Ontmoet 9 cruciale spelers die de agenda zullen vormgeven op COP27

De Pakistaanse Minister van klimaatverandering Sherry Rehman

© IISD/ENB | Kiara Worth

Egypte moet de wereld motiveren om zijn klimaatverplichtingen na te komen. Maar de geopolitieke sterren staan niet goed.

Stijgende voedsel- en brandstofprijzen, oplopende schulden en economische malaise vertragen wereldwijde klimaatactie. Tegen die achtergrond bereidt Egypte zich voor als gastheer van de COP27 in de badplaats Sharm el-Sheikh aan de Rode Zee.

Toezeggingen die bijna een jaar geleden in Glasgow zijn gedaan, lopen het risico slachtoffer te worden van de gevolgen van de oorlog in Oekraïne. De energiecrisis heeft geleid tot een stormloop op de winning van fossiele brandstoffen. Beloften van meer financiering voor landen die nu al te lijden hebben onder de opwarming van de aarde, zijn niet nagekomen.

‘Er is een mogelijke terugval in toezeggingen’, waarschuwde de Egyptische hoofdonderhandelaar Mohamed Nasr. ‘We moeten ervoor zorgen dat het politieke engagement op het hoogste niveau van de internationale gemeenschap aangewakkerd wordt.’

Egypte heeft de uitvoering van gedane klimaatbeloften tot hét thema gemaakt van een samenkomst van wereldleiders op 7-8 november, in het kader van COP27.

Omdat er tijdens de onderhandelingen weinig beslissingen worden verwacht, zal het gastland de leiders, financiële instellingen en de particuliere sector moeten aansporen tot actie. Hieronder kunt u kennismaken met enkele hoofdrolspelers die de agenda beïnvloeden over cruciale kwesties.

De beschermer van klimaatslachtoffers: Sherry Rehman

Door de rampzalige overstromingen die Pakistan onder water hebben gezet - en de lauwe internationale reactie op de ramp - klinkt de roep van ontwikkelingslanden voor steun om klimaatschade het hoofd te bieden des te luider.

Pakistan, dat naar schatting 30 miljard dollar aan schade heeft geleden, zal een voortrekkersrol spelen om die steun op te eisen.

Sherry Rehman, de Pakistaanse Minister van Klimaatverandering

© IISD/ENB

Sherry Rehman, de Pakistaanse minister van Klimaat, liep talloze nieuwsstudio’s af om de omvang van de uitdaging van de wederopbouw te schetsen. Als voorzitter van de G77, een groep van 134 ontwikkelingslanden, zal ze een sleutelrol spelen bij het stimuleren van nieuwe financiering voor het herstel van klimaatschade.

Haar ervaring als voormalig voorzitter van de Pakistaanse Rode Halve Maan en voormalig ambassadeur in de VS zal van pas komen.

De activist-diplomaat: Jennifer Morgan

Ze was de topvrouw van Greenpeace International en werd daarna speciaal gezant voor internationale klimaatactie van Duitsland. Maar Morgan zal haar stijl op COP27 moeten aanpassen.

De Duitse klimaatgezant Jennifer Morgan, voorheen hoofd van Greenpeace International, daagt de taskforce van Mark Carney uit op Cop26.

© Przemyslaw Stefaniak / Greenpeace

Op de laatste VN-klimaatconferentie beschuldigde ze Mark Carney’s Glasgow Financial Alliance for Net Zero ervan ‘oplichterij’. Wegens haar deelname aan een spontaan protest tegen bepaalde VN-maatregelen tegen klimaatverandering nam ze het risico de top vervroegd te moeten verlaten.

Toch zal Morgan een sleutelrol spelen in de onderhandelingen. Ze is door het organiserend comité aangesteld om de impasse te helpen doorbreken over financiering voor klimaatslachtoffers. Ze deelt die rol met de Chileense milieuminister - én klimaatwetenschapper - Maisa Rojas.

De stem vanuit de frontlinie: Vanessa Nakate

De Oegandese klimaatactivist heeft actievoerders uit ontwikkelingslanden een stem gegeven. Ze komt op voor iedereen die solidariteit vraagt met kwetsbare mensen in de frontlinie van de klimaatcrisis.

De Oegandese climaatactiviste and oprichter van de Rise Up beweging, Vanessa Nakate

IMF / Andrew Caballero-Reynolds (CC BY-NC-ND 2.0)

Onder de virale hashtag #ShowUsTheMoney riep ze de rijke landen op om te betalen voor loss and damage (hulp aan landen die nu al te lijden hebben onder de gevolgen van de klimaatverandering) en om hun financiële beloften na te komen.

Ze deinst er niet voor terug om ministers van welvarende landen rechtstreeks te confronteren. Verwacht meer vuurwerk tijdens de top.

Het financieel genie: Mahmoud Mohieldin

Een onmisbaar lid van de Egyptische delegatie is Mahmoud Mohieldin, een econoom met drie decennia ervaring op het gebied van internationale financiën en ontwikkeling.

Mahmoud Mohieldin, COP27 High Level kampioen klimaatactie

© IISD/ENB | Kiara Worth

Omdat hij bij zowel het IMF als de Wereldbank heeft gewerkt, begrijpt hij de rol die internationale financiële instellingen spelen bij het vrijmaken van de financiering die ontwikkelingslanden nodig hebben om de uitstoot te verminderen en veerkracht op te bouwen.

Nu er steeds meer stemmen opgaan om het wereldwijde financiële systeem te hervormen, zal zijn ervaring van cruciaal belang zijn om vooruitgang te boeken buiten de onderhandelingsruimten en in de reële economie.

Mohieldin maakt deel uit van een ervaren team van Egyptische diplomaten die de conferentie organiseren, waaronder de voorzitter van deze kilmaattop Sameh Shoukry.

De voorstander van gas: Macky Sall

Er is geen eensgezindheid tussen Afrikaanse landen over hoe het continent van vuile naar schone energie kan overstappen. De president van Senegal en de huidige voorzitter van de Afrikaanse Unie vertegenwoordigt degenen die beweren dat landen hun fossiele brandstoffen moeten gebruiken om te voorzien in energie- en ontwikkelingsbehoeften.

De Senegalese president Macky Sall

Dean Calma / IAEA / Flickr (CC BY 2.0)

Senegal ontwikkelt zijn offshore gasbronnen en Sall hoopt daarvoor op Duitse steun. Dit heeft geleid tot delicate discussies met rijke landen over een mogelijke deal om de overgang van het land naar schone energie te versnellen, naar een vergelijkbaar model als dat met Zuid-Afrika.

Ook uit Senegal is Madeleine Diouf Sarr iemand om in de gaten te houden. Zij zit een groep van 46 van de minst ontwikkelde landen voor. De ervaren en gerespecteerde onderhandelaar zal de prioriteiten van de armste landen ter wereld hoog op de agenda proberen te krijgen.

De schone energieleider: William Ruto

De pas verkozen president van Kenia is de tegenpool van zijn Senegalese collega. Ruto, een van Kenia’s rijkste mannen, ziet geen heil in een gasgestookte energietransitie in Afrika.

De Keniaanse president William Ruto

WTO / Flickr (CC BY-SA 2.0)

Hij heeft beloofd om Kenia tegen 2030 op 100 procent schone energie te laten draaien, en tegelijkertijd banen te creëren en de industrie te ontwikkelen. Momenteel wordt al meer dan 80 procent van de elektriciteit van Kenia opgewekt uit hernieuwbare bronnen. Het land heeft namelijk een enorm geothermisch potentieel.

Het noorden van het land wordt momenteel geconfronteerd met de ergste droogte in 40 jaar, waardoor oogsten mislukken, vee sterft en mensen honger lijden. Ruto zal zijn stem laten gelden voor meer financiering voor klimaatadaptatie -en mitigatie.

De kampioen van de schuldherschikking: Gustavo Petro

De voormalige rebel en de eerste linkse president van Colombia werd verkozen op een platform van het afbouwen van de afhankelijkheid van olie en steenkool. Hij beloofde ook financiering te zoeken om het Amazonewoud te beschermen.

De Colombiaanse president Gustavo Petro

USAID / Flickr (CC BY-nc 2.0)

Petro pleit voor kwijtschelding van schulden in ruil voor het behoud en herstel van de Amazone. Op het continent steunen Belize en Argentinië dat concept. Ook de interesse van het IMF is gewekt, en een aantal Afrikaanse ontwikkelingslanden onderzoeken een gelijkaardige piste.

Hij wil ook een emissiehandel op poten zetten waarbij Colombia inkomsten kan genereren voor uitstoot die vermeden wordt door fossiele brandstoffen in de grond te laten en het regenwoud te beschermen. Maar dat is voor lokale activisten meer controversieel gebleken. Petro zal in elk geval nauwlettend in de gaten worden gehouden tijdens COP27.

De methaanbestrijder: John Kerry

De speciale klimaatgezant van de VS heeft landen warm gemaakt om zich aan te sluiten bij een pact om de wereldwijde methaanuitstoot tegen 2030 met 30 procent te verminderen. Momenteel zijn er 125 ondertekenaars. Verdere aankondigingen hierover worden verwacht tijdens COP27.

De speciale klimaatgezant van de VS, John Kerry

Gouverneur Tom Wolf / Flickr (CC BY 2.0)

In samenwerking met Brussel stimuleert Washington een initiatief om de methaanemissies bij de productie en distributie van olie en gas te verminderen. Beide grootmachten roepen zowel exporterende als importerende landen op om zich bij hen aan te sluiten.

Kerry hoopt dat snelle actie tegen methaan de klimaateffecten kan verzachten, waardoor de nood aan steun van ontwikkelingslanden niet nóg groter wordt. De VS zijn overeengekomen om te praten over financiering voor klimaatslachtoffers bij COP27. Maar ze blijven zich verzetten tegen meer steun voor wederopbouw. Het water is op verschillende vlakken diep.

De stille onderhandelaar: Xie Zhenhua

Het zero-covid-beleid van Peking betekent dat de Chinese klimaatgezant dit jaar weinig heeft gereisd. De grootste uitstoter ter wereld heeft zich bezig gehouden met binnenlandse problemen, waaronder een vertraging van de economische groei. President Xi Jinping wordt niet verwacht bij COP27.

China’s klimaatgezant Xie Zhenhua

Benjamin Géminel / Flickr (CC0)

Analisten denken dat China de kant van ontwikkelingslanden zal kiezen bij belangrijke kwesties zoals adaptatie (acties om zich aan te passen aan de impact van klimaatverandering) en financiering voor klimaatslachtoffers. China zal onder druk worden gezet om schuldverlichting te bieden aan kwetsbare landen die krap bij kas zitten. Welvarende landen zullen meer ambitie eisen van de economische grootmacht, waaronder een stopzetting van de kolenproductie.

Maar het is de geopolitiek die China-waarnemers bezighoudt. Peking heeft de klimaatonderhandelingen met de VS stopgezet na het bezoek van Nancy Pelosi aan Taiwan. Xie Zhenhua kent zijn tegenhanger Kerry al heel lang. Hoe de twee mannen zich verhouden tot elkaar tijdens de top, zal de politieke dynamiek bepalen.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen bij IPS-partner Climate Home News