‘Plant 6 miljoen extra bomen in de Belgische steden om hitte te temperen’

Het volledig nieuw aangelegde en volstrekt boom- en plantloze plein voor het monumentale operagebouw in Antwerpen, net voor de oplevering ervan in juli 2018. Een gemiste kans?

© Belga

Steden en gemeenten kunnen zich wapenen tegen toenemende hittegolven zoals vandaag door miljoenen extra bomen aan te planten, zegt Bos+. Bomen hebben een afkoelend effect en kunnen zo mensenlevens redden.

‘De twintig warmste jaren ooit gemeten in ons land werden allemaal opgetekend tijdens de voorbije dertig jaar’

Hittegolven vormen vooral in steden een grote bedreiging omdat daar ook sprake is van het hitte-eilandeffect. Die combinatie leidt niet alleen tot oplopend ziekteverzuim, maar ook tot doden. Daarom vraagt Bos+ aan de volgende Vlaamse regering om versneld werk te maken van een grootschalige vergroening van steden en dorpen.

'De twintig warmste jaren ooit gemeten in ons land werden allemaal opgetekend tijdens de voorbije dertig jaar', zegt Bert De Somviele, directeur van Bos+. 'We krijgen dus vandaag al te maken met steeds frequentere en intensere hittegolven en dat zal de komende jaren alleen maar toenemen.'

'Bij elke hittegolf piekt niet alleen het ziekteverzuim en zakt de economische productiviteit, maar stelt men telkens ook een piek in mortaliteit vast', zegt De Somviele. 'Vooral bejaarden, zieken en heel jonge kinderen hebben zwaar te lijden onder de aanhoudende hitte.'

Slachtoffers

De voorbije hittegolven in 1994, 2003, 2006 en 2010 veroorzaakten samen duizenden overlijdens, zegt De Somviele. 'Voor de voorbije recordzomer van 2018 heb ik nog geen cijfers gezien, maar het staat vast dat er opnieuw vele honderden slachtoffers gevallen zijn. En ook de warmte van vandaag maakt met zekerheid extra slachtoffers. Elke serieuze hittegolf maait meer mensen weg dan het Belgisch wegverkeer.'

‘De zonnewarmte wordt tijdens een hittegolf in steen, beton en roofing opgeslagen en daar zeer lang vastgehouden.’

Vallen er in het groene Sint-Martens-Latem vandaag minder slachtoffers dan bijvoorbeeld in de Gentse buurt Ledeberg, waar weinig groen te vinden is? 'Die kans is erg groot', zegt Bert De Somviele. 'In de open ruimte, in villawijken in het groen en in bos- en natuurgebieden blijft de temperatuur nog redelijk binnen de perken. Maar door de verharding en het gebrek aan groen en water in sommige stadsdelen wordt de warmte tijdens een hittegolf in steen, beton en roofing opgeslagen, en daar zeer lang vastgehouden.'

Het gevolg daarvan is dat er een groot temperatuurverschil ontstaat tussen de hitte-eilanden in de stad en het groenere buitengebied. En terwijl het ‘s nachts op het platteland afkoelt, blijft het verstikkend warm in de hitte-eilanden van de stad.

Vlaamse regering

Bos+ eist dat de komende Vlaamse regering werk maakt van een hitte-eilandplan en versneld inzet op de 'vergroening en verblauwing' ervan.

Extra bomen en het creëren van ruimte voor open water vormen de ruggengraat van dit plan. Bomen in de stad verfrissen de omgeving op twee manieren: ze bieden schaduwplekken en dus bescherming tegen de straling van de zon, en daarnaast verdampen ze ook water waardoor ze de omgeving verkoelen.

Daarom is het volgens Bos+ nodig om op korte termijn minstens zes miljoen bomen bij te planten en zo op een ecologische en verantwoordde manier de temperaturen leefbaarder te maken bij hittegolven.