Een forse investering die op termijn veel winst kan opleveren
Ook Polen kan tegen 2050 klimaatneutraal zijn
IPS
16 juni 2020
Hoewel Polen zich verzet tegen de Europese klimaatdoelstellingen, kan het land zelf klimaatneutraal worden in 2050. Dat blijkt uit een studie door onderzoeksbureau McKinsey.
De Poolse economie stootte in 2017 nog 380 miljoen ton CO2e uit, of meer dan 800g CO2-equivalent per euro bruto binnenlands product (bbp). Dat maakt het land de op twee na meest koolstofintensieve economie in de Europese Unie. Polen ligt ook geregeld dwars bij Europese klimaatonderhandelingen.
Toch kan het land klimaatneutraal worden tegen 2050, stelt McKinsey in het rapport. Goedkoop wordt dat niet: de decarbonisering van de Poolse economie zou tot 2050 maar liefst 380 miljard euro aan investeringen kosten. Maar daar staat heel wat tegenover: het land wordt minder energieafhankelijk en kan zijn operationele kosten met 75 miljard euro verlagen. Bovendien kan Polen zo nieuwe economische sectoren ontwikkelen en tot 300.000 extra banen creëren.
Goedkoop wordt dat niet: de decarbonisering van de Poolse economie zou tot 2050 maar liefst 380 miljard euro aan investeringen kosten.
‘In plaats van de toekomst te voorspellen, wilden we een theoretisch scenario presenteren waarmee Polen op een kosteneffectieve manier klimaatneutraliteit kan bereiken’, zegt Gustaw Szarek, coauteur van het rapport. ‘Onze analyse toont aan dat Polen tegen 2050 de uitstoot met 91 procent zou kunnen verminderen en de koolstofopslag zou kunnen verhogen om de resterende 9 procent van de emissies te compenseren, die erg moeilijk te elimineren zijn.’
Vijf belangrijke sectoren
Het overgrote deel van de broeikasgasemissies in Polen is afkomstig uit vijf sectoren: de industrie (22 procent), transport (15 procent), gebouwen (voornamelijk verwarming en airconditioning - 11 procent), landbouw (bijna 11 procent) en elektriciteit (38 procent).
Om tegen 2050 koolstofneutraal te zijn, zou elke sector haar emissies drastisch moeten verminderen. Bij transport kunnen elektrische auto’s of waterstofvoertuigen de uitstoot met tot 99 procent helpen verminderen. Ook in gebouwen kunnen een betere isolatie, het terugdringen van steenkool en aardgas en zuinige ketels de uitstoot aanzienlijk verminderen.
Steenkool
Maar vooral het transformeren van de energiesector is een grote uitdaging: Polen haalt nog 77 van zijn elektriciteit uit steenkool. Bovendien gaat McKinsey uit van een verdubbeling van de vraag tegen 2050, vooral door de groeiende economische activiteit en de toenemende elektrificatie.
‘De energie-infrastructuur van Polen vergrijst: ongeveer tweederde van de geïnstalleerde steenkoolcapaciteit in het land is meer dan dertig jaar oud’, zegt Szarek. ‘Of Polen nu besluit om klimaatneutraal te worden of niet: die activa zullen moeten worden vervangen. Dit geeft Polen een geweldige kans om opnieuw aan de ontwerptafel te gaan zitten en zijn energiesysteem opnieuw op te bouwen op emissievrije basis.’
Als Polen besluit om tegen 2050 koolstofarm te zijn, zou het aandeel van steenkool in de energiemix met bijna 95 procent moeten worden verminderd. Het aandeel van hernieuwbare energiebronnen - voornamelijk offshore wind - zou moeten stijgen tot 80 procent van de totale stroomvoorziening.
Snel terugverdiend
380 miljard euro is een enorme investering, maar daar staat heel wat tegenover, stelt het rapport: zo’n 70 procent van de investering wordt meteen terugverdiend. ‘Het veiligstellen en investeren van dit kapitaal en het coördineren van de investering zou een uitdaging van historische omvang zijn’, zegt Gustaw Szarek. ‘Maar klimaatneutraliteit kan Polen veel voordelen opleveren, waaronder een grotere energieonafhankelijkheid, een verlaging van de operationele kosten tot 75 miljard euro, verbeteringen in het economisch concurrentievermogen en de kwaliteit van het milieu, en de ontwikkeling van een reeks moderne industrieën.’
Het aandeel van hernieuwbare energiebronnen zou moeten stijgen tot 80 procent van de totale stroomvoorziening.
Het land kan nieuwe industriële sectoren ontwikkelen zoals de productie van warmtepompen, de productie van componenten voor elektrische voertuigen (zoals batterijen), elektrische landbouwapparatuur en de ontwikkeling van offshore-windenergie op de Baltische Zee.
Kosten en baten
Volgens de berekeningen van McKinsey kan de combinatie van die activiteiten de Poolse economie tot 2 procent doen groeien en 250.000 tot 300.000 banen opleveren.
‘Bij het analyseren van de kosten en baten van decarbonisatie moeten we rekening houden met het feit dat klimaatactie tegenwoordig misschien minder belangrijk lijkt dan het bestrijden van de economische gevolgen van de COVID-19-pandemie’, zegt Gustaw Szarek. ‘Maar het is belangrijk te beseffen dat investeren in infrastructuur en koolstofarme technologie de nieuwe groeimotor kan zijn die de Poolse economie nodig heeft, zeker na de epidemie.’