Pan-Afrikaans filmfestival uithangbord voor ontwikkeling filmindustrie

In Burkina Faso viert het Pan-Afrikaanse filmfestival momenteel zijn veertigste verjaardag. Tot 7 maart 2009 zullen meer dan 300 films van Afrikaanse makelij vertoond worden aan een internationaal publiek.

Buitenkansje

Vele Afrikaanse regisseurs vinden in Afrika noch daarbuiten een markt om hun films te vertonen. Daarnaast zette deze filmografische crisis zich verder op de bioscopen die over heel Afrika hun deuren moesten sluiten. Niet verwonderlijk dus dat Fespaco voor de Afrikaanse filmwereld – voor zover die bestaat – vet staat aangestipt. ‘Het evenement is geslaagd omdat het een noodzaak was’, vertelt de Burkinese acteur Rasmane Ouedraogo aan BBC World. ‘Het is voor ons de enige culturele ruimte die we hebben. De filmfestivals in Cannes, Venetië en Berlijn zijn er misschien wel voor niet-commericiële film maar ook daar krijgt de Afrikaanse film nauwelijks kansen.’

Vooral die films die het buitenland wel haalden maken nu het meeste kans om de prestigieuze Etalon d’Or – de prijs voor beste film – te winnen. Zo is er bijvoorbeeld ‘Teza’ van de Ethiopiër Haile Gerima die in Venetië won voor beste scenario. Het gaat over een Ethiopisch intellectueel die terugkeert uit Europa en in botsing komt met een brutaal dictatoriaal regime.

‘Les jardins de Samira’ van Marokkaans regisseur Latif Lahlou won dezelfde prijs in Montréal en is een drama over een Marokkaanse vrouw die verliefd wordt op een jongere man nadat ze bedrogen werd door haar man.

Traditioneel fomaat

Fespaco is één van de weinige filmfestivals waar het gebruik van een traditionele 35 mm-film nog onvoorwaardelijke norm is. Bij Afrikaanse filmmakers zorgt dit voor behoorlijk wat ontevredenheid omdat het een methode is die duurder uitvalt. Filmproducenten vinden het een gemiste kans om aan digitale filmproductie voorbij te gaan. Veel filmprojecten komen immers tot stilstand wegens een gebrek aan financiering. Gewezen Fespaco-winnaar Lancine Fadika Kramo licht toe : ‘Eerst moet de filmrol in Europa besteld worden en daarna nog eens teruggestuurd om te controleren of het beeldmateriaal wel geslaagd is. Daarna moet er nog eens 40 à 50 kilogram filmrol getransporteerd worden allemaal omdat het 35 millimeter zou zijn.’ Met digitale apparatuur zoals camera’s kan alles ter plekke gebeuren.’

‘Het probleem is dat Afrika nog geen filmindustrie heeft.’

Ondanks het feit dat de digitale productie ongeveer 10 keer goedkoper is, weigeren de organisatoren deze methode toe te laten. De meeste filmproduceren hebben daarom maar besloten om de opnames digitaal te maken en ze daarna over te zetten op het traditionele, analoge formaat van 35mm. In de categoriën documentaire, kortfilm en televisieserie is het wel toegelaten.

Buitenlandse sponsoring

Volgens Issa Traoré, voormalig winnaar van het filmfestival met zijn film over de ervaringen van albino’s in Afrika is de toekomst van de Afrikaanse film nog onzeker.

‘Het probleem is dat Afrika nog geen filmindustrie heeft. Film is in Afrika erg afhankelijk van subsidies die de Europese Unie ons geven. Met de wereldwijde economische crisis maakt de Afrikaanse film een moeilijke periode door.’

Fespaco kreeg in dit geval wel goed nieuws toen er een sponsorovereenkomst werd bereikt met Zain, een telecommunicatiebedrijf uit het Midden-Oosten. Zain mag nu als exclusieve leverancier het festival van mobiele telefoonverbinding voorzien. Ook de reclamebekleding in het stadion waar onder meer de openings-en slotceremonie zullen plaatsvinden, krijgen zij volledig.

Ook Frankrijk werkt actief samen met Fespaco. Er werd een plan opgesteld dat voorziet in de oprichting van een fonds dat de productie van Afrikaanse films zal steunen. ‘We zouden graag een akkoord sluiten met de Franse Federatie van Bioscoopdistributeurs om het draaien van Afrikaanse films te verzekeren. Dit zal gepaard gaan met directe steun aan de productie van deze films’, zegt Frans Staatssecretaris voor Samenwerking en Francophonie. Het grote merendeel van de Afrikaanse films zijn in het Frans gesproken.