Vorige vrijdag 4 maart werd de Braziliaanse ex-president Lula om 6 uur ‘s ochtends met veel machtsvertoon door de Federale Politie opgepakt en meegenomen voor verhoor. Na drie uur ondervraging werd hij weer vrijgelaten. Intussen mobiliseert de oppositie massaal voor een grote manifestatie nu zondag 13 maart.
De crisissfeer in Brazilië gaat van kwaad naar erger. Terwijl president Dilma Rousseff zich weert als een duivel in een wijwatervat om een afzettingsprocedure af te wenden, werd ex-president Lula, beschermheer van Dilma en icoon van de regerende Arbeiderspartij, voor het oog van de camera’s publiek vernederd en in diskrediet gebracht.
Operatie Vernedering
Vrijdag ochtend viel de Federale Politie in zijn huis in São Bernardino, in São Paulo binnen. Ook het huis van een van Lula’s zonen werd doorzocht, nog een aantal andere eigendommen en ook het Lula Instituut, een organisatie die de nationale en internationale activiteiten van de oud-president organiseert. De arrestatie gebeurde op vraag van de federale onderzoeksrechter Sergio Moro. Die leidt het onderzoek in het corruptieschandaal rond de staatsoliemaatschappij Petrobras, inmiddels gekend als de Petrolão.
De operatie van vorige vrijdag is de zoveelste in de zogenaamde “Car Wash case” over het witwassen van 1,8 miljard euro aan omkoopgeld. Volgens de onderzoeksrechter zou Lula geld hebben gekregen van bouwbedrijven die ervan beschuldigd worden ook smeergeld aan andere politici en ambtenaren te hebben betaald in ruil voor miljoenencontracten van Petrobras.
Het Lula-instituut zou zo’n 7 miljoen euro hebben gekregen voor lezingen, het gebouw en de organisatie zelf.
Na drie uur ondervraging gaf Lula een persconferentie waarin hij in een vlammend betoog zijn onschuld staande hield en zijn verdiensten voor het land nog eens extra in de verf zette. Hij kondigde ook aan dat hij zichzelf op straat – gesteund door zijn achterban en met massamanifestaties- zal verdedigen.
Corruptie of politieke afrekening
Dit corruptieschandaal stak voor het eerst de kop op in maart 2014 en gaat terug op transacties tijdens de periode toen Lula president was en Dilma Rousseff minister van energie en mijnbouw, waaronder het staatsoliebedrijf Petrobras valt. President Dilma wordt niet meteen beschuldigd van persoonlijke verrijking, maar wordt wel verantwoordelijk gesteld gezien de functie die ze toen bekleedde.
Sinds de eerste indicaties van corruptie aan het licht kwamen, breidt het netwerk van betrokkenen zich almaar uit. Zowel de regeringspartijen PT en PMDB als de oppositie hebben boter op het hoofd. Recent zouden er zelfs aanwijzingen gevonden zijn dat ook de Peruaanse president Humala betrokken is bij het omkoopschandaal.
De arrestatie van Lula kwam totaal onverwacht, te meer omdat de ex-president zelf enkele weken geleden nog omstandig verklaringen in dit dossier had afgelegd en steeds bereidwillig heeft meegewerkt met het gerecht.
‘Lula gevangen nemen, is met vuur spelen.’
Verdedigers van Lula zien hierin duidelijk een politiek machtsspel. Volgens Gilberto Carvalho van de PT gaat het om een politieke afrekening om de Arbeiderspartij, die twaalf jaar aan de macht is, te ondermijnen.
‘Onderzoeksrechter Sergio Moro wil op basis van valse veronderstellingen aantonen dat de PT een bende criminelen is met aan het hoofd ex- president Lula. Hij heeft helemaal geen bewijzen hiervoor. Lula effectief arresteren, is met vuur spelen’, aldus Carvalho.
Ook hebben verscheidene juristen het oppakken van Lula vrijdag op de korrel genomen. Zelfs rechter Marco Aurelio de Mello van het Hooggerechtshof zei dat regels overtreden zijn waardoor “rechtsonzekerheid voor alle burgers” is ontstaan.
Ook Pablo Gentili van het Latijns-Amerikaanse netwerk Clacso, neemt het op voor Lula. Volgens Gentili gaat het hier om een samenwerking van het gerecht, de federale politie, de mediamonopolies en politieke oppositiepartijen die hun nederlaag bij de vorige verkiezingen niet konden verkroppen.
‘Het is hun betrachting om een einde te maken aan het progressieve beleid van de PT. Vooral de figuur van Lula willen ze daarbij beschadigen’, aldus de directeur van Clacso.
Opvallend is inderdaad dat de arrestatie gebeurde, precies enkele dagen nadat Lula te kennen had gegeven dat hij desgevallend in 2018 opnieuw kandidaat zou zijn voor de presidentsverkiezingen.
Dilma’s dagen geteld**?**
Door de ondervraging van de Braziliaanse oud-president Lula is de zware politieke crisis in het land nog verscherpt. Het geeft de afzettingsprocedure tegen huidig president Dilma Rousseff wind in de zeilen. Naarmate de economie achteruit blijft gaan, steunt ook de zakenwereld de roep om het aftreden van Dilma Rousseff.
Terwijl Dilma, Lula en de PT over heel het land hun achterban mobiliseren, roepen de oppositiebewegingen op voor een nationale mobilisatie komende zondag, 13 maart.