Lancet Infectious Diseases stelt dat eind 2016 voor het eerst zika-infecties en van microcefalie verdachte gevallen werden geconstateerd in Angola, zonder dat bekend was wat de herkomst van het virus was.
Het zikavirus verspreidt zich via de Aedes-mug en kan microcefalie veroorzaken, een afwijking waarbij de hersenontwikkeling van de baby niet goed verloopt. Het gevolg is een abnormaal klein hoofd.
Volgens het Centre for Disease Control and Prevention kan een zwangere vrouw zika overbrengen op de foetus. Besmetting tijdens de zwangerschap kan leiden tot bepaalde afwijkingen. Voor zika is nog geen vaccin of medicijn beschikbaar.
Brazilië
Onderzoekers analyseerden monsters die door het Angolese ministerie van Gezondheid werden verzameld bij 54 mensen die vermoedelijk besmet waren met zika. Er werden vier zikagevallen geïdentificeerd. In combinatie met een DNA-analyse en mobiliteitsgegevens, concludeerden ze dat het virus een relatie heeft met Azië, waarschijnlijk in Angola is beland via Brazilië en al zeventien maanden in het land circuleerde.
“Het gaat om het eerst bekende geval van zika in Afrika met een Aziatische link”, zegt Joana Morais, medeauteur van de studie en directeur van het Laboratorium voor Openbare Gezondheid van het ministerie van Gezondheid in Angola. “Uit onze data blijkt dat het zich wereldwijd verspreidt. Dat brengt een grote last voor de volksgezondheid mee, vooral in Afrikaanse landen.”
Afrikaanse en Aziatische lijn
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zijn van de Aziatische zika-variant 800.000 gevallen geconstateerd in de Pacific en de Amerika’s. In Afrika zijn weinig gegevens beschikbaar over de incidentie van zika.
Het zikavirus verspreidt zich via de Aedes-mug en kan microcefalie veroorzaken, een afwijking waarbij de hersenontwikkeling van de baby niet goed verloopt.
De studie werd uitgevoerd door een internationaal team van het Angolese ministerie van Gezondheid, de Britse Universiteit van Oxford en het ministerie van Gezondheid in Portugal.
Morais legt uit dat er twee soorten zika zijn: de Aziatische lijn waar in deze studie naar gekeken is, en de Afrikaanse lijn. Tot nu toe werd alleen de Afrikaanse variant aangetroffen op het continent. “De Afrikaanse lijn komt veel voor op het continent, maar die heeft niets te maken met het hoge aantal gevallen van microcefalie die geassocieerd worden met de Aziatische lijn”, zegt ze.
Veel kinderen die met microcefalie geboren worden, worden in de steek gelaten, zegt Morais. Dat maakt de ziekte extra problematisch.
DNA-sequentie
Jacqueline Weyer, onderzoeker aan het National Institute for Communicable Diseases in Zuid-Afrika, zegt dat zika op het continent momenteel nog niet goed in kaart is gebracht. Dat brengt uitdagingen met zich mee als het gaat om preventiemaatregelen.
“We kunnen alleen effectief interveniëren als we een grondig begrip hebben van de manier waarop zika zich verspreidt en waar dat gebeurt”, legt Weyer uit. “In veel Afrikaanse landen is de controle op infectieziekten onvoldoende om op een goede manier actie te kunnen ondernemen.”
De herkomst van de zika-uitbraak in Angola werd achterhaald met DNA-sequentie via mobiele apparaten. “Deze technologie maakt het mogelijk het hele genoom van het virus ter plaatse te analyseren tegen lage kosten”, zegt Morais.
Dengue en malaria
Het is volgens haar voor het eerst dat deze technologie gebruikt is in Angola. Hij kan ook helpen bij onderzoek naar andere ziekten die door muggen worden overgedragen, zoals gele koorts, dengue en malaria. “Deze technologie geeft arme landen in Afrika en Zuid-Amerika de mogelijkheid de sterfte en enorme gezondheidsimpact die deze ziekten hebben, te verminderen.
Jo Barnes, docent aan het departement Global Health van de Universiteit van Stellenbosch in Zuid-Afrika, wijst er echter op dat de introductie van dergelijke technologie tijd kost. “Er zijn veel gezondheidsproblemen die ook om aandacht vragen in deze regio’s. En de budgetten daarvoor zijn mager.”
Door financiële beperkingen zal deze technologie volgens hem voorlopig niet op grote schaal beschikbaar komen, en ontbreekt het ook aan getraind personeel om ermee te werken
Bron: Scidev.net