Robinson zwaait af met kritiek op VS
Gustavo Capdevila
11 september 2002
Mary Robinson beleeft vandaag (woensdag) haar
laatste dag als Hoge Commissaris voor de Mensenrechten bij de Verenigde
Naties. Ze zwaaide gisteren af met een persconferentie waarin ze haar
kritiek op de Verenigde Staten niet spaarde. Eén jaar na elf september
treedt Washington de mensenrechten te vaak met de voeten en dat kunnen de VN
niet over hun kant laten gaan, zegt Robinson. Telkens als de Hoge
Commissaris voor de Mensenrechten andere landen op het matje roept zeggen
ze 'maar kijk toch wat er gebeurt in de VS'. Verschillende landen hebben
het afgelopen jaar hervormingen doorgevoerd die volgens Robinson in strijd
zijn met de internationale mensenrechtennormen.
Robinson, die president van Ierland was tussen 1990 en 1997, draagt vandaag
de fakkel over aan de Braziliaanse diplomaat Sergio Vieira de Mello. In
maart kondigde ze haar ontslag aan, onder meer omdat de VS zich verzetten
tegen een verlenging van haar mandaat. Washington is ontriefd door Robinsons
houding over het conflict tussen Israël en Palestina en over de
Wereldconferentie tegen Racisme vorig jaar in Durban. Ook haar kritiek op de
militaire gevangenis in Guantánamo en de manier waarop de buitgemaakte
Taliban- en Al-Qaeda strijders daar behandeld worden door de VS, werd niet
gesmaakt in Washington.
Robinson spaarde haar kritiek op de VS ook deze keer niet. Ze stelde een
nieuw rapport voor van de hand van het Lawyers Committee for Human Rights,
een onafhankelijke Amerikaanse organisatie, dat de contradicties aanstipt
tussen de grondwettelijke waarden van het land en de wetten en
veiligheidsmaatregelen die werden afgekondigd na 11 september. Michael
Posner, de directeur van het Lawyers Committee, stelt dat de modus operandi
van de regering-Bush sinds de aanvallen op de Twin Towers en het Pentagon
haaks staan op de waarden van de VS en de internationale mensenrechten.
Toch heeft Robinson veel lof voor de kracht van de democratische
instellingen in de VS. Zowel de samenleving als het parlement stellen het
beleid van de regering-Bush in vraag en het gerecht blijft een
onafhankelijke macht.
Vanaf volgende maand gaat Robinson aan de slag in New York. Ze gaat er het
Ethisch Globaliseringsinitiatief leiden, een project van het Aspen
Institute, het State of the World Forum (twee Amerikaanse organisaties) en
de in Zwitserland gebaseerde Internationale Raad voor het
Mensenrechtenbeleid. Robinson omschrijft het project als een poging om de
internationale wetteksten hard te maken op lokaal niveau en de
mensenrechten tastbaar te maken op het terrein. Als het over mensenrechten
gaat, zegt Robinson, worden mooie woorden zelden omgezet in daden.
Robinson wil zich inzetten voor Afrika, waar ze gaat ijveren voor een
toenadering tussen de civiele maatschappij en de regeringen. Er gaat te
weinig aandacht naar de ontwikkeling van een nationaal apparaat dat de
mensenrechten beschermt in de ontwikkelingslanden, vindt Robinson.