Scepsis over justitiehervorming in Marokko

De Marokkaanse minister van Justitie, Mustapha Erramid, zei op 6 april dat nog deze maand een nationaal hervormingsplan zal worden aangekondigd. Om welke hervormingen het precies gaat, is echter nog een raadsel.

In Marokko klinkt al veel langer de roep om hervorming van het corrupte justitiesysteem. Na protesten in februari vorig jaar, zette een groep magistraten, die later de Club van Magistraten van Marokko (CMC) werd,  een Facebookpagina op tegen de inperking van de vrijheid van meningsuiting. Ook stelden ze de gebrekkige structuur van het justitiesysteem aan de kaak.
 
In augustus vorig jaar verbood de politie de rechters de toegang tot het pand waar ze een oprichtingsvergadering voor de CMC wilden houden. Noodgedwongen hielden ze die vergadering op straat, in de brandende zomerzon.

Deadline

Abdelaziz El Baâli, de voorzitter van de CMC in Casablanca, zei in februari in een persverklaring dat “verbetering van de sociale en materiële situatie” van magistraten een eerste stap op weg naar hervorming is. Hij wees erop dat Marokkaanse rechters sinds 1996 geen salarisverhoging hebben gehad. De CMC heeft de overheid een deadline gesteld en dreigt met “ongekende protesten” als er voor 15 mei geen antwoord komt op de eisen.
 
Het dagblad Assabah schrijft, zonder duidelijke bronvermelding, dat het hervormingsplan 13 bestaande wetten schrapt, 28 actieplannen telt en 174 maatregelen heeft gericht op het vernieuwen van de wettelijke infrastructuur. Ook zouden digitalisering en modernisering van de sector onderdeel van het plan zijn.

Of deze plannen echter helpen de corruptie binnen justitie te bestrijden, is maar zeer de vraag. Het Marokkaanse justitiesysteem is doordrenkt van malversaties en machtsmisbruik, zegt Fouzia El Bayed van de Constitutionele Unie (UC) die 17 van de 379 parlementszetels heeft. “Burgers hebben weinig vertrouwen in de rechtsstaat.”

Vorige maand werd een rechter in Tanger, 300 kilometer ten noorden van Casablanca, gearresteerd op verdenking van corruptie. Volgens de minister van Justitie zou de rechter ongeveer 663 euro hebben aangenomen van een burger.

Luxueuze levensstijl

Het verhogen van de salarissen van rechters is geen oplossing voor de crisis, zegt El Bayed. “Justitie heeft ook een groot tekort aan mensen. Er zijn meer dan 2600 nieuwe magistraten nodig om het groeiende aantal zaken te behandelen. Momenteel moeten 3400 magistraten jaarlijks 3 miljoen zaken afhandelen.” Ze benadrukt dat er ook een einde moet komen aan het “bestuurlijke centralisme” en dat er een nieuw, rechtvaardiger strafbeleid moet komen.

Anass Saadoun, een bekende journalist die verschillende artikelen heeft gepubliceerd over justitiehervormingen, zegt dat de Marokkaanse samenleving af moet van het idee dat rechters recht hebben op een luxueuze levensstijl die niet overeenstemt met hun inkomen. Dat idee heeft volgens hem de basis gelegd voor de corruptie bij justitie.