Smeltende permafrost bedreigt helft gebouwen en wegen in noordpoolgebied

Wegenwerkers leggen een nieuwe weg aan naast de plaats waar dooiende permafrost een groot ‘sinkhole’ creëerde (Alaska)

Alaska DOT&PF / Flickr (CC BY 2.0)

Omdat de aarde opwarmt, dooit ook de permafrost – bevroren grond die normaal gezien nooit ontdooit. Dat zal voor tientallen miljarden schade toebrengen aan gebouwen en wegen in het noordpoolgebied, concludeert een internationaal onderzoek.

De permafrost is bevroren grond in een toendra die normaal nooit volledig ontdooit, ook niet in de zomer. In het noordpoolgebied speelt de bevroren ondergrond een belangrijke rol in de ontwikkeling van de regio, en wordt er dus volop op gebouwd. Ook in bepaalde bergketens, zoals het Tibetaanse plateau, zijn er grote gebieden permafrost.

Transportinfrastructuur loopt het meeste gevaar. Wegen, spoorlijnen, olie- en gasleidingen bevinden zich vaak in onbewoonde maar zeer kwetsbare gebieden.

Maar door het opwarmende klimaat, en door de ‘warmtebelasting’ van de bouwwerken zelf, is de permafrost aan het smelten. Dat is op zijn beurt weer problematisch voor de klimaatverandering: de smeltende grond stoot methaan uit een erg krachtig broeikasgas. Maar het is ook erg schadelijk voor de infrastructuur in de regio, met grote sociale en economische gevolgen voor de lokale bevolking.

De gevolgen voor de constructies zijn onvoorspelbaar. Nu al ontstaan er soms zinkgaten in Siberische wegen, op sociale media worden foto’s gedeeld van huizen die verzakken door de smeltende permafrost.

Wereldwijd bevindt maar liefst 70 procent van de infrastructuur zich in het risicogebied, volgens een studie in Nature. Tegen de helft van deze eeuw loopt bijna de helft van alle kritieke infrastructuur ‘een hoog risico’ op schade.

‘Ongeveer vijfhonderd Arctische dorpen en steden liggen in gebieden waar naar verwachting de permafrost tegen het midden van deze eeuw zal ontdooien’, legt professor Miska Luoto uit.

Transport

Maar het is transportinfrastructuur die het meeste gevaar loopt. Wegen, spoorlijnen, olie- en gasleidingen bevinden zich vaak in onbewoonde maar zeer kwetsbare gebieden. Nu al zijn jaarlijks verschillende meldingen van wegen die grote scheuren vertonen of ingezakte pijplijnen.

In de bergketens van Centraal-Azië bevinden zich de meeste constructies in gevaarlijke gebieden. De temperatuur van de permafrost schuurt er in veel gevallen al tegen de 0 graden aan.

De onderzoekers schatten dat de kosten voor onderhoud en reparatie van bouwwerken op permafrost tegen 2060 oplopen tot 30 miljard euro. Dat geldt voor het hele noordpoolgebied, in Rusland alleen al zouden de kosten meer dan 20 miljard euro kunnen bedragen.