Politieke oppositie monddood in Gazastrook
Stijn Cools
15 september 2008
Op 15 juni 2007 verwierf Hamas controle over de Gazastrook. Fatah moest toen de duimen leggen maar verdween niet volledig van het politieke toneel. Volgens een recent rapport van International Crisis Group (ICG) heeft Hamas er de afgelopen maanden echter alles aan gedaan de resterende invloed van Fatah in Gaza te decimeren.
Fatah en Hamas betwisten elkaar al meer dan twee jaar het officiële leiderschap van de Palestijnse Gebieden. De Fatah-beweging is aan de macht op de Westbank, terwijl de islamistische Hamas de Gazastrook controleert.
Eind juli kostte een bomaanslag aan vijf Hamas-militanten het leven. Sympathisanten van de Fatah-beweging zouden verantwoordelijk zijn geweest. Hamas is vervolgens een campagne gestart tegen de Fatah-beweging in de Gazastrook. Die campagne beoogde iedere vorm van politieke oppositie monddood te maken.
Arrestaties
Eerste doelwit van Hamas was de invloedrijke Hillis-familie. Die onderhoudt banden met Fatah. De Al-Qassam-brigades van Hamas hebben een raid op de verblijfplaatsen van de familie uitgevoerd. Er vielen tientallen gewonden en enkele doden. Na de inval heeft de Dughmush-familie, eveneens erg invloedrijk, al aangekondigd de wetten te zullen respecteren.
De afgelopen weken arresteerden de politie en de Al-Qassam-brigades massaal Fatah-leden. Daarnaast werd de werking van nog eens 205 politieke, sociale en culturele verenigingen doorgelicht. Dat betekende vaak een serieuze belemmering van hun dagelijkse werking. Fatah claimt dat het merendeel van deze verenigingen een apolitiek karakter heeft.
Ook werden de kantoren van de onafhankelijk politicus Ziad Abu Amr en van Fatah in Gaza leeggehaald. De activisten van PFLP (Popular Front for the Liberation of Palestina) vlogen dan weer de cel in. Hun radiostation moest de deuren sluiten.
Harde acties
Fatah kan nog steeds op de nodige politieke steun rekenen in de Gazastrook. Het ontbreekt de partij echter aan leiderschap en aan een fatsoenlijk programma. Het ICG vermoedt dat Hamas de politieke oppositie nu een serieuze klap heeft toegebracht. Een leider van de Al-Qassam-brigades stelt dat dat ook de bedoeling was van de harde acties.
Hamas is meteen ook verwoed pogingen aan het doen de verschillende overheidsinstellingen verder los te rukken van de Fatah-gelieerde Palestijnse regering in Ramallah, stelt het ICG vast. Met name de ministeries van Onderwijs en Volksgezondheid staan onder druk.
Economie
ICG wijst ook op de desastreuze toestand van de economie in Gaza. Nadat Hamas aan de macht kwam, heeft Israël de invoer en uitvoer sterk beperkt. In de Gazastrook leefden private commerciële ondernemingen vooral van uitvoer. Die is nu nagenoeg onbestaande.
De Fatah-overheid in Ramallah betaalt nog steeds ongeveer 75.000 salarissen uit in de Gazastrook. Deze salarissen vormen momenteel de belangrijkste economische steunpilaren. De tunnels tussen de Gazastrook en Egypte genereren ook heel wat inkomsten.
ICG stelt vast dat de harde lijn van Hamas in Gaza een hereniging met de andere Palestijnse Gebieden wel eens bijzonder moeilijk zou kunnen maken. Bovendien zal de gematigde stem in de Hamas-partij verloren gaan in het gebrul van de meer extreme zijde. Daar tegenover staat dat het leiderschap van Hamas geen onverdeeld succes is geworden. “Het is er één grote gevangenis”, volgens een gematigd leider. Daar kan de harde lijn van Hamas wel eens op afgerekend worden.