Russisch oppositielid in hongerstaking

Oleg Shein van de partij A Just Russia was gisteren, zaterdag, aan zijn 30ste dag als hongerstaker toe. Hij had zich kandidaat gesteld voor de burgemeestersverkiezingen in Astrakhan, aan de Kaspische Zee. Toen de stemmen door automatische telmachines werden geteld behaalde hij de overwinning. Maar na de manuele telling bleek dat hij het toch moest afleggen voor Mikhail Stolyarov, die opkwam voor de Verenigd Rusland-partij van Poetin, dat meldt Al Jazeera.

Shein is niet de enige die in hongerstaking ging na de verkiezingen op 4 maart. Nadat Stolyarov met zestig procent van de stemmen als winnaar van de verkiezingen werd uitgeroepen, wilden activisten bewijzen van fraude indienen bij de Regionale Verkiezingscommissie. Maar ze werden door de politie aan de deur gezet, aldus de Russische nieuwssite Rian.ru. Daarop startten de activisten, samen met Shein, op 16 maart de hongerstaking. De actievoerders eisen dat de uitslag van de verkiezingen nietig wordt verklaard en dat de inwoners van de stad opnieuw mogen stemmen.

Grove schendingen

Sergei Mironov, partijleider van A Just Russia, vroeg op 18 maart al aan aftredend president Medvedev om de situatie in Astrakhan aan te pakken. Mironov had het over grove schendingen. ‘De waarnemers van A Just Russia zijn  weggejaagd na de sluiting van de stembureaus’, Aldus Mironov op Rian.ru. Op Al Jazeera waren beelden te zien van mannen die onder het oog van de machteloze waarnemers zakken vol ongetelde stemmen meenamen.

President Poetin reageerde dinsdag in het parlement. Volgens hem is het aan de rechterlijke macht om te beslissen over de geldigheid van de stembusgang. ‘Ik vind het vreemd dat Shein meteen in hongerstaking gaat, in plaats van eerst naar het gerecht te stappen’, klinkt het. ‘Misschien doet het gerecht dan een uitspraak waar iedereen vrede mee kan nemen en dan zijn de problemen meteen van de baan.’ Waarop alle leden van Sheins partij het parlement verlieten.

‘De oppositie krijgt de kans om het protest nieuw leven in te blazen’

Zondag beweerden Russische bloggers en activisten Yelizaveta Glinka en Yevgeny Roizman dat de gezondheid van de hongerstakers in het gedrang komt. ‘De gezondheid van de hongerstakers kan voor de rest van hun leven aangetast zijn’, stond op de blogs te lezen. Ze menen zelfs dat Shein een hartaanval riskeert. Shein zelf doet die beweringen af als nonsens. ‘Er is nog niets mis met mijn gezondheid’, verzekerde de man, die ondertussen al tien kilo minder weegt.

Kans voor oppositie

Politieke experts denken dat de hongerstaking een nieuw elan kan geven aan de Russische oppositie die sinds de presidentsverkiezingen opnieuw op de achtergrond is beland. ‘De oppositie is haar mobilisatiekracht verloren na de presidentsverkiezingen. Maar ze krijgt nu de kans om het protest nieuw leven in te blazen’, meent Alexei Mukhin, hoofd van de denktank Centrum voor Politieke Technologie.

‘De oppositie heeft niet het netwerk om in het hele land de macht te grijpen. Daarom focust ze zich op enkele strategische doelen. Zoals Yaroslavl, waar een oppositiekandidaat de gemeenteraadsverkiezingen won’, legt Mukhin uit. Toen de hongerstaking nationaal bekend werd, kwamen in Moskou tienduizenden mensen op straat om hun steun voor de hongerstakers te betuigen. ‘De oppositie krijgt nu een tweede kans, Verenigd Rusland heeft met de federale verkiezingen wel een veldslag gewonnen maar de oorlog is nog lang niet afgelopen.’

Volgens Yevgeny Minchenko van het Internationaal Instituut voor Politieke Expertise moet het Kremlin een eerlijk onderzoek instellen. ‘Zelfs indien het in een nieuwe stembusgang zou resulteren’, klinkt het. ‘Het zou dan wel een tactisch verlies zijn, maar strategisch zou het een goede zet zijn omdat ze dan zouden aantonen dat ze het ook eerlijk kunnen spelen.’

Alexei Titkov van de Hoge School voor Economie in Moskou zegt dat de regering niet zit te wachten op een nieuwe stembusgang. ‘Omdat de presidentsverkiezingen om dezelfde dag werden gehouden als de gemeentelijke verkiezingen, zou ook de overwinning van Poetin in vraag worden gesteld. Poetin behaalde in Astrakhan namelijk 68 procent van de stemmen’, legt hij uit. ‘Daarom zullen Poetins adviseurs zoiets nooit steunen.’