Roma kunnen meerderheid vormen over 50 tot 60 jaar, zegt Wereldbank
Katrin Dauenhauer
25 juni 2003
De Roma (zigeuners) in Centraal- en Oost-Europa moeten dringend uit het sociale verdomhoekje gehaald worden, zo stelt de Wereldbank in een nieuw rapport. De armste minderheid van Europa heeft de trein naar de vrije markteconomie volledig gemist en dat vertaalt zich in werkloosheid, armoede en weinig sociale kansen. De achterstelling van de Roma zal gevolgen hebben voor de hele regio, want in tegenstelling tot andere bevolkingsgroepen groeien de Roma snel. Zo snel, dat ze over een halve eeuw een meerderheid kunnen worden in sommige landen.
Het rapport - een opwarmertje voor de grote Roma-conferentie die volgende week van start gaat in Boedapest – bevestigt grotendeels het beeld van de Roma als de verschoppelingen van Oost- en Centraal-Europa. Uit de gegevens die de Wereldbank de afgelopen drie jaar verzamelde in Roemenië, Hongarije, Bulgarije en Slovakije blijkt dat de zigeuners slecht scoren op zowat alle sociale indicatoren.
In Bulgarije en Roemenië moet meer dan 80 procent van hen het rooien met minder dan 3,73 euro per dag. Bij Roma-kinderen ligt de schoolgraad relatief laag en bij volwassenen regeert het analfabetisme – ongeveer de helft van de Roemeense zigeuners kan niet lezen of schrijven. Tewerkstelling is eerder de uitzondering op de regel. Van de Roemeense Roma maakt slechts 12 procent deel uit van de (officiële) arbeidsmarkt. Volgens het rapport hangt dat deels samen met discriminatie op de werkvloer. De duidelijkste indicator is de levensduur: Roma leven gemiddeld 12 jaar minder dan andere bevolkingsgroepen.
“De Roma zijn de grootste verliezers in de overgang (van Oost-Europa) naar een vrije markteconomie,” concludeert Wereldbankdirecteur James Wolfensohn. “De complexe armoedespiraal is één van de meest kritieke punten op de agenda van de landen in Centraal- en Oost-Europa, terwijl ze zich klaarmaken voor het lidmaatschap van de EU,” zegt Wolfensohn in het voorwoord tot ‘Roma in een uitbreidend Europa: de armoedespiraal doorbreken’.
Er zijn momenteel zeven tot negen miljoen Roma in de subregio. Die minderheid is “onevenredig jong en groeit sneller dan andere etnische groepen, door de hogere geboortecijfers,“ zegt Dena Ringold, de auteur van het rapport. “Als de huidige demografische trends aanhouden, kunnen de Roma een meerderheid zijn over 50 tot 60 jaar. Alleen al daarom is het vanzelfsprekend dat de armoede onder de Roma een urgent probleem is.”
De Oost- en Centraal-Europese landen moeten het komende decennium veel geld vrijmaken voor de emancipatie van de Roma, vindt de Wereldbank. De armoedebestrijding moet volgehouden en veelzijdig zijn, want de achterstelling van de Roma heeft vele oorzaken.
Volgende week zal blijken of de Oost- en Centraal-Europese landen de goede raad van de Wereldbank opvolgen. Dan vindt in Boedapest de conferentie tot ‘Roma in een uitbreidend Europa: uitdagingen voor de toekomst’ plaats. De bijeenkomst duurt van 30 juni tot 1 juli en is een organisatie van de Wereldbank en het Open Society Instituut. Voorafgaand vindt een Roma-vrouwenforum plaats op 29 juni en parallel met de conferentie loopt er een Markt, waarin organisaties die met Roma werken, tekst en uitleg geven over hun werking.
*****
+World Bank Report http://lnweb18.worldbank.org/eca/ecshd.nsf/romadocbyunid/edf5ec59184222f
+Roma Women Network http://www.romawomen.org/new/index.php
+European Roma Rights Center http://www.errc.org