Pakistanen gefrustreerd door traag en onbetrouwbaar internet

Internetcensuur en zelfs het blokkeren van het internet zijn niet nieuw voor Pakistan, zeker niet tijdens politiek gevoelige periodes. Alleen al vorig jaar kostten 259 uur aan internetpannes het land meer dan 700 miljoen euro. Volgens data-analist Statista troffen ze 83 miljoen mensen.

‘Het gebrek aan transparantie van de overheid en de tegenstrijdige verklaringen over wat er gebeurt, maken duidelijk dat er meer aan de hand is dan alleen technische problemen.’

De eerste grote vertraging dit jaar werd aanvankelijk toegeschreven aan reparaties aan onderzeese kabels, een veel voorkomend probleem in het verleden. Naarmate de weken verstreken en de storingen aanhielden, bleek duidelijk dat het probleem veel opzettelijker en meer wijdverspreid was.

‘Het afsluiten van het internet is een middel geworden om afwijkende meningen te onderdrukken’, zegt Fariha Aziz, medeoprichter van de digitale rechtenorganisatie Bolo Bhi. ‘Het gebrek aan transparantie van de overheid en de tegenstrijdige verklaringen over wat er gebeurt, maken duidelijk dat er meer aan de hand is dan alleen technische problemen.’

Rechtstreeks inhoud verwijderen van sociale mediaplatforms blijft onmogelijk voor de overheid. De verstoringen lijken erop gericht om de informatiestroom te vertragen en het bereik van kritische berichten te beperken. ‘De verstoring van WhatsApp liet ons zien dat de overheid iets geraffineerders heeft getest, uitgeprobeerd of ingevoerd dan alleen het verlagen van snelheden’, merkt Aziz op.

Vergelijking met Myanmar

Internetvertragingen en -stops hebben de economie zwaar getroffen, omdat het land sterk afhankelijk is van digitale infrastructuur. Pakistan past nu in het rijtje van landen als India, Rusland en Ethiopië, waar internetstoringen aanzienlijke financiële schade hebben veroorzaakt.

Ook de vergelijking met Myanmar, waar de junta totale internetblokkades gebruikt om communicatie te voorkomen en oppositie te smoren, valt steeds vaker te horen.

Amnesty International heeft zijn groeiende bezorgdheid geuit over het toenemende gebruik van surveillancetechnologieën en internetonderbrekingen om toezicht te houden op online activiteiten, vooral in tijden van onrust. Het gebrek aan transparantie en rechtvaardiging voor deze acties ondermijnt het recht van burgers op vrijheid van meningsuiting.

‘Internetafsluitingen voldoen zelden aan de wettelijke eisen van noodzakelijkheid en proportionaliteit, waardoor ze onwettig zijn’, zegt Hajira Maryam van Amnesty Tech.

Amnesty International heeft de Pakistaanse autoriteiten opgeroepen om transparant te zijn over de redenen achter internetverstoringen en om geen onnodige en disproportionele controle- en bewakingssystemen in te zetten die in strijd zijn met internationale mensenrechtenwetten.

Freelancers in de frontlinie

Een van de zwaarst getroffen groepen is de groeiende Pakistaanse freelancerspopulatie. Pakistan staat in de top vijf van landen voor freelancers wereldwijd, met duizenden die vertrouwen op platforms zoals Fiverr en Upwork om hun brood te verdienen. De internetvertraging ondermijnt hun vermogen om betrouwbaar diensten te leveren.

Umair Liaquat, een freelancer uit Lahore die aan advertentiebeheer doet, bouwde sinds 2020 met succes een Fiverr-account met de hoogste waardering op, waarmee hij zo'n 20.000 tot 25.000 dollar verdiende. Dan ging het plots bergafwaarts.

‘In maart 2024 degradeerde Fiverr Pakistaanse verkopers en waarschuwde het klanten dat de levering vertraging kon oplopen door internetproblemen. Mijn contacten namen onmiddellijk af. Om dat te omzeilen, begon ik een virtueel particulier netwerk (VPN) te gebruiken en veranderde ik mijn locatie naar de VS, wat tijdelijk hielp’, legt Umair uit.

Maar Fiverr schakelde zijn account uit nadat het een inconsistente locatie had ontdekt. Met een nieuw account kreeg zijn bedrijf nooit meer dezelfde rating door firewall-beperkingen en de frequente internetproblemen. Veel freelancers zoals Umair zijn daarom op zoek gegaan naar alternatieve platformen en oplossingen om het hoofd boven water te houden.

De malaise voor de freelancers wordt nog verergerd nu Fiverr en Upwork Pakistan lager inschalen vanwege de onbetrouwbare internetinfrastructuur in het land. Daardoor mijden internationale klanten de Pakistaanse freelancers.

Impact op onderwijs

De voortdurende vertragingen hebben ook ernstige gevolgen voor studenten in het hele land en verergeren het toch al kwetsbare onderwijssysteem, dat tijdens de COVID-19-pandemie digitaal werd.

‘De overheid moet prioriteit geven aan het verbeteren van de toegankelijkheid van het internet, vooral in landelijke gebieden.’

Wardah Noor, CEO van online leerplatform XWave, getuigt over de moeilijkheden: ‘In augustus hadden we 1500 inschrijvingen voor een tiendaags IT-bootcamp, maar vanwege internetstoringen waren er uiteindelijk slechts 300 deelnemers. Door de vertraging liepen we twee maanden achter en stegen de operationele kosten aanzienlijk.’

De impact is het grootst in landelijke gebieden, waar online onderwijs de enige haalbare optie was om de onderwijskloof te overbruggen. Het wereldwijde bereik van het onderwijs is ook aangetast. Studenten die zich inschrijven voor internationale programma's hebben moeite om die bij te houden door het trage internet in Pakistan.

‘De wereldmarkt raast voort en laat onze studenten achter’, voegde Wardah eraan toe. ‘Deze verstoringen hebben ons verder verwijderd van de droom van een “Digitaal Pakistan”. De overheid moet prioriteit geven aan het verbeteren van de toegankelijkheid van het internet, vooral in landelijke gebieden.’

Rol van overheid

Naarmate de internetcrisis voortduurt, wordt de rol van de overheid steeds kritischer bekeken. De Pakistaanse telecom-autoriteit heeft nu toegegeven dat ze ‘sleutelt’ aan het internet als onderdeel van een poging om een controversieel webcontrolesysteem te upgraden.

Velen speculeren dat deze maatregelen deel uitmaken van een bredere strategie om de informatiestroom te controleren, vooral in tijden van politieke onrust.

Maar de vertraging van het internet beïnvloedt ook het dagelijks leven op manieren die voorheen ondenkbaar waren. Eenvoudige taken, zoals bankieren, toegang tot gezondheidszorg via telegeneeskunde en zelfs in contact blijven met geliefden in het buitenland, zijn moeilijker geworden.

De internetvertraging in Pakistan heeft kritieke kwetsbaarheden in de digitale infrastructuur van het land blootgelegd. Door de groeiende afhankelijkheid van digitale platformen voor economische groei, onderwijs en dagelijkse diensten is een stabiele internetverbinding niet langer een luxe, maar een noodzaak. Er worden inspanningen geleverd om deze problemen aan te pakken.

Betrouwbaar, stabiel internet

Bedrijven zoals Meta hebben plannen aangekondigd om te investeren in nieuwe onderzeese kabels om de internetsnelheden in Pakistan te verbeteren, maar dat doet vragen rijzen over de rol van privébedrijven in het beheer van de internetinfrastructuur van het land en de mogelijke impact ervan op de digitale soevereiniteit.

Tegelijkertijd blijven maatschappelijke organisaties, internationale waakhonden en oppositieleiders aandringen op verantwoordingsplicht.

Duidelijke regelgeving en transparantie zijn essentieel om ervoor te zorgen dat internetstoringen niet worden gebruikt als instrument voor politieke controle, zeggen ze.

En de regering moet prioriteit geven aan het verbeteren van de internetinfrastructuur en ervoor zorgen dat burgers toegang hebben tot een betrouwbaar en stabiel internet, zonder onnodige censuur.

Terwijl Pakistan door deze digitale crisis navigeert, moet de regering moeilijke vragen beantwoorden over de toekomst van het internet in het land. Blijft het een strijdtoneel voor politieke controle of wordt het een ruimte voor vrijheid en innovatie?

De antwoorden op deze vragen zullen de toekomst van de Pakistaanse economie, het onderwijs en de samenleving voor de komende generaties bepalen.