"Regime in Afghanistan dreigt in te storten"

Het rapport is geschreven door Gilles Dorronsoro, een Afghanistan-expert van de Carnegie Endowment for International Peace. Zijn analyse sluit aan bij een groeiend pessimisme over de situatie in Afghanistan.

“Politieke fragmentatie, in de vorm van milities of de komst van vrijplaatsen in het noorden, legt de basis voor een lange burgeroorlog” die waarschijnlijk zal worden aangemoedigd door concurrentie tussen regionale machten, stelt het rapport. Dorronsoro roept Washington, net als een aantal andere experts, op zo snel mogelijk onderhandelingen met de taliban te beginnen.

Tegenslagen

Een aantal tegenslagen in Afghanistan in de afgelopen weken leidden opnieuw tot vragen over de Amerikaanse kortetermijnstrategie om de taliban op afstand te houden en de centrale regering genoeg te steunen om de opstandelingen over te halen te onderhandelen in plaats van te blijven vechten.

In de afgelopen dagen suggereerden enkele voorheen vastberaden Republikeinse voorstanders van de interventie in Afghanistan om de handdoek in de ring te gooien. Dit jaar vielen al 51 doden bij zogenoemde “insider attacks”, aanvallen door Afghaans veiligheidspersoneel op Amerikanen en coalitiepartners.

Na de laatste aanvallen besloten Amerikaanse commandanten de gezamenlijke operaties tussen coalitietroepen en de Afghaanse veiligheidsdiensten op een laag pitje te zetten, totdat deze diensten grondig zijn doorgelicht op talibansympathieën. Die stap raakt het hart van de Amerikaanse strategie, die gericht is op de opbouw van de Afghaanse troepen en het geleidelijk overdragen van steeds meer verantwoordelijkheden.

Helmand

Washington en zijn bondgenoten willen in principe voor het einde van 2014 alle gevechtstroepen hebben teruggetrokken uit Afghanistan. Maar vorige week nog werden de Amerikaanse troepen overdonderd door een talibanaanslag op een zwaarbeveiligde luchtmachtbasis in de provincie Helmand in het zuiden van Afghanistan. Er kwamen twee militairen om en zes gevechtsvliegtuigen werden vernield.

De 33.000 extra militairen die de VS twee jaar geleden naar Afghanistan stuurden, richtten zich voor een belangrijk deel op Helmand. Hun terugtrekking en het feit dat de aanslag samenviel met het vertrek van de laatste “extra” militairen, benadrukken dat er een potentieel veiligheidsprobleem bestaat.

Op hetzelfde moment voerden coalitietroepen in Oost-Afghanistan een aanval uit waarbij acht vrouwen omkwamen die hout aan het sprokkelen waren. Die actie deed de spanningen oplopen tussen Washington en de regering van president Hamid Karzai, die ook met de VS van mening verschilt over het lot van Afghaanse en buitenlandse gevangenen op de Amerikaanse luchtmachtbasis Bagram.

Moedjaheddin

Dorronsoro suggereert in zijn zeer pessimistische rapport dat het huidige regime in Kaboel, in sommige opzichten, minder goed is voorbereid op een strijd met de taliban dan het communistische regime dat het land bestuurde na de terugtrekking van de Sovjettroepen in 1989.

“Er zijn twee grote verschillen”, schrijft hij. “Ten eerste bezit het huidige regime niet de ideologische en sociale cohesie van het communistische regime en er is nog niet bewezen dat het in staat is militair gezien te overleven. Ten tweede vormen de taliban een beweging met weinig afscheidingen vergeleken met de moedjaheddin, de islamitische verzetsstrijders uit de jaren negentig.”

Volgend jaar al, zegt Dorronsoro, als tienduizenden buitenlandse militairen nog in Afghanistan zijn, kan het oostelijk deel van het land en de regio rond de hoofdstad “ernstig bedreigd worden door oprukkende taliban.”