Plastic Attack verovert Antwerpen

Jong geleerd is oud gedaan.

© Luka Van Royen​

Albert Heijn in Antwerpen-Berchem kreeg als tweede supermarkt in België milieuactivisten over de vloer. Nadat deelnemers van de plastic attack actie hun inkopen afrekenden, lieten ze verpakkingen van producten achter in de winkel. ‘We willen meer pro-ecologisch consumeren en dat vreedzaam aan de supermarkten meedelen’, legt Romy Van Hoek, organisatrice van deze plastic attack, uit.

Het is kwart na zes in de avond, In de winkel staan al kartonnen dozen en een winkelkar klaar om het plastic in achter te laten. Deelnemers beginnen rustig hun inkopen te doen. Wat opvalt is dat het bijna een verscholen protest is. Er is namelijk niks opvallend aan mensen die boodschappen doen. Elke tien minuten zie ik de berg van overbodige plastic verpakkingen die consumenten achterlaten in kartonnen dozen en winkelkarren groeien.

‘Het is waanzinnig om te zien hoeveel plastic een groep van ongeveer 30 mensen bij elkaar krijgt’, merkte Niel op.

© Niel Staes​

‘Mijn actie zou pas doorgaan als er vijftien man op aanwezig stond op Facebook. Voilà, hier staan we dan.’

Romy Van Hoek, organisatrice van het zero-waste evenement plande enkele weken geleden spontaan een evenement op facebook. ‘Het is de eerste keer dat ik zoiets organiseer. Ik ben wel al bekend met ondernemen dankzij mijn ecologische foodtruck. Toch had ik zo’n opkomst niet verwacht. Mijn actie zou pas doorgaan als er vijftien man op aanwezig stond op Facebook. Voilà, hier staan we dan.’ De effectieve opkomst schommelde rond de dertig mensen.

Vlak voor de uitgang, zag ik dat Albert Heijn een ideeënbusje had klaargezet. ‘Veel mensen die hier vandaag komen zijn heel toegewijd bezig met het minder consumeren van plastic verpakkingen. Dat is de perfecte doelgroep om te horen welke stappen we kunnen nemen’, zegt Sally Herygers, woordvoerster van AH.

De supermarkt probeert op vlak van recyclage wel haar steentje bij te dragen. ‘Jaarlijks gaat er 4,6 miljoen kilogram plastic in retour van alle AH winkels in België en Nederland. Al dat plastic wordt gebruikt voor een proefproject dat er afvalzakken van maakt.’ Jammer genoeg blijft het plastic en zal het vroeg of laat nog steeds in de zee of in een verbrandingsoven belanden.

Creatieve alternatieven

‘Het is een vraag om creatief naar alternatieven te zoeken. Er zijn al veel alternatieven, het toepassen gebeurt nog te weinig.’

De actie is een uitnodiging aan alle supermarkten om samen met consumenten na te denken over een oplossing voor onnodige plastic verpakkingen. ‘Het is een vraag om creatief naar alternatieven te zoeken. Er zijn al veel alternatieven, het toepassen gebeurt nog te weinig. Het blijft ook belangrijk om consumenten bewust te maken van hun koopgedrag. Vaak staan we er niet bij stil hoeveel plastic we eigenlijk onnodig verbruiken.’

Sally Herygers, woordvoerster van AH is enthousiast, ‘ Wij vinden de actie prima en juichen het toe. We zijn zelf ook voortdurend bezig met dit thema. Daarom vroeg ik de initiatiefneemster of we in dialoog kunnen gaan. Zij gaat nu rondkijken met wie we best aan tafel gaan zitten. Daarna speel ik ideeën door naar ons team dat dagelijks bezig is met verpakkingen.’

Een uur ging voorbij, ik ben ondertussen omringd door mensen met glazen bokalen en herbruikbare potten, niet meteen vanzelfsprekende benodigdheden voor een bezoek aan de supermarkt. Het kan nog simpeler zegt Romy, 'stop je groenten niet in een extra plastic zakje en neem een herbruikbare winkeltas mee voor je inkopen. Dat is al een mooie stap.’

Romy in het oker kleedje organiseerde het evenement, maar deed ook gretig mee.

© Luka Van Royen​

‘Een broccoli verpakt in plastic, is dat nu nodig?’, vroegen deelnemers zich af.

© Luka Van Royen​

Niel Staes, deelnemer van de actie, hoopt dat er verandering komt. ‘Het is waanzinnig om te zien hoeveel plastic een groep van ongeveer 30 mensen bij elkaar krijgt. En dan was iedereen nog zuinig met zijn aankopen. Met wat creativiteit en planning kan je best wat plastic elimineren. Ik hoop dat de piek van plastic gebruik bereikt is en dat we nu stilaan de bewustere en ecologische kant opgaan.’

GB als inspiratiebron

Zowel Romy Van Hoek, de initiatiefneemster van de ‘plastic attack’ in Antwerpen, als de grotere organisatie plastic attack inspireerden zich op het éne filmpje dat overwaaide uit Groot-Brittannië. Ongeveer 25 consumenten lieten toen drie winkelkarretjes vol plastic achter.

Nog geen maand geleden vond deze ‘plastic attack’ in Bristol plaats. ‘Het gevoel dat we leven in een absurde plasticcultuur sluimert al langer door ons collectief bewustzijn. Ik was duidelijk niet alleen met dat gevoel! Door onmiddellijk op dit filmpje verder te bouwen is het succesverhaal begonnen’, zei Joke Flo, organisatrice van plastic attack merkt op.

De opkomst om plastic verpakkingen van aankopen te verwijderen was groot.

© Luka Van Royen​

De ultieme aanval

In het algemeen worden de ‘plastic attack’ acties georganiseerd door plastic attack, een team van zeven ecologische enthousiastelingen uit België en Nederland. Twee juni vindt de ultieme actie plaats. Verschillende landen wereldwijd doen mee aan de bewustwordingscampagne tegen overbodige plastic verpakkingen.

Komkommers eet je, in dit geval, zonder schil.

© Niel Staes​

‘We concentreren ons voornamelijk op enkele vaste data: Earth Day op 22 april en 2 juni. Maar ondertussen moeten we ook andere data inplannen, want we steunen elke actie’, zegt Joke.

Joke’s ultieme doel is de consument beter informeren en de plastic-consumptie drastisch doen dalen. ‘Resterend plastic moet ofwel met statiegeld teruggebracht worden ofwel beter gerecycleerd worden. Ik streef naar een nationaal beleid voor school- en werkomgeving waar je geen verpakkingen mag meenemen die slechts een keer kunnen gebruikt worden.’

‘Voorlopig is er nog geen enkele rechtsreeks reactie gekomen. Niet vanuit supermarkten of vanuit de politiek. Ze zijn bij deze uitgenodigd om dat wel te doen.’

Vanuit politieke kant blijft het echter stil. ‘Voorlopig is er nog geen enkele rechtsreekse reactie gekomen. Niet vanuit supermarkten of vanuit de politiek. Ze zijn bij deze uitgenodigd om dat wel te doen.’ Daaraan voegt Joke toe: ‘Carrefour plaatste wel zonder aanleiding een kartonnen doos met een banner op in een winkel in Antwerpen, gericht aan ons. Dat ervaarde ik eerder als een reclamestunt, dan een steunend gebaar.’

Romy merkte ook geen reacties op, enkel meer enthousiaste consumenten. ‘Er werd nu al vaak aan mij gevraagd om het nog eens te organiseren. We zien wel of de nood hoog blijft en hoe het allemaal verloopt. Misschien doen we het binnenkort nog wel eens.’

Een groep van de deelnemers na de vreedzame actie.

© Luka Van Royen​